وبلاگ

در سا ل­های اولیه قرن بیست و یكم، رویدادهایی كه از اهمیت تاریخی به سزایی برخوردار بوده ­اند، چشم­انداز اجتماعی زندگی انسان را دگرگون ساخته­اند. یافتن منابع رشد و توسعه كشورها، به عنوان یكی از مهمترین مباحث مورد توجه اقتصاددانان و سیاستگذاران مطرح بوده است .در همین راستا انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات[1]، با هدف شكل­دهی مجدد بنیان مادی جامعه با سرعتی شتابان در حال پیشروی است (ماتولا، 2006).

 

 فناوری اطلاعات و ارتباطات از نقش دوگانه­ای در اقتصاد برخوردار است: نهاده برای صنایع استفاده كننده و ستانده برای استفاده كنندگان فناوری. انقلاب فناوری با شاخص های بهبود سریع كیفیت تجهیزات و نرم­افزار به همراه كاهش بسیار زیاد قیمتها همراه می­باشد (پاجولا، 2002).

 

 با گسترش روزافزون ارتباطات و پیدایش شكل­های مختلف جریانات ارتباطی، شبكه ­های ارتباطی در تمامی امور زندگی افراد سایه افكنده است. اطلاعات یكی از منابع با ارزش و اصلی مدیران یک سازمان است؛ همان طور كه منابع انسانی، مواد اولیه و منابع مالی در روند تولید نقش و ارزش خاصی دارند، در عصر اطلاعات و ارتباطات، اطلاعات نیز دارای ارزش ویژه­ای هستند. در این راستا بایستی سسیتم­هایی را برپا كرد تا بتوانند اطلاعات را تولید و آنها را مدیریت كنند. هدف نهایی چنین سیستم­هایی كسب اطمینان از صحت، اعتبار و روایی اطلاعات در دسترس در زمان مورد نیاز و به شكل قابل استفاده است. سیستم­های اطلاعاتی، كه به عنوان منبعی ارزشمند محسوب می شوند، توانایی مدیران و كاركنان را افزایش داده و امكان تحقق اثربخش اهداف سازمان را با بهره­وری بالا موجب می­گردند یكی از پركاربردترین انواع سیستم­های اطلاعاتی كه مدیران را در كنترل گردش اطلاعات در سازمان یاری می دهد، سیستم اتوماسیون اداری[2] است. اتوماسیون اداری، مشتمل بر تمام سیستم­های الكترونیک رسمی و غیررسمی بوده كه به برقراری ارتباط اطلاعات بین اشخاص در داخل و خارج موسسه و بالعکس مربوط می شود (رای و کالمر، 1995).

 

با توجه به اهمیت روزافزون استفاده از سیستم­های اتوماسیون اداری، در این پایان نامه تاثیر استفاده از سیستم­های مذکور بر بهره­وری سازمان برق منطقه­ای یزد بررسی می­ شود.

 

1-2 بیان مساله

 

گسترش جمعیت و بوجود آمدن زندگی اجتماعی از جمله عواملی است که سبب ایجاد و توسعه پدیده­ای به نام سازمان می­گردند، سازمانها در ابتدا ساده بودند و کلیه عملیات آنها بصورت حضوری (رودررو) انجام می شد ولی به تدریج با افزایش شهرها و مهاجرت روستائیان به شهرها و همچنین پیچیده شدن زندگی اجتماعی، سازمانها کامل شدند و این تکامل در قرن 21 شدت بیشتری یافته است، بطوریکه قابل مقایسه با سازمان های ابتدایی نیستند. با عمومیت یافتن سریع دسترسی به کامپیوترها و تکنولوژی­های نوین و رسانه های پیشرفته هیچ کشوری نمی ­تواند قرن 21 را بدون زیر ساخت الکترونیکی اداره کند (National science and Technology Council, 1999).

 

مراحل انجام عملیات در بسیاری از سازمانها به گونه ای است که فعالیت­هایی که قبلاً در طی چند روز انجام می شد، امروز در چند دقیقه و حتی در چند ثانیه همراه با کیفیت بهتر صورت می­گیرند و این نشان دهنده تاثیر فناوری در سازمانهاست، به این ترتیب انجام عملیات با حداقل زمان و هزینه و حداکثر سرعت و دقت به همراه تکنولوژی امن، توجه همه سازمانها را به خود جلب کرده است تا از این طریق یکپارچگی و نظم سازمانها و امکان تبادل اطلاعات فراهم گردد. از عوامل اساسی در توانمندی سازمان در برابر دیگر سازمانها، انجام عملیات با سرعت و دقت بالا می باشد، همچنین برای بقاء و پیشرفت نیاز به فناوری دارند که سیستم­های اتوماسیون اداری (OAS) می توانند از طریق ایجاد تکنولوژی های نوین این هدف را تحقق بخشند.

 

از سوی دیگر، از آن جا که منابع یک کشور محدود است، افزایش بهره­وری به عنوان یک ضرورت اساسی برای ارتقای استاندارد زندگی یک ملت اهمیت پیدا می کند. در جهان امروز با توجه به محدودیت عوامل مختلف تولید، نیاز به بهره­وری (چه در کشورهای پیشرفته و چه در کشورهای در حال توسعه) امری حیاتی و ضروری است. در همین راستا، یکی از مهمترین اهداف هر سازمان، ارتقای سطح بهره­وری آن است. آن چه در سازمان ها مزیت زقابتی ایجاد می کند، بهره­وری و ترکیب موثر منابع موجود در سازمان است. بهبود اثر بخش بهره­وری همانند سایر مولفه ها و فرایندهای نرم افزاری سازمانی از الزامات کار سازمانی است (نوروزیان­قره­تکان و همکاران، 1390).

 

طی سالیان اخیر استفاده و بهره گیری از سیستمهای اتوماسیون اداری کشور ما را فرا گرفته است و بسیاری از سازمانها، تمایل زیادی برای بهره­ گیری و استفاده از این سیستم ها را از خود نشان می­ دهند و حتی مبالغ زیادی را جهت راه اندازی و بکارگیری این سیستم ها پرداخت می­نمایند، به همین جهت بحث سیستم­های اتوماسیون اداری که نوعی از سیستم­های اطلاعاتی است روز به روز اهمیت بیشتری می یابد.

 

با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق تاثیر سیستم­های اتوماسیون اداری را بر بهره­وری سازمان برق منطقه­ای یزد بررسی می­کنیم. به این ترتیب مهمترین سوالی که در این پایان نامه به دنبال پاسخگویی به آن هستیم، عبارتست از:

 

«آیا از دیدگاه کارکنان سازمان برق منطقه­ای یزد، بین میزان استفاده از سیستم­های اتوماسیون اداری و بهره­وری سازمان ارتباط معناداری وجود دارد؟»

 

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

 

قرن بیست و یکم سبز فایلی از انقلاب فناوری و عرصه نوآوری خواهد بود و در این میان فناوری اطلاعات به نحوی گوی سبقت را از سایر

 صنایع ربوده و در واقع جلوتر از همه وارد قرن بیست و یکم شده است. همگرایی قدرتمند رایانه و فناوری­های اطلاعات و ارتباطات موجب شکل­ گیری مدل­های جدیدی از کسب و کار شده ­اند. با آغاز عصر فراصنعتی و ورود به قرن بیست و یکم، کار کردن با داده ­ها و اطلاعات لازمه کسب موفقیت است (صحراگردجهرمی، 1384).

 

به علت گسترش بیش از حد پیچیدگی کارها، سازمانها در سالهای اخیر توجه زیادی به فناوری دارند. پیچیدگی موجود کارها در سازمانها ناشی از عوامل اقتصادی، رقابت جهانی، پیشرفت­های فناوری و فشردگی زمان است. در همین راستا یکی از روش­هایی که تحولاتی در سازمان­های کشور پدید می آورد بکارگیری سیستم­های اتوماسیون اداری می­باشد تا از این طریق به اثر بخشی کارها در سازمانها کمک گردد. بدین ترتیب شاهد پیشرفت روزافزون و سریع بکارگیری کامپیوتر و ابزارهای گوناگون جهت یکپارچه کردن عملیات هستیم، همچنین رشد روز افزون وسایل ارتباطی سبب تاثیر بسیار زیادی بر توانمندی سازمانها شده است.

 

با توجه به این که چنین تحولاتی در سازمان های کشور جدید است، نقش سیستمهای اتوماسیون اداری در ارائه خدمات مطلوب­تر و توانمند ساختن سازمانها در رویارویی با محیط­های متنوع و در حال تغییر امروزی باید مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این بررسی می ­تواند در توسعه سیستم های اتوماسیون اداری موثر باشد.

 

1-4 اهداف تحقیق

 

1-4-1 اهداف علمی

 

هدف علمی این تحقیق بررسی ارتباط استفاده از سیستم­های اتوماسیون اداری با بهره­وری سازمان­  برق منطقه­ای یزد می­باشد.

 

1-4-2 اهداف کاربردی

 

در صورت اثبات وجود ارتباط بین میزان استفاده از سیستم­های اتوماسیون اداری و بهره­وری سازمان، اهمیت سیستم­های اتوماسیون اداری بر مدیران سازمان گوشزد شده تا بدین وسیله و با فراهم کردن امکانات لازم موجبات موفقیت سازمان را فراهم نمایند.

 

1-5 فرضیات تحقیق

 

پژوهش معمولاً با مجهولی که محقق با آن روبرو است آغاز می­ شود. یعنی با موضوع نامعلوم و تردید آمیز. هر وقت با مساله­ای نامعین روبرو هستیم و درباره آن سوالات مبهم وجود دارد که پاسخ آن­ها را نمی­دانیم در آن صورت به دنبال جواب های دقیق برای سوالات خواهیم بود. بهترین روش حل این نوع تردیدها، تدوین فرضیه است. از طریق مطرح کردن مساله در قالب فرضیه ها می­توانیم، روش گردآوری اطلاعات را طراحی کرده سپس در جهت پاسخ دادن به سوالات تحقیق داده ­های مورد نیاز را در اختیار داشته باشیم تا با تحلیل آن­ها پاسخ­های علمی برای سوالات تحقیق داشته باشیم.

 

برای یافتن پاسخ سوال تحقیق، فرضیاتی در قالب دو فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی تدوین شده است. که عبارتند از:

 

فرضیه­ اصلی اول: استفاده­ی کارکنان از سیستم­های اتوماسیون اداری، سبب افزایش بهره­وری سازمان می­ شود.

 

فرضیه­ فرعی اول: استفاده­ی کارکنان از سیستم­های اتوماسیون اداری، سبب افزایش کارایی سازمان می­ شود.

 

فرضیه­ فرعی دوم: استفاده­ی کارکنان از سیستم­های اتوماسیون اداری، سبب افزایش اثربخشی سازمان می­ شود.

 

فرضیه­ اصلی دوم: متغیرهای دموگرافیک بر روی بهره­وری اثرگذار هستند.

 

1-6 قلمرو تحقیق

 

1-6-1 قلمرو زمانی

 

تحقیق پیشرو یک تحقیق پیمایشی و مقطعی است که در سال 1392 انجام می شود. لذا قلمرو زمانی تحقیق محدود به همین سال می شود.

 

1-6-2 قلمرو مکانی

 

این تحقیق با بهره گرفتن از نظرات کارکنان سازمان برق منطقه ای یزد به انجام خواهد رسید. بنابراین قلمرو مکانی تحقیق، سازمان برق منطقه­ای استاد یزد می باشد.

 

1-7 روش تحقیق

 

چون از نتایج این پژوهش می­توان به صورت علمی استفاده کرد از نظر مبنای بنیادی، این پژوهش از نوع کاربردی است. همچنین از آنجایی که محقق در شرایط داخلی یک سازمان حضور پیدا می­ کند لذا این پژوهش در زمره مطالعات میدانی نیز قرار می­گیرد. علاوه بر این، تحقیق پیش­رو از نظر روش تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی است.

 

1-7-1 ابزار گردآوری اطلاعات

 

در این تحقیق برای جمع­آوری اطلاعات از پرسشنامه­ محقق ساخته مشتمل بر سه قسمت استفاده گردید. این قسمت عبارتند از: (1) ویژگی­های جمعیت­شناختی، (2) میزان استفاده از اتوماسیون اداری، (3) سوالات مربوط به کارایی و اثربخشی.

 

هر کدام از این قسمت ­ها از چندین سوال (گویه) تشکیل شده است. در بخش ویژگی­های جمعیت­شناختی سوالاتی نظیر سن، جنسیت، وضعیت تاهل، وضعیت استخدامی و … گنجانده شده است. در بخش دوم پرسشنامه با طرح سه سوال، میزان استفاده­ی افراد از سیستم اتوماسیون اداری سنجیده می­ شود. بالاخره، بخش سوم سوالات مرتبط با کارایی و اثربخشی را در برمی­گیرد. لازم به ذکر است در طراحی سوالات بخش سوم پرسشنامه از فاکتورهای معرفی شده توسط صرافی­زاده و علیپور (1388) استفاده شده ­است.

 

1-7-2 جامعه و نمونه آماری

 

جامعه­ آماری این تحقیق، کارمندان سازمان برق منطقه­ای یزد می­باشد که در عملیات خود از سیستم اتوماسیون اداری بهره می­جویند. برای تعیین حجم نمونه نیز با توجه به حجم جامعه­ آماری از رابطه­ ککران استفاده می­ شود.

 

1-7-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها

 

در مرحله­ نخست به بررسی جمعیت­شناختی اطلاعات جمع­آوری شده خواهیم پرداخت. سپس تاثیر اتوماسیون اداری بر بهره­وری و دو مولفه­ی تشکیل­دهنده آن (کارایی و اثربخشی) با بهره گرفتن از آزمون میانگین یک جامعه، آزمون خواهد شد. در نهای با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری به بررسی تاثیر همزمان متغیرهای تحقیق بر بهره­وری سازمان، پرداخته خواهد شد.

 

برای انجام روش­های آماری مذکور از دو نرم­افزار SPSS 16 و Amos 20 استفاده خواهد شد. همچنین برای آماده ­سازی داده ­ها از نرم­افزار Excel 2007  استفاده می­ شود.

 

1-8 بر فصل های تحقیق

 

فصول مختلف تحقیق به شرح زیر می باشند:

 

• فصل دوم (مبانی نظری و پیشینه تحقیق): در این فصل مبانی نظری مرتبط با موضوع تحقیق آورده می شود. همچنین بر مطالعات صورت گرفته داخلی و خارجی در انتهای همین فصل انجام می شود.

 

• فصل سوم (روش شناسی تحقیق): روش انجام تحقیق حاضر شامل معرفی جامعه و نمونه آماری، ابزارگردآوری اطلاعات، روش تجزیه و تحلیل داده ها و … در این فصل معرفی می شود.

 

• فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها): تحلیل داده های آماری و استخراج نتایج به منظور آزمون فرضیات تحقیق در این فصل صورت می گیرد.

 

• فصل پنجم (بحث و نتیجه گیری): انجام نتیجه گیری و مقایسه نتایج بدست آمده با سایر مطالعات مشابه و همچنین ارائه پیشنهادات و محدودیت های تحقیق، از جمله مطالب فصل پنجم می باشد.