وبلاگ

قرآن کریم، برترین و آخرین پیام خداوند، ارزشمندترین گوهر گران بهای به جای مانده از پیامبر اکرم 9، سرچشمه و مدار محوری فکری تمام مسلمانان جهان است. این اقیانوس بی کران که به ژرفای حقایق آن نمی توان رسید، و شگفتی هایش را پایانی نیست؛ کتابی است که کلامش زیباترین سخن، ظاهرش در اوج لطافت و زیبایی و مفاهیم بلند و مضامین عالی اش پا به ‌پای زمان، همانند خورشید و ماه بر همه ملت ها در طول زمان می تابد و همگان را از معارف نابش سیراب می کند.

نخستین گام برای غور در دریای بی انتهای قرآن و نوشیدن معارف حیات بخش آن، شناخت دقیق این کتاب گران سنگ است، زیرا آنان که قرآن را آن گونه که هست نشناخته اند، آن گونه که باید، به آن ارج نمی نهند و آن چنان که بایسته است، از آن بهره نمی برند و از انس و ارتباط با آن لذتی نصیبشان نمی گردد. درنتیجه از درس های سازنده و مواعظ دل نشین و معارف گران سنگ آن محروم می گردند.

اما معارف قرآن، عمیق تر و پیچیدگی هایش بیشتر از آن است که به تنهایی بتوان به تفسیر صحیح و واقعی قرآن رسید. نابخردی است که کسی برای رسیدن به مقصدی، راه را رها نموده و از بیراهه‌ها بخواهد به مقصد برسد و در را رها نموده و بخواهد از روزنه های دیوار وارد خانه شود، اهل بیت پیامبر:، به مثابه در ورود به معارف الهی قرآن و اسلام ناب می باشند، همان گونه که حضرت امیر7 می فرمایند: «ما

 خاصگان‏، یاران و گنجوران نبوّت، و درهاى‏ رسالتیم‏. در خانه‏ها جز از درهاى آن نتوان در شد، و آن كه جز از در، به خانه در آمد به دزدى سمر(مشهور) شد.»[1]

پس عاقلانه ترین راه برای دریافت معانی و مفاهیم قرآن، پناه بردن به خاندان و اهل بیت پیامبر است که در طول عمر پربهای خویش پیوسته به تبیین معارف و احکام الهی پرداخته‌اند.

حال که اهمیت و جایگاه منابع روایی در تبیین حقایق ناب قرآنی اندکی روشن شد نوبت آن است که بدانیم گام نخست در فهم و تفسیر معانی آیات، به دست آوردن معانی الفاظ و تک واژه های آیات است. به عبارت دیگر اگر معنای الفاظ به خوبی روشن نباشد، کشف مراد حقیقی از آن ها امکان پذیر نخواهد بود. پس ابتدا باید این واژگان در لغت‌نامه ها مورد واکاوی و ریشه یابی قرار گیرد یا معنای لغوی آن‌ ها مشخص شود، در این مرحله وجود برخی تفاوت ها در تفسیر و توضیح مفردات قرآنی در منابع روایی و لغت نامه های عربی، انگیزه ارزیابی تطبیقی این دو را به منظور فهم عمیق آیات قرآن، تقویت می‌کند.

نکته دیگری که باید در بحث چرایی این ارزیابی تطبیقی مورد توجه قرار گیرد، این است که اساساً این مقایسه و تطبیق می‌تواند با انگیزه پاسخ به این سؤال باشد که آیا مفاهیم و الفاظ قرآنی به همان معنایی به کار رفته است که در عصر نزول قرآن کاربرد داشته و یا قابل توسعه به معانی تطور یافته آن تا به امروز می باشد؟ برای پاسخ به این سؤال باید دقت داشت که ما در فرایند ارزیابی تطبیقی، اصل را در فهم متون قرآن و مفاهیم آن، بیانات و تعالیم رسیده از جانب معصومین: قرار داده و کتاب های لغوی معتبر را به عنوان منبعی برای دست یابی به مفهوم واژگان مورداستفاده در عصر نزول و به عنوان شاهدی برای کاربرد کلمات در آن دوره، مورد مطالعه قرار می دهیم، هرچند که تمامی لغت نامه های مورداستفاده بعد از عصر نزول نگاشته شده است.

این رساله در چهار فصل تنظیم گردیده است. فصل اول که در آن به کلیات بحث پرداخته شده است شامل تبیین موضوع، اهمیت و ضرورت آن، پیشینه تحقیق، روش تحقیق می باشد. در فصل دوم به ارزیابی تطبیقی روایات با اقوال لغویان در مفردات سوره نبأ و در فصل سوم سوره‌ی نازعات و در فصل چهارم سوره‌ی مبارکه‌ی عبس پرداخته شده است.