وبلاگ

مرزها نقاط حساس و استراتژیک یک کشور و دروازه ارتباط آن با کشورهای هم جوار هستند  . امنیت تضمین حیات بشری و ضامن توسعه پایدار است . امنیت مرزها تاثیری فزاینده در امنیت مرکز و کل کشور دارد ازین رو ارتقای امنیت مرزها امری حیاتی و اساسی به شمار می اید . یکی از بهترین راه های ارتقای امنیت در این مناطق مرزی ایجاد و بهره برداری از بازارچه های مرزی است . بازارچه هایی که امکان مبادله و تجارت کالاها را برای مرزنشینان و هموطنان فراهم می کنند و در عین حال باعث رونق و اشتغال ساکنان ان می گردند .  این مبادله به دلیل مزیت قیمتی و کالاهای خاص و منحصر به فردی که برای هم وطنان فراهم می کند باعث تشکیل نوعی از گردشگری می شود که به گردشگری خرید در مناطق مرزی[2] معروف است .  این نوع از گردشگری در دنیا اکثر ا به شکل خرید در مناطق مرزی دو کشور همسایه[3] اتفاق می افتد .  خرید از رایج ترین و محبوب ترین فعالیتهای گردشگری است که عمده ترین اقلام هزینه گردشگر را به خود اختصاص می دهد . سه عامل کلیدی که در رونق  گردشگری خرید موثر است مزیت قیمتی ، کالاها و مقصد است .

 

. شهر مرزی بانه و بازارچه آن سیران بند با پتانسیل بالایی که برای گردشگری خرید در خود ایجاد کرده ، به یکی از جذاب ترین مقصدهای گردشگری خرید در تمام کشور تبدیل شده است . گردشگری خرید در این شهر مقیاس داخلی داشته و در نزدیکی مرزهای سرزمینی با عراق اتفاق می افتد و منجر به عبور هموطنان از مرز نمی گردد اما با باز شدن بازارچه سیران بند و به دلیل نزدیکی ان با شهر سلیمانیه در کردستان عراق این اتفاق یعنی عبور گردشگران از مرز محتمل است . با این وجود نقش و میزان نفوذ و تاثیر سه عامل کلیدی در انتخاب یک مقصد خرید شامل کالا ، قیمت و مقصد در بانه هنوز به درستی مشخص نشده است. شناخت این عوامل کمک قابل توجهی به تدوین راهکارهایی برای توسعه بهینه گردشگری منطقه می کند. ازین رو این پژوهش به دنبال شناخت نقش سه عامل مذکور ـ در حوزه بازارچه های مرزی ـ بر گردشگری خرید در بانه است.

 

2-1 اهمیت و ضرورت موضوع:

 

تبیین نقش و میزان اثر گذاری بازارچه های مرزی باعث شناسایی نقش و میزان تاثیر سه عامل قیمت ، کالاها و مقصد در انتخاب این مقصد خرید شده و به مدیریت بهینه مقصد و برنامه ریزی درست ان کمک شایانی می کند . فعالیت بازارچه های مرزی و اثار جانبی ان که رونق گردشگری خرید یکی از انهاست موجب جلوگیری از مهاجرت بومیان ، از بین رفتن قاچاق و فقر از طریق اشتغال زایی و درامد زایی قابل توجه گردشگری و ایجاد امنیت در مرزها و اثار تکاثری ان در کل کشور می گردد .

 

باز شدن مرز سیران بند و فعالیت ان در مرزهای زمینی عراق بستگی به وضعیت سیاسی و اقتصادی کردستان عراق و بالطبع کل کشور عراق دارد و از انجا که شهر بانه به سلیمانیه عراق نزدیکی مرزی دارد فعالیت بازارچه سیران بند می تواند به ایجاد خرید میان مرزی[5] ما بین بانه و سلیمانیه در کردستان عراق منجر شود . از انجا که گردشگری خرید رایج در بانه تنها به مقیاس داخلی محدود شده و دارای حداقل ارتباط با خارج از مرزهاست با انجام چنین مطالعاتی می توان زمینه را برای بروز چنین فعالیتهایی فراهم کرد و از اثار سیاسی و اقتصادی ان بهره برد .

 

3-1گزاره های تحقیق:

 

3-1- 1پرسش های اصلی و فرعی:

 

• پرسش اصلی :

نقش بازارچه مرزی بر انتخاب مقصد خرید بانه  چیست ؟

 

• پرسشهای فرعی :

مزیت قیمتی بازارچه های مرزی بر  انتخاب بانه به عنوان یک مقصد خرید چه اثری دارد؟

 

کالاهای بازارچه های مرزی بر انتخاب بانه به عنوان یک مقصد خرید چه اثری دارد؟

 

مقصد شکل گرفته ناشی از فعالیت بازارچه های  مرزی بر انتخاب بانه به عنوان یک مقصد خرید  چه اثری دارد؟

 

3-2-1 فرضیه های تحقیق:

 

• فرضیه اصلی : رونق بازارچه های مرزی باانتخاب شهر بانه به عنوان یک مقصد خرید رابطه مستقیم دارد.

 

• فرضیه فرعی 1:مزیت قیمتی بازارچه های مرزیبا انتخاب شهر بانه به عنوان یک مقصد خرید رابطه مستقیم دارد .

 

• فرضیه فرعی 2 : کالاهای بازارچه های مرزی با انتخاب شهر بانه به عنوان یک مقصد خرید رابطه مستقیم  دارد .

 

• فرضیه فرعی 4 : مقصد های شکل گرفته ناشی از فعالیت بازارچه های مرزی با انتخاب شهر بانه به عنوان یک مقصد خرید رابطه مستقیم دارد .

3-3-1هدف های تحقیق یا نتایج مورد انتظار:

 

هدف اصلی :

 

شناخت نقش بازارچه های مرزی بر انتخاب مقصد های خرید به طور عام و بانه به طور خاص

 

 

 

اهداف فرعی :

 

• شناخت نقش بازارچه های مرزی در عرضه کالاهای متنوع و با کیفیت به گردشگران

 

• شناخت نقش بازارچه های مرزی در ایجاد مزیت قیمتی در مقصدهای گردشگری

 

• شناخت نقش بازارچه های مرزی در ایجاد یک مقصد جذاب و محبوب برای گردشگران

4-1 روش کلی تحقیق:

 

این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از جهت روش پیمایشی است.

 

4-1-1قلمرو مکانی-جامعه تحقیق:

 

قلمرو مکانی ، شهر بانه و بازارچه مرزی سیران بند است.

 

4-2-1 قلمرو زمانی تحقیق:

 

قلمرو زمانی تحقیق، از اول فروردین تا اخر خرداد ماه 1393 است و به دلیل تراکم بالای مسافران در نیمه اول فروردین غالب تمرکز ما بر این 15 روز اول سال است.

 

4-3-1 روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه:

 

جامعه آماری تمام مسافران ورودی به شهر بانه در فصل بهار سال 1393 می باشند. روش نمونه گیری در دسترس می باشد. از انجا که توزیع جامعه و واریانس جامعه مشخص نیست برای اطمینان از کفایت داده ها از جدول مورگان استفاده می کنیم . بر اساس جدول مورگان برای اطمینان از کفایت داده ها در جامعه با تعداد بیشتر از 100000 و در سطح معنا داری 5% به تعداد 384 نمونه احتیاج داریم (حسن زاده، 1385 :ص134 )

 

4-4-1 روش های گردآوری داده ها و ابزار مورد استفاده برای آن:

 

 در جمع اوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته  استفاده می شود و با بهره گرفتن از الفای کرونباخ و روش های روایی سنجی مورد تایید قرار می گیرد .

 

4-5-1 روش های تحلیل داده ها:

 

اعتبار(Validity) ابزار این تحقیق محتوایی است یعنی از نظر متخصصان برای طراحی گویه های آن استفاده می شود ، پایایی(Reliability) ابزار نیز با بهره گرفتن از روش آلفای کرونباخ محاسبه می شود که مقدار 70/ و بیشتر مورد قبول است . در این تحقیق به منظور بررسی فرضیه ها از تحلیل توصیفی در قالب جداول و نمودارهای فراوانی ، ،سنجش اماره های متمایل به مرکز(میانگین و مد و …)و اماره های توزیعی (واریانس و انحراف معیار و …) و برای تحلیل رابطه متغیرها از روش مقایسه میانگین و واریانس و همچنین مقایسه نمونه های مستقل استفاده می شود . نرم افزار مورد استفاده برای تحلیل داده ها SPSS است .برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ها نیز از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف (کای دو)استفاده می کنیم .

 

5-1 موانع ومحدودیتهای تحقیق :

 

• این پژوهش در سال 1393 انجام شده و شاید در برهه های زمانی دیگر قابل استفاده نباشد .

 

• این پژوهش در بازارچه مرزی بانه استفاده شده و شاید در جا های دیگر نتوان از ان بهره برد .

 

• دسترسی سخت به اطلاعات و امار دولتی از محدودیتهای است که می تواند پژوهش را بهرورتر کند .

6-1چارچوب کلان نظری تحقیق:

 

در این پژوهش انتخاب مقصد های خرید متغیری وابسته است که تحت تاثیر متغیری مستقل به نام بازارچه های مرزی است  . رونق و شکل گیری بازارچه های مرزی نیز تحت تاثیر سه عامل مزیت قیمتی ، کالاها و مقاصد است که این سه عامل نیز خود متغیر های مستقلی به حساب می ایند .  این مدل برگرفته از مدل تیموتی (2005) است که عوامل اثر گذار بر خرید در بازار چه های مرزی را مزیتهای قیمتی ، مقاصد و کالاهای مورد نظر می داند .

 

پیشینه مصرف به ابتدای تاریخ بشری بر می گردد، زمانی که انسان اولیه برای تامین نیازهای خود به جمع اوری غذا از راه صید ماهی و شکار می پرداخت . در گذر زمان انسان برای تامین ما یحتاج خود به مبادلات “کالا به کالا “روی اورد .7-1نقشه راه:

 

نقشه راه ما راهنمای عمل ما  در این پژوهش به صورت زیر است :

 

• بیان مسئله و ضروت تحقیق

 

• ارائه یک مدل مفهومی مناسب

 

• طرح سوالات

 

• فرضیه سازی بر اساس سوالات

 

• طراحی پرسشنامه

 

• گرداوری داده ها

 

• تحلیل نتایج و ازمون فرضیات

 

• نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

8-1 شرح واژه ها و اصطلاحات تحقیق:

 

در این پژوهش ذکر اصطلاحات تخصصی زیر لازم می نماید :

 

• بازارچه مرزی (border market): محوطه ای محصور در نقاط صفر مرزی و در جوار گمرکات مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالاها یا مکانهایی که طبق تفاهم نامه منعقده بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همجوار تعیین می شود و اهالی دو طرف مرز می توانند محصولات محلی خود را با رعایت مقررات صادرات و واردات جهت داد و ستد در این بازارچه ها عرضه کنند (،معاونت اقتصادی و برنامه ریزی پاییز 1380). 

 

• گردشگری خرید(shopping tourism):کمیته اجرایی گردشگری خرید (1990) گردشگری خرید را هزینه کرد گردشگران برای کالاهای محسوسی دانسته اند (بجز غذا و نوشیدنی) که یا در خود مقصد مورد استفاده قرار می گیرد یا به مبدا زندگی گردشگران منتقل می شود

 

• خرید از بیرون (out shopping): خرید مردم بیرون ازمحیط یا جامعه معمول خود (تیموتی 2005 . ص 53)

 

• خرید در بازارچه های مرزی (cross-border shopping): نوعی از گردشگری که در نزدیک مرزهای بین المللی اتفاق می افتد و تحت تاثیر سه عامل کالا ، مزیت قیمتی ومقصد است(تیموتی 2005 . ص53) .

 

• مزیت قیمتی (price advantage) : قیمتهای نسبی یک عامل موثر در ایجاد مقاصد گردشگری خرید هستند ، قیمتهای ارزان تر باعث محبوبیت بیشتر مقاصد خرید می شوند (کوهن 1989) .

 

• مقصد خرید : مکانی که گردشگران برای خرید کالاهای خاصی به انجا می روند که علاوه بر مزیت قیمتی نسبت به مبدا ، دارای امکانات تفریحی و تسهیلاتی برای ورود گردشگران است .