جامعه شناسی از بدو تولد تلاش خود را مصروف آن داشته است تا روابط و ارتباطات میان انسانها را در دوران جدید مورد مطالعه قرار دهد و نقش تحولات جدید و پیدایش تکنولوژیها، شهرنشینیها و بوروکراسی را بر زندگی اجتماعی مورد مطالعه قرار دهد. زندگی اجتماعی همان روابط و ارتباطات میان انسانهاست. اصولاً اجتماع چیزی بیش از علقهها و تعهدات مشترک نسبتاً پایدار افراد با پشتوانه تعاملاتی گرم نیست.
ظهور اینترنت[1] به عنوان رسانهای قدرتمند در سالهای اخیر دوباره باب گفتگوهای جدید را در خصوص نقش رسانه گشوده است. اینترنت به مثابه یک رسانه در سالهای اخیر رشد حیرت انگیزی کرده است و بیم و امیدهای بسیاری را نیز به همراه داشته است. به قول تامپسون، اگر میخواهیم تأثیر فرهنگی رسانههای ارتباطی در جهان را درک کنیم؛ باید این دیدگاه را کنار بگذاریم که مواجهه با رسانهها یکسره به ترک شیوههای سنتی زندگی و پذیرش اسلوبهای مدرن زندگی منجر خواهد شد. در مواجهه با رسانهها هیچ موضع رویارویی با سنت نیست. رسانههای ارتباط جمعی را میتوان نه تنها در جهت چالش و تضعیف ارزشها و باورهای سنتی، بلکه به منظور گسترش و تحکیم سنتها نیز مورد استفاده قرار داد. (چلپی، 1375، ص.67)
تقویت مفاهیم فرهنگی و اصیل و ارتباطهای چندگانه میتواند از طریق این رسانه انجام شود. فضاهایی که اگر به طور صحیح از همهی ظرفیتهای آن استفاده شود، به عنوان یک ابزار قدرتمند در همگرایی و تفاهم بین دولتها و ملتها میتواند نقش ویژهای ایفا کند. علی رغم مزایای متعدد این رسانه و به طور کلی فضای مجازی که در آن ایجاد شده است، آسیبها، چالشها، و استحالههای فرهنگی که در نتیجهی تأثیر اینترنت بر افراد جوامع گوناگون برجای گذاشتهاست نگرانیهای متعددی را به وجود آورده که شناخت تنوع و گستردگی این مخاطرات را به عنوان یکی از موضوعهای مهم و قابل توجه در معرض دید قرار داده است. چرا که بسیاری از دولتهای استعماری سالهاست که به این فکر افتادهاند به روشهای گوناگون با بهره گرفتن از این ابزار به استعمار نوین در کشورها بپردازند و با تضعیف و فروپاشی بنیانهای فرهنگی، مطامع خود را بدون جنگ و خونریزی مستقیم پیاده سازند. این موضوعی است که بارها و به شکلهای گوناگون در بیان مقام معظم رهبری نمود پیدا کرده است. ایشان در باب توسل دشمنان به جنگ فرهنگی میفرمایند:
«این انقلاب و این نظام و این حرکت عظیم مردمی آمده و این سلطه و اتوریتهی تحکم آمیز غرب را در این کشور شکسته است. امروزه در کشور ما ارزشهای غربی به صورت قانونی و رایج وجود ندارد. امروز دادن منافع کشور به بیگانگان، در کشور ما یک امر مذموم محسوب میشود. امروز سفرهای را که با هزاران طمع در این کشور پهن کرده بودند – به خصوص آمریکاییها- جمع شده میبینند؛ این برای مراکز قدرت و تسلط جهانی خسارت کمی نیست. آنها می خواهند بدانند که برای برگرداندن اوضاع به صورت قبلی چه کاری باید انجام دهند؟ اوایل انقلاب ناشیانه آمدند و جنگ رو به رو راه انداختند؛ ولی وقتی بینیشان به خاک مالیده شد، فهمیدند راهش این نیست؛ لذا به جنگ فرهنگی متوسل شدند. جنگ فرهنگی کار آسانی نیست؛ کار زبدگان است؛ لذا زبدگان مینشینند فکر میکنند و نسخه مینویسند و متأسفانه عدهای هم در داخل همانها را رله میکنند؛ آن ها حرفهایی میزنند، عدهای هم فارسی آن را میگویند و شکل بومی به آن حرفها میدهند! باید مراقب اینها بود.» (بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتی امیرکبیر 9/12/1379) و یا در جایی دیگر دربارهی تفاوت بین تهاجم و تعامل و تبادل فرهنگی میفرمایند:«این که من همیشه میگویم تهاجم فرهنگی، تهاجم
فرهنگی این است. تهاجم غیر از تبادل فرهنگی است؛ غیر از گرفتن برجستگیها و زبده گزینی از فرهنگهای دیگر است؛ این، چیزی است نه مباح، بلکه واجب. اسلام به ما دستور میدهد، عقل هم به طور مستقل از ما میخواهد که هر چیز خوب، زیبا و با ارزشی که در هر کجا میبینیم، آن را فرا بگیریم و از آن استفاده کنیم. این جملات معروف متداول در زبانهای مردم ما که – اطلبو العلم و لو بالصین- یا – انظر الی ما قال و لا تنظر الی من قال- نگاه نکن حرف خوب، سخن حکمت آمیز، دانش و معرفت را چه کسی میگوید، اگر سخن خوب است، آن را فرابگیر. این گرفتن، گرفتن فرهنگی است و اخذ فرهنگی. تبادل فرهنگی و زبده گزینی فرهنگی، یک چیز لازم است و این، غیر از تهاجم فرهنگی است. من بارها گفتهام که یک وقت هست که یک انسان با میل خود و بر طبق نیاز و اشتها و ضرورت زندگیاش یک نوع غذا، یک نوع دارو یا مادهی لازمی را انتخاب میکند و آن را داخل جسم خودش میکند؛ این، گزینش است، که چیز خیلی خوبی است؛ اما یک وقت هست که یک نفر را میخوابانند و مادهای را که نه برای او لازم است و نه او به آن میل و اشتهایی دارد و نه برایش مفید است، به زور در حلقش میریزند، یا به او تزریق میکنند، این نامطمئن است؛ این تهاجم فرهنگی است.» (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مدیران و کارکنان صدا و سیما28/2/1383)، همچنین دربارهی ویژگیهای فرهنگ غرب میفرمایند: «ما که میگوییم فرهنگ غرب، نمیخواهیم بگوییم که این فرهنگ، همهاش از بای بسم الله تا تای تمّت، بد و زشتی و خراب است. شما دیدهای که بنده مکرر راجع به غرب و تهاجم فرهنگ غربی حرف میزنم. معنای صحبتهای بنده، صرفاً این نیست که فرهنگ غرب از بای بسم الله تا تای تمّت، همهاش خراب و خرابی و بدی است، که اگر اینگونه بود، شهروندان ممالک غربی از اول آن را نمیپذیرفتند و اصلاً تحمل نمیکردند. بنابراین، فرهنگ مذکور، نقاط مثبتی داردکه آن نقاط مثبت، چشم مردم را گرفت و جوامع را به خود جذب کرد.» (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار روحانیون و مبلّغان، در آستانهی ماه محرم26/2/1375). ایشان دربارهی تقلید فرهنگی میفرمایند: «تقلید فرهنگی خطر خیلی بزرگی است، اما این حرف اشتباه نشود با اینکه بنده با مد و تنوع و تحول در روشهای زندگی مخالفم؛ نخیر، مدگرایی و نوگرایی اگر افراطی نباشد، اگر از روی چشم و هم چشمی رقابتهای کودکانه نباشد، عیبی ندارد. لباس و رفتار و آرایش تغییر پیدا میکند، مانعی هم ندارد، اما مواظب باشید قبلهنمای این مدگرایی به سمت اروپا نباشد؛ این بد است. اگر مدیستهای اروپا و امریکا در مجلاتی که مدها را مطرح میکنند، فلان طور لباس را برای مردان یا زنان خودشان ترسیم کردند، آیا ما باید اینجا در همدان یا تهران یا مشهد آن را تقلید کنیم؟ این بد است. خودتان طراحی کنید و خودتان بسازید.» (بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جوانان، اساتید، معلمان و دانشجویان دانشگاههای استان همدان 17/4/1383) و نیز دربارهی سلاح تبلیغات اشاره دارند: «امروزه مؤثرترین سلاح بین المللی علیه دشمنان و مخالفین، سلاح تبلیغات است؛ سلاح ارتباطات رسانهای است. امروز این قوی ترین سلاح است و از بمب اتم هم بدتر و خطرناکتر است. این سلاح دشمن شما را در بلواهای بعد از انتخابات ندیدید؟ دشمن با همین سلاح، لحظه به لحظه، قضایای ما را دنبال می کرد و به کسانی که اهل شیطنت بودند، رهنمود میداد. «و انّ الشّیاطین لیوحون الی اولیائهم لیجادلوکم»؛ دائم به اولیاء خودشان ایحا می کردند. خوب این حضور دشمن است دیگر، حضور دشمن را از این واضح تر و روشنتر میشود فرض کرد؟» (بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان2/7/1388) و مهم ترین ابزار جنگ بین قدرتها را چنین تعبیر کردهاند: «امروز مهمترین ابزار جنگ بین قدرتها در دنیا رسانه است و امروز حتی قدرتها ی بزرگ هم با رسانهها کار میکنند. امروز تأثیر رسانهها و تلویزیون و هنرها و این شبکههای عظیم اطلاع رسانی اینترنتی و … از سلاح و موشک و از بمب اتم هم بیشتر است. امروز دنیا، یک چنین دنیایی است. روز به روز هم دارند این میدان را گسترش میدهند.» ( بیانات معظم له در جمع مدیران و کارکنان صدا و سیما11/9/1383) دربارهی ابزار تشکیل ناتوی فرهنگی می فرمایند: « … حالا یک ناتوی فرهنگی هم به وجود آوردهاند. این بسیار چیز خطرناکی است. البته حالا هم نیست؛ سالهاست که این اتفاق افتاده است. مجموعهی زنجیرهی به هم پیوستهی رسانههای گوناگون – که حالا اینترنت هم داخلش شده است و ماهوارهها و تلویزیونها و رادیوها- در جهت مشخصی حرکت میکنند تا سررشته تحولات جوامع را به عهده بگیرند؛ حالا که دیگر خیلی هم آسان و رو راست شده است.» (بیانات معظم له در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاههای استان سمنان 18/8/85).
بنا به موارد ذکر شده اینترنت به راحتی میتواند، با امکاناتی که دارد، مورد سودجویی قدرتهای استعمارگر قرار گیرد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
فرم در حال بارگذاری ...