وبلاگ

پژوهش

در طول دو دهه اخیر پیشرفت های فناوری و آزادسازی جریانات سرمایه سبب كاهش موانعی شده است كه بر سر راه بازارهای سهام محلی وجود داشت. شركت ها بهتر و راحت تر می توانند در خارج فعالیت كنند و در پی دستیابی به این بازارها هستند تا بتوانند رشد كرده و اهداف متعارف خود را تحقق بخشند. از سوی دیگر بورس ها نیز در پی جذب سرمایه و توسعه، تأسیس شركت ها در خود و تقویت بخش خصوصی می باشند(انواری رستمی و لاری سمنانی، 1386). امروزه یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد کشور ها، سرمایه گذاری و امور مربوط به آن است. این موضوع به دلیل اینکه عاملی برای تولید، اشتغال و به حرکت در آوردن چرخ های اقتصادی هر کشوری است، از جمله ی موضوعات اجتناب ناپذیر است سرمایه گذاری از راه های مختلفی صورت می گیرد که از جمله ی آنها سرمایه گذاری در سهام شرکت ها از طریق بورس اوراق بهادار است. بورس اوراق بهادار با فراهم آوری سازو کار لازم برای سرمایه گذار ی، در سهام شرکت هایی که شرایط عرضه ی سهام خود را به مردم دارند، می تواند در پویایی شرکت ها و اقتصاد نقش بزرگی ایفا نماید؛ بنابراین، شرکت ها با عرضه ی سهام از طریق بورس اوراق بهادار و سرمایه گذاران با خرید سهام و سرمایه گذاری در سهام شرکت ها، امکان مشارکت در توسعه ی اقتصادی را به دست آورده، خود را جزئی کمک کننده به توسعه و پیشرفت اقتصاد کشور می دانند(ابزری و همکاران، 1387).

با توجه به حساسیت بالای جذب سرمایه و نیاز حیاتی جامعه فعلی کشور به این مبحث اقتصادی برای حرکت به سمت رشد و توسعه در پژوهش حاضر به مساله عوامل تاثیرگذار بر جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار پرداخته می شود. از آنجایی که بخش عمده ای از معاملات بورس اوراق بهادار و سرمایه های موجود در آن متعلق به اشخاص حقیقی است بهره گیری از یافته های این مطالعه می تواند نقش سازنده ای در افزایش توان جذب سرمایه توسط بازار بورس اوراق بهادار داشته باشد. در فصل حاضر به کلیات پژوهش و مواردی همچون بیان مساله، ضرورت و اهمیت پژوهش، فرضیه ها، قلمرو پژوهش و تعاریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی پرداخته می شود.

1-2) بیان مساله پژوهش

سرمایه گذاری نقش مهم و کلیدی در رشد و توسعه اقتصادی ایفا می نماید. مطالعات زیادی ارتباط رشد و توسعه اقتصادی و سرمایه گذاری را اثبات نموده اند. سرمایه گذاری موجب استفاده بهتر و کارآمدتر از منابع می گردد، اما سرمایه گذاری نسبت به تغییر و تحولات بسیار حساس است و سریعا واکنش نشان می دهد. عوامل زیادی بر بر سرمایه گذاری اثر می گذارند اما تاثیر آنها در همه زمان ها و مکان ها یکسان نیست(یوسفی و عزیزنژاد، 1388، ص 80). سرمایه گذاری از اساسی ترین مباحث اقتصاد و صنعت است؛ بدون آن تولید شکل نمی گیرد و ثروت تحقق نمی یابد. عدالت و توزیع مناسب ثروت، زمانی معنا می دهند که ثروت ایجاد شده باشد. البته منابع اولیه ثروت طبیعی بر تولید و سرمایه گذاری تقدم دارد(درویش متولی و همکاران، 1391، ص 76). بازار سرمایه در یک کشور از منابع عمده تامین مالی شرکت ها و دولت هاست و در کشورهایی نظیر ایران که در پی جذب شرکتهای خارجی جهت سرمایه گذاری مستقیم و رونق بورس خود هستند، تقویت آن و شناخت عوامل مرتبط با معامله اوراق بهادار می تواند انگیزه شرکت های داخلی و خارجی را برای ورود به عرصه

 فعالیت و توسعه سرمایه گذاری افزایش دهد، به نحوی که تحقق مناسب اهداف عمده توسعه مالی و اقتصادی دولت را نیز مهیا کند(انواررستمی و لاری سمنانی، 1386، ص 2).

همواره یكی از مسائل و مشكلات محوری برنامه های رشد و توسعه، چگونگی تخصیص منابع بوده است. بنابراین مشخص كردن میزان و معیاری برای تعیین اولویت های سرمایه گذاری از مسائل اساسی جوامع به ویژه كشورهای توسعه نیافته به شماره آمده است؛ زیرا در جوامع توسعه نیافته به علت كمبود سرمایه هرگونه عدم تخصیص بهینه منابع می تواند پیامدهای ناگواری به دنبال داشته باشد(باباجانی و همکاران، 1388، ص 22). اهمیت و میزان قابلیت اتكا اطلاعات مختلف مالی و غیر مالی جهت تصمیم گیری های مختلف ذینفع در دنیای امروز بر همگان مشخص است. نكته ای كه باید بدان توجه نمود اینست كه نیازهای اطلاعاتی استفاده كنندگان از اطلاعات مالی و غیر مالی متنوع بوده و هر گروه از آنان با توجه به دامنه فعالیت و علایقشان به اطلاعات خاصی توجه دارند(نوبخت، 1383، ص 2).

هرجا و هرگاه اطمینان و اعتماد برای سرمایه گذاری فراهم شود و اعتبار سرمایه گذار جدی گرفته شود، سرعت سرمایه گذاری افزایش می یابد(درویش متولی و همکاران، 1391، ص 76). می توان داشتن فرهنگ سهامداری را به صورت مشخص، نهادینه بودن لزوم اختصاص بخشی از سرمایه گذاری خانوارها به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تعریف نمود و به عنوان یکی از عوامل موثر در ترغیب افراد برای سرمایه گذاری در نظر گرفت. همچنین افراد گروه های مرجع دارای قدرت مرجعیت بوده و بر تصمیمات افراد تاثیرهای بسیار زیادی را باقی می گذارند. استقرار تالار بورس اوراق بهادار نیز در مکانی مناسب با امکاناتی جهت دسترسی آسان افراد متمایل به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار می تواند به عنوان عاملی پیش برنده و یا بازدارنده در ترغیب افراد به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار محسوب گردد(ابزری و همکاران، 1385، ص 117). سرمایه گذاری های غیر بورسی را می توان از جمله سرمایه گذاری های خارج از چارچوب بورس اوراق بهادار محسوب كرد كه این سرمایه گذاری ها به نوعی به صورت فعالیتی مكمل و یا حتی رقیب با بورس عمل می كند و ممكن است جذابیت بورس را تحت تأثیر قرار دهد(انواررستمی و لاری سمنانی، 1386، ص 183). بالا بودن ریسك سیاسی و اقتصادی؛ ناراضی بودن سرمایه گذاران فعلی و عدم اطلاع رسانی درست و به موقع و شفاف و جامع از جمله موانع بازدارنده جذب سرمایه ها می باشد(درویش متولی و همکاران، 1391، ص 76).

در پژوهش حاضر هدف کلی، شناسایی متغیرهای غیرمالی محیطی موثر بر جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار می باشد که بر این اساس با توجه به مطالعات قبلی که به آنها اشاره گردید از مفاهیمی همچون امنیت سرمایه گذاری، فرهنگ سهامداری، گروه های مرجع، موقعیت مکانی بورس، سرمایه گذاری های غیر بورسی، ریسک سیاسی و اقتصادی، رضایت مندی سهامداران فعلی و شفافیت بورس برای تعیین اهداف و فرضیه سازی پژوهش استفاده می شود. بر این اساس مساله اصلی پژوهش حاضر عبارت است از اینکه آیا بین متغیرهای غیر مالی برون سازمانی با جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار منطقه ای قم رابطه وجود دارد؟

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش:

نیاز گسترده و روز افزون به اطلاعات مختلف مالی و غیر مالی برای هر گونه تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری از یک سوء و لزوم ایجاد تفاهم در روابط بین واحدهای اداری و اقتصادی و كسانی كه با آنها سروكار دارند از سوی دیگر، ضرورت كاربرد مقیاس های مشترك اندازه گیری و مفاهیم هم معنا را تشدید می كند؛ در نتیجه تهیه و تدوین اصول منظم و مربوط برای متغیرهای غیر مالی در بازار مالی ضروری است.

همه ساله در تمامی نقاط جهان شاهد تحولات اساسی در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و … بوده كه بر تصمیمات و رفتار و افراد در دیگر كشورها در زمینه های مختلف تاثیر می گذارند و به همین سان در ابعاد كوچك در داخل یک كشور نیز این مساله رخ می دهد و تغییر و تحول در هر زمینه ای بر زمینه های دیگر تاثیر می گذارد كه این تاثیرات برروی بخش اقتصادی در كوتاه مدت بیشتر نمایان می شود كه از نتایج این تاثیرات می توان تغییرات قیمت، تورم و بیكاری، كمبود مواد اولیه و تغییرات در عرضه و تقاضای پول و … می باشد. تجربه نشان می دهد كه حتی در كشورهایی كه از تمامی جهات (سیاسی، اقتصادی و….) بی طرف قرار دارند باز تغییر و تحولات بیرون از جامعه بر رفتار و تصمیم گیری افراد به نحوی تاثیر می گذارد زیرا امروزه جهان از نظر اقتصادی  یک دهكده كوچك بیش تر نیست و این امر باعث تاثیر گذاری و تاثیر پذیری عوامل مختلف بررفتارافراد در جامعه می شود. از طرفی دیگر یكی از مهمترین نمادهای توسعه اقتصادی و مالی هر كشور وجود بازار بورس اوراق بهادار  می باشد و زمانی این بازار كار خود را به درستی انجام می دهد كه اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشد و وجود این اطلاعات به توسعه خط و مشی افشاء اطلاعات مالی و ایجاد شفافیت مالی از سوی شرکت ها وابسته است که نهایتاّ به کارایی بازار سرمایه منجر می شود. و حال این سوال مطرح می شود كه كارایی این بازار فقط به ارائه اطلاعات از سوی شركتها متكی است یا به عوامل دیگری نیز بستگی دارد؟ این همان چیزی است كه در اهداف تحقیق حاضر به آن پرداخته می شود. همچنین جذب سرمایه های خرد در جامعه برای انجام سرمایه گذاری های مناسب برای شرکت های فعال در جامعه حائز اهمیت می باشد. از این رو آگاهی نسبت به عواملی که بر جذب این سرمایه ها تاثیر دارند برای شرکت های حاضر در بورس و همچنین مسئولین بورس اوراق بهادار حائز اهمیت می باشد. با توجه موارد فوق در این مطالعه پژوهشگر به موضوع حاضر پرداخته است.

 1-4) اهداف پژوهش:

با توجه به بیان مساله پژوهش هدف کلی دنبال شده در این مطالعه بررسی تاثیرگذاری عوامل برون سازمانی غیرمالی بر جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق منطقه ای استان قم می باشد. همانطور که در بیان توضیح داده شد امنیت سرمایه گذاری، فرهنگ سهامداری، گروه های مرجع، موقعیت مکانی بورس، سرمایه گذاری های غیر بورسی، ریسک سیاسی و اقتصادی، رضایت مندی سهامداران فعلی و شفافیت بورس به عنوان متغیرهای تاثیرگذار بر جذب سرمایه معرفی شده و بنابراین بررسی رابطه هر یک از این متغیرها ها با جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق منطقه ای استان قم اهداف جزئی تحقیق را تشکیل می دهند.