دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گیلان
دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت
مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت
پایان نامه
جهت دریافت مدرک کارشناسی ارشد آموزش پرستاری
(گرایش داخلی – جراحی)
عنوان :
بررسی میزان آمادگی خودراهبری دریادگیری وعوامل همراه با آن دردانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان درسال تحصیلی92-91
استاد راهنما :
جناب آقای دکتررسول تبری
اساتیدمشاور:
جناب آقای دکترعطااله اسدی
جناب آقای دکتراحسان کاظم نژاد
خرداد93
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول :کلیات
1-1 بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………….2
2-1 اهداف پژوهش (هدف کلی و اهداف ویژه)……………………………………………………………………………………..8
3-1 سوالات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………….9
4-1 تعریف واژه های کلیدی (نظری و عملی)……………………………………………………………………………………….10
5-1 پیش فرض ها……………………………………………………………………………………………………………………………..14
6-1 محدودیتهای پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………….15
فصل دوم : زمینه و پیشینه تحقیق
1-2 چهارچوب پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………17
2-2 بر مطالعات انجام شده ……………………………………………………………………………………………………..36
فصل سوم :روش اجرای تحقیق
1-3 نوع پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………45
2-3 جامعه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..45
3-3 نمونه پژوهش، تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………….45
4-3 مشخصات واحدهای مورد پژوهش ………………………………………………………………………………………………45
5-3 محیط پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………47
6-3 ابزار گردآوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………………………………47
7-3 تعیین اعتبار علمی ابزار ……………………………………………………………………………………………………………….48
8-3 تعیین اعتماد علمی ابزار ………………………………………………………………………………………………………………48
9-3 روش گردآوری اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………………49
10-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………………….49
11-3 ملاحظات اخلاقی …………………………………………………………………………………………………………………….50
فصل چهارم: نتایج تحقیق
1-4 یافته های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..53
2-4جداول ………………………………………………………………………………………………………………………………………54
فصل پنجم :بحث و بررسی یافته ها
1-5 بحث و بررسی یافته ها ………………………………………………………………………………………………………………117
2-5 نتیجه گیری نهایی ………………………………………………………………………………………………………………………138
3-5 کاربرد یافته ها در پرستاری …………………………………………………………………………………………………………145
4-5 پیشنهادات بر اساس یافته ها ……………………………………………………………………………………………………….146
-منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..148
-پیوست ها
فهرست جداول
فهرست جدول صفحه
جدول شماره1:توزیع فراوانی واحدهای موردپژوهش برحسب عوامل فردی– اجتماعی……………………………………55
جدول 1:توزیع فراوانی واحدهای موردپژوهش برحسب عوامل فردی–اجتماعی……………………………………………56
جدول 1:توزیع فراوانی واحدهای موردپژوهش برحسب عوامل فردی–اجتماعی……………………………………………57
جدول شماره 1:توزیع فراوانی واحدهای موردپژوهش برحسب عوامل فردی–اجتماعی…………………………………58
جدول شماره 1:توزیع فراوانی واحدهای موردپژوهش برحسب عوامل فردی–اجتماعی………………………………..59
جدول شماره1: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب عوامل فردی –اجتماعی……………………………60
جدول شماره 2:توزیع فراوانی ومیزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی به تفکیک حیطه ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………..62
جدول شماره 3:ضریب همبستگی میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی بامتغیرهای کمی فردی–اجتماعی موردمطالعه………………………………………………………………………………………………………….64
جدول شماره 4:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………….66
جدول شماره 5 تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی اجتماعی:…………………………………………………………………………………………………………………………68
جدول شماره 6:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………………70
جدول شماره 7:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………….73
جدول شماره 8:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………….78
جدول شماره 9:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی:………………………………………………………………………………………………………………………..82
جدول شماره 10:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………….84
جدول شماره 11:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………87
جدول شماره 12:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………90
جدول شماره 13:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………92
جدول شماره 14:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………………95
جدول شماره 15:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………..96
جدول شماره 16:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………..98
جدول شماره 17:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………101
جدول شماره 18:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………..102
جدول شماره 19:تعیین ومقایسه میزان نمره آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی برحسب عوامل فردی-اجتماعی………………………………………………………………………………………………………………….103
جدول شماره 20:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره کل آمادگی خودراهبری دریادگیری براساس رگرسیون خطی چندگانه………………………………………………………………………………………………………………………………………106
جدول شماره 21:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری درحیطه گشودگی برروی فرصت های یادگیری براساس رگرسیون خطی چندگانه…………………………………………………………………..107
جدول شماره 22:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری درحیطه خودپنداره به عنوان یک فراگیراثربخش براساس رگرسیون خطی چندگانه…………………………………………………………………..108
جدول شماره 23:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری درحیطه ابتکار واستقلال دریادگیری براساس رگرسیون خطی چندگانه……………………………………………………………………………….110
جدول شماره 24:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری در حیطه مسئولیت پذیری برای یادگیری شخصی براساس رگرسیون خطی چندگانه………………………………………………………………….111
جدول شماره 25: ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری در حیطه عشق به یادگیری براساس رگرسیون خطی چندگانه………………………………………………………………………………………………..113
جدول شماره 26: ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری در حیطه خلاقیت براساس رگرسیون خطی چندگانه………………………………………………………………………………………………………….115
جدول شماره 27:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری درحیطه جهت گیری مثبت به آینده براساس رگرسیون خطی چندگانه……………………………………………………………………………………….116
جدول شماره 28:ضرایب رگرسیونی عوامل مرتبط بانمره آمادگی خودراهبری دریادگیری در حیطه قابلیت استفاده ازمهارت های اساسی مطالعه ویادگیری براساس رگرسیون خطی چندگانه……………………………………………..117
فصل اول |
زمینه پژوهش:
بخش عظیمی ازدانشی که امروزه درمدارس ودانشگاه هاآموخته می شود،پس ازمدتی به علت تغییرات سریع اجتماعی،سیاسی وتکنولوژی،نیازبه بازنگری وتغییردارد.بعلاوه موفقیت های شخصی وحرفه ای به طورفزآینده ای بستگی به یادگیری مستمردارد.در دهه های اخیرباتوجه به تغییرات شگرف علمی ،گستردگی وسیع علوم وفنون وضرورت ارتقاوبه روزرسانی دانش ومهارت های انسان ها،ارتقامهارت های یادگیری مادام العمربعنوان یکی ازاهداف اولیه تعلیمات بزرگسالی تعیین شده است(1).ازطرفی یادگیری مداوم وبه روزکردن اطلاعات ومهارت های مرتبط بامسایل بهداشتی که باسلامت جامعه سروکارداردازجمله محورهای موردبحث درسازمان بهداشت جهانی است(2).
حال برای داشتن عملکردموثردرجامعه حاضر،نیازمندسرمایه کافی اجتماعی ومهارت های لازم ومرتبط باشرایط جدیدخواهیم بودکه ازجمله این مهارت هایادگیری خودراهبراست(3).به دلیل مزایای برآیندهای یادگیری خودراهبردرمحیط های آموزشی وسازمانی،به طورجدی براهمیت آن تاکید شده وارزش آن به عنوان یک مهارت لازم برای آموزش وکاردرقرن بیست ویکم بیش ازپیش موردتوجه قرارگرفته است.یادگیری خودراهبربه ایجاددانش درحیطه های خاص ونیزتوانمندی انتقال دانش مفهومی درموقعیت های جدیدمی پردازد(4).دراین نوع یادگیری انتظارمی رودکه دانشجویان به سطحی ازتوانمندی های فردی برسندکه بدون قرارگرفتن درنظام آموزشی ویژه،بتوانندنیازهای آموزشی خودراشناسایی کرده وجهت رفع آن بکوشند.درنهایت یادگیری خودراموردارزشیابی قراردهند(4),(1).ازدیگرویژگی های افرادخودراهبردریادگیری این است که اشتیاق زیادی برای یادگیری دارند،کنجکاوهستند،ازخلاقیت برخوردارند،یادگیری خودشان راکنترل میکنند،ازمهارت های اساسی مطالعه(راهبردهای شناختی وفراشناختی)ومهارت های حل مساله برخوردارند(1).درپژوهشی که درسال 2011 توسط یوان وهمکاران[1] برروی دانشجویان کارشناسی پرستاری در چین صورت گرفت،نتایج نشان دادکه3/63درصداز واحدها سطح بالایی از آمادگی برای خودیادگیری داشتند.همچنین نتایج نشان داد که شخصیت خاص دانشجویان مثل مسئولیت پذیری وخودنظم دهی می تواندکمک به خودیادگیری آن ها کند. دانشجویان سال های بالاتر نمره بالاتری نسبت به دانشجویان سال پایین درآمادگی برای خودیادگیری داشتند(5).
دانشجویان باتوجه به روندروبه رشدسرعت ومیزان تولیدعلم درجهان،جهت تحکیم اطلاعات قبلی ازاین قاعده مستثنی نیستند.یکی ازمشکلات دانشجویان تلاش برای نگه داشتن دانشی است که کسب کرده اند.این واقعیت به خصوص برای علومی که دامنه آگاهی های آن هاگسترده وسریعادرحال تغییراست،ازجمله علوم پزشکی مطرح می باشد(6).ازآن جایی که دانشجویان رشته های علوم پزشکی درمدت طولانی تحصیل خودباحجم بسیارمتنوعی ازمطالب ودروسی روبروهستندکه قبلادرمقاطع پایین ترباآن هاکمتربرخوردداشته وازطرف دیگرحجم زیادودشواری اطلاعات جدیدپزشکی دررابطه باروش های جدیدتشخیص ودرمان بیماری ها،به حافظه سپردن متون علمی پزشکی راکاری دشوارنموده است،همچنین باگسترش علم،یادگیری تمامی علوم،نیازمندصرف زمان وداشتن برنامه درسی منظم می باشد(7),(8).به علت پیشرفت سریع علوم پزشکی ضرورت آموزش فارغ التحصیلان رشته های علوم پزشکی ازسال ها پیش موردتوجه قرارگرفته است(9).همچنین باتوجه به اینکه روش سخنرانی درحال حاضرروش غالب درتدریس دروس پزشکی است،بطوریکه دراین روش حدود80درصدآموزش های ارائه شده درعرض 8هفته فراموش می شوند.تکیه به روش سخنرانی به تنهایی نمی تواندجوابگوی این مساله باشدولازم است استادبرحسب موقعیت،نیازهاوتوانایی های دانشجویان،ترکیبی ازروش های تدریس رااستفاده کندبنابراین امروزه ضرورت استفاده ازروش های نوین وفعال یادگیری ودانشجومحورازسوی سیستم های آموزشی احساس شده وکاربرداین روش هادرعلوم مختلف ازجمله علوم پزشکی متداول شده است،به نظرمی رسدآموزش به روش دانشجومحورمی تواندبه افزایش رضایت مندی دانشجویان،تسریع وتداوم امریادگیری وایجادمهارت های حل مساله وتفکرانتقادی گردد(10).درمطالعات متعدد،تاکیدشده است که آموزش سنتی دانشجویان علوم پزشکی رابرای یادگیری مادام العمرآماده نمی کند وهیچگونه تاثیری بریادگیری خودراهبردرآنان ندارد.درمقایسه با آن،برنامه های درسی مبتنی بر مساله،باعث افزایش یادگیری خودراهبردردانشجویان می گردد (7), (11).
درایران انجمن ها،نهادهای علمی وبخش دولتی که همان دانشگاه های علوم پزشکی می باشند.جهت حفظ مهارت های حرفه ای فارغ التحصیلان به امرآموزش مداوم اقدام می نمایند.موضوع ارتقای مستمرحرفه ای درعلوم پزشکی باهدف ارتقای دانش ومهارت های شغلی وبهبودارائه خدمات بهداشتی ودرمانی نیزهمانندسایرمشاغل پیگیری شده وموردتوجه شاغلین این حرفه دررشته های وابسته به آن می باشد.درحال حاضرتنها دانش آموختگان رشته های مختلف جامعه پزشکی درکشورمان ملزم به رعایت آموزش مداوم می باشند(6).درمطالعه بهادروهمکاران،4/47درصدازشرکت کنندگان در 28 برنامه آموزش مداوم اجراشده طی سال های 86-88دردانشگاه علوم پزشکی ایران رابه عنوان یکی ازراهکارهای موثریادگیری مادام العمرمی دانستند .(7)این درحالی است که حسین پوروحشمتی درپژوهش خوددریافتندکه 9/46درصدازپرستاران میزان رعایت اصول یادگیری بزرگسالان رادرآموزش های مداوم درحدضعیف ارزیابی کردند،لذاجهت افزایش اثربخشی آموزش های مداوم درمرحله برنامه ریزی،اجراوارزشیابی ازنظرانطباق بااصول یادگیری بزرگسالان بایدموردبازنگری قرارگیرد(12).همچنین نتایج تحقیقات انجام شده درزمینه نحوه ارائه آموزش های مداوم،انتقاداتی رابه این برنامه هاواردمی داند(12), (13).
به همین دلیل در دهه اخیررشدوتوسعه مهارت های یادگیری خودراهبر یکی ازاهداف بنیادین آموزش پزشکی بوده است(14).امروزه خودراهبرشدن پزشکان وپیراپزشکان به قدری اهمیت یافته است که حتی استانداردهای اعتباربخشی دراین حرفه به بررسی آمادگی برنامه ها برای تبدیل کردن دانشجویان به افرادی باقابلیت یادگیری خودراهبرومداوم می پردازد(15).
آموزش علوم پزشکی درسرتاسرزندگی حرفه ای پزشکان به طورمستمروجود دارد.رشدچشمگیرحجم اطلاعات موجب شده است تادانش پزشکی دائمادرحال تغییروتحول باشد.به طوری که هر 4 تا 5سال به طورمتوسط 50درصد دانش پزشکی ودرطول 8 تا 10 سال 75 درصد آن کهنه می شود.بالطبع دانش وتوانایی های کسب شده در پایان یک دوره آموزش آکادمیک علوم پزشکی نمی تواند متضمن مهارت های کافی درطول عمرحرفه پزشکی باشد(7), (16).
بنابراین دانشجویان علوم پزشکی علاوه بردانش تخصصی بایدمهارت های موردنیازبرای یادگیری مادام العمررادرطول دوره علوم پزشکی کسب نمایند(7).باتوجه به ضرورت آمادگی دانشجویان برای یادگیری مادام العمر نظریه یادگیری خودراهبربه طور روزافزون درآموزش پزشکی به عنوان یک الزام مطرح میشود(16).دانشجویان علوم پزشکی درواقع به رشته هایی بادوره های آموزش حرفه ای گام گذارده اندکه لازمه موفقیت دراین عرصه،به روز بودن دانش،مهارت ها وخودراهبربودن آن هاست(3), (17).
پس ازبررسی برخی ازمقالات منتشرشده ازسال 1990 تاکنون می توان دریافت که یادگیری خودراهبرتاریخچه ای طولانی ترازظهورآموزش رسمی دارد.درپیشینه مربوط به یادگیری خودراهبر،اصطلاحات مرتبط شامل یادگیری مستقل ،یادگیری خودبرنامه ریزی شده،یادگیری خودمختار وخودیادگیری یا خودآموزی آمده است.نولزبه نقل ازویلیامسون بیان می کند دانشجویانی که بدون برخورداری ازمهارت های یادگیری خودراهبر واردبرنامه های تحصیلی وآموزش می شوند،دچاراضطراب،ناکامی وغالبا شکست می گردند.مطالعات مختلف نشان می دهند که دانشجویان درارتباط با یادگیری خودراهبردرابتدای کاردچارترس واضطراب شده واعلام می کنندکه به آموزش های رسمی نیازمندند(4).
درهمین راستامطالعه شکاروهمکاران [2]که برروی دانشجویان پزشکی انجام شد، نشان داد که یک ارتباط مثبت ومعنی دار بین میزان خودراهبری دریادگیری وشرکت درکارگاه های آموزشی(کارگاه مهارت حل مساله)درطول تحصیل دردانشجویان علوم پزشکی وجود دارد(18).همچنین درپژوهشی که توسط ازوآوهمکاران [3]درامریکادرمرکزپزشکی آکادمیک انجام شد،نتایج نشان داد،کسانی که درکارگاه مهارت حل مساله شرکت می کنندبه طورقابل توجهی بالاترین سطوح خودیادگیری رانسبت به همتایان خودنشان میدهند(19).مطابق بابرخی دیگرازمنابع،برنامه درسی بارویکردیادگیری مادام العمر،باید دانشجومحورباشد.آموزش مبتنی برمساله
درپرورش مهارت های یادگیری خودتنظیم وخودارزیابی،که ازعوامل مهم دراستمراریادگیری است.موفق ترازبرنامه های درسی سنتی عمل می کند(7).
عوامل متعددی منجربه آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان علوم پزشکی می شود،درتحقیقات متعددبه این نتیجه رسیده اندکه میزان خودراهبری دریادگیری تحت تاثیرعوامل فرهنگی،اجتماعی وفردی می باشد.درارتباط باتاثیرعوامل فردی،در پژوهشی که توسط اودال[4] در کشورترکیه در سال 2012 انجام شد.نتایج نشان دادکه یک ارتباط مثبت معناداربین خود یادگیری وسطح موفقیت دانشجویان وجود دارد(20).
درارتباط باویژگی های فردی تحقیقات متعددی انجام شده است.درهمین راستا،در پژوهشی که در کره توسط کیم وپارک[5] درسال 2011 انجام شد،پژوهشگران دریافتند عامل اعتمادبه نفس بالاوعدم وابستگی لازمه بهبود در خودیادگیری در دانشجویان پرستاری در مقطع بالینی می باشد(21).در پژوهش دیگری که در سال2010توسط آبارباو ولوکن اریک [6]بر روی دانش آموزان دبیرستانی انجام شد.نتایج نشان دادکه افرادی که نمره خود نظم دهی بالاتری داشتند تمایل بیشتری به مطالعه نسبت به افرادبانمره خودنظم دهی پایین ترداشتند(22).درهمین راستاعلی بخشی وزارع در تحقیقات خوددریافتند که باآموزش خودتنظیمی تحصیلی ومهارت های مطالعه می توان راهبردهایی کارآمدوسودمندی رابرای افزایش پیشرفت تحصیلی وبهبودکارکردتحصیلی دراختیاردانشجویان قرارداد(23).
درموفقیت فراگیران عوامل فرهنگی گوناگونی دریادگیری آن ها نقش ایفامی کنند که ازآن جمله می توان به آموزش،فردگرایی دربرابرجمع گرایی ونقش استاد یا مربی اشاره کرد(1),(4).بولهویس در پژوهشی دریافت که تدریس فرایندمحور،تجربیات دربافت اجتماعی وفرهنگی،دانش قبلی وجنبه های عاطفی یادگیری درزندگی که معطوف به خودراهبری هستند می توانندمنجربه رشداین متغیرشوند(24).اشام احمد وعبدل مجید [7]درمالزی دریافتندکه فرهنگ می تواند تاثیرقوی برروی ارتباطات وراهکارهای یادگیری در کلاس داشته باشد.اگرچه درفرهنگ های متفاوت شخصیت های متفاوتی وجود دارد(25).برداشت های متفاوت یا پاسخ های متفاوت دانشجویان به گویه های این مقیاس می تواندناشی ازتجارب مختلف آن ها حین تحصیل،قبل از تحصیل وحتی تفاوت های فرهنگی آن ها باشد.گذشته ازآن نمی توان انتظار داشت که با توجه به تفاوت درنظام آموزشی وتجارب متفاوت دانشجویان دردوجامعه متفاوت،بازخوردآن هایکسان باشد(26).درارتباط با تاثیر محیط های یادگیری بر روی خودراهبری دریادگیری درمطالعه ای که توسط ایدرس وهمکاران [8]درسال 2010 انجام شد، یافته ها نشان داد که محیط یادگیری می تواند اشتیاق زیادی را در افزایش مهارت های خودراهبری در یادگیری بوجود بیاورد(27).
درمطالعه ای که توسط کمیسیون تغییر ونوآوری درآموزش دندانپزشکی آمریکاانجام گرفته،چنین بیان شده که یکی ازاهداف این کمیسیون،ایجادبهترین آموزش هاوتمرینات برای ارتقای ظرفیت های ذهنی موردنیازدانشجویان برای عملکردکارشناسانه،شامل:تفکرانتقادی،حل مساله وخودراهبری دریادگیری می باشدتادرنهایت،فردپس ازدانش آموختگی بتواندیک متخصص متبحرشودوعلاوه برآن،بتوانددرسال های پس ازتحصیل نیز،ارتقای حرفه ای یابد(24). فیروزجهانتیغی درپژوهش خوددریافت که تدریس به شیوه حل مساله باعث ارتقامیزان آمادگی خودراهبری دریادگیری دردانشجویان دندانپزشکی می شود(28).نتایج پژوهش های انجام گرفته درزمینه ی مهارت های شناختی وفراشناختی ومهارت های حل مساله وسایرویژگی های یادگیری خودراهبرنشان دهنده موثربودن این عوامل درپیشرفت تحصیلی یادگیرندگان است(1), (11).
دربررسی متون شواهد مبهم ومتناقضی درارتباط باتاثیرویژگی های دموگرافیک ازقبیل سن وجنس برمیزان خودراهبری دریادگیری وجوددارد.ریوودیویس درپژوهشی برروی دانشجویان دندانپزشکی،دانش آموزان مدارس بزرگسالان ودانش آموزان دبیرستانی دریافتند که آمادگی برای خوراهبری در یادگیری طبقات 30 تا 50 ساله،بیش از جوانترهاست.این پژوهش مدعی یک روند تکاملی در بین طبقات سنی است.به طوری که آمادگی برای خودراهبری در یادگیری از نوجوانی تا 50 سالگی برای هر دو جنس به طور معنا داری افزایش می یابد.در این پژوهش به طور کمی تفاوتی بین آمادگی برای خودراهبری در یادگیری بر حسب جنسیت بدست نیامده است ،ولی تعامل سن وجنس در پژوهش آن ها بیانگر آن بود که زنان جوان تحت تاثیراین تعامل بیشتراحتمال داردخودراهبری بالاتری نشان دهند(24).این درحالی است که نتیجه مطالعه کادورین وهمکاران [9]درایتالیانشان دادکه خانم های شرکت کننده بالاترین نمره درخودیادگیری نسبت به آقایان بدست آوردندوهمچنین پرستاران تحصیلکرده(یافارغ التحصیل)حرفه ای درمقایسه بادانشجویان نمره خودیادگیری پایین تری راکسب کردند(29).درحالیکه نتایج مطالعه عبدالهی عدلی انصاروهمکاران بیانگرعدم وجود ارتباط معنی دار بین سن یا جنس با آمادگی برای خودراهبری در یادگیری دربین دانشجویان بود(1).همچنین درپژوهش نامدارپور بین وضعیت تنظیم های یادگیری درجنس های مختلف ورشته های مختلف تفاوت معنی داری مشاهده نشد(30).کندی[10] براین باور است که یادگیری خودراهبر به طورخاص مبتنی بررشته ی علمی،شیوه ی اندیشیدن،مهارت ها ودانشی است که می توان آن رابه طورهدفمندازطریق مداخلات آموزشی برنامه ریزی شده گسترش دادامالازم است تفاوت های فردی دانشجویان درنظرگرفته شود(24).
باتوجه به مطالب ذکرشده وباتوجه به اینکه درجهان کنونی،انفجاردانش وتکنولوژی،تغییرات وجهش های شگفت انگیزی را پدید آورده لزوم توجه به یادگیری خودراهبر مخصوصا درنظام آموزش عالی امری ضروری می باشد.تحقق یادگیری خودراهبرزمینه لازم را برای شکوفایی وکشف استعداد فراگیران ایجاد وآن هارا در پاسخ گویی به نیازهای فکری،خلاقیت وجستجوگری در آموزش ویادگیری یاری می دهد.یادگیری خود راهبر سبب مسئولیت پذیری فراگیر در فرایند یاددهی ویادگیری می شود.زیرایادگیرنده خودراهبرکنترل یادگیری خودرابر عهده گرفته ومسئولیت یادگرفتن آن چه راکه برای خویش مهم تلقی می کند،می پذیرد(4).
ایجادوتقویت یادگیری خودراهبرازجهت ایجادنگرش ها،صلاحیت ها وتوانایی های شکل یافته در یادگیرندگان در راستای یادگیری مداوم ومستمر،راه گشای تغییرات کیفی در آموزش عالی وبه خصوص در بخش حیاتی آن یعنی آموزش پزشکی خواهد بود.یادگیری خودراهبر به شکلی نوید بخش،به مثابه نقشه راه بایک راهنمادر زمینه افزایش اثربخشی تلاش های یادگیرنده برای یادگیریش،راه گشاست.همه یادگیرندگان قادر به یادگیری خوراهبر هستند اما میزان این توانمندی به تفاوت های فردی آن ها باز می گردد.لذا درک صحیح مربیان وفراگیران از مفهوم یادگیری خودراهبر وماهیت آن برای پرورش بیشتر آن ضرورت دارد.در این بین مربیان واستادان با مسئولیت افزوده کمک به شکوفایی توان بالقوه یادگیرندگان در یادگیری خودراهبر اثربخش، روبرو هستند(26).
باچنین دیدگاهی وباتوجه برتاکیدیونسکودرآستانه قرن بیست ویکم مبنی براینکه یادگیری مداوم(مادام العمر)دردنیای پرشتاب امروزازاجزای جدایی ناپذیرزندگی انسان هااست(2) وهمچنین باتوجه به نقش دانشگاه هادر پاسخگویی به چالش های اجتماعی به ویژه مواقعی که شواهد محکم و زیادی برای آمادگی خودراهبری در یادگیری وجود دارد، لذا ضروری است یادگیرندگان ومربیان یک مفهوم روشن و واضحی از خودراهبری در یادگیری داشته باشند وجهت افزایش توانایی فراگیران در فرایند یادگیری راهبردهای تدریسی،مناسبی به کار گیرند.تاازاین طریق گام های موثری در ایجاد تحول با هدف به کاربردن روش های نوین یادگیری برداشت.
همچنین باتوجه به تاثیرویژگی های فردی دانشجویان وشاخص هایی چون معدل درسی،سن،جنس ومقطع تحصیلی در فرایندخودراهبری یادگیری لذا مسئولین آموزشی ومدرسین می توانند بافراهم ساختن فضاهای آموزشی مناسب وبرنامه ریزی دقیق درسی وانتخاب شیوه های یاددهی ویادگیری متناسب باشاخص های فوق سبب تسهیل درفرایندخودراهبری یادگیری دانشجویان شوندوباعنایت به اینکه در راستای شیوه خودراهبری در فرایندیاددهی-یادگیری دانشجویان تاکنون مطالعه ای در این دانشگاه انجام نشده ویا اینکه لااقل نتایج مطالعات ارائه نگردیده است.لذامطالعه حاضربا هدف تعیین میزان آمادگی خودراهبری دریادگیری وعوامل همراه باآن دردانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام می شودوسعی داردباارائه گزارشی از وضعیت این مفهوم در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان زمینه برنامه ریزی وانجام اقدامات لازم جهت بسط وگسترش این نوع یادگیری رافراهم آورد.همچنین مهارت های یادگیری خودراهبر رامی توان ازطریق برنامه ریزی دقیق وگنجاندن آن دردوره های درسی ارتقاداد.
[1] Yuan.etal
[2] Shokar.etal
[3] Ozuah.etal
[4] Avdal.
[5] Kim,Park
[6] Abar.Eric
[7] Ahmad,Majid
[8] Idros.etal
[9] Cadorin,etal
[10] Candy.
فرم در حال بارگذاری ...