دانشگاه به عنوان دروازۀ ورود به آینده در ادارۀ حال و آینده هر جامعه ای نقش مهمی بر عهده دارد وتربیت نیروی انسانی کارا و موثر از اهم وظایف آن است که در پرتو آموزشهای علمی و عملی به فعلیت در می‌آید . پذیرفته شدگان در دانشگاه ارزشهای اجتماعی و تجربه‌های فرهنگی سابق و سنتی خود را با آموخته های جدید پربارتر می نمایند و انتظار می رود اصول آن را برای ساختن کشوری آباد و پیشرفته به کارگیرند، بنابراین به منظور باز تولید آموزش و پرورش متناسب با زمان و جامعه خود در وهله اول باید بتوان تصویری پی در پی از آینده درست کرد . پیش بینی درباره مشاغل و حرفه هایی که ممکن است تا پنجاه سال آینده مورد نیاز باشند . درباره انواع خانواده و روابط انسانی که بعدها برقرار می شود ، انواع مسائل اخلاقی که در آینده پدید خواهد آمد و انواع فن آوری که مورد نیاز خواهد بود . تنها با ایجاد و انتقال دانش های جدید و مهارت‌ها و ارزشها و باورهای درست در قالب سرمایه فرهنگی افراد، ابتدا در خانواده و سپس در مدرسه و دانشگاه و گفتگو دربارۀ آنها و با به نظم کشیدن و پیوسته نو کردن آنها اساس مهارتهای ادراکی و عاطفی را که مردمان آینده برای تاب آوردن در برابر تغییرات پرشتاب به آن نیاز دارند بوجود آورد. از جمله نیروهای انسانی شایسته و جوان که برای اداره کشور و حفاظت از ارزشها و دستاوردهای انقلاب اسلامی باید در دانشگاه آموزش ببینند فرزندان شاهد وایثارگر هستند . برای صیانت و پاسداری از انقلاب اسلامی هزینه های سنگینی پرداخت شده و برای ادامه راه جامعه نیازمند نیروهای جوان و مومن و متخصصی است که حقیقتاً ارزشها واهدف انقلاب اسلامی را باور داشته وهم مجهز به دانش ومهارتهای جدید ومتناسب زمان خود باشند. بنابراین برخورداری از مهارتهای علمی ومنابع فرهنگی برای فرزندان شاهد وایثارگر ضروری و اساسی است و این امر می‌تواند به بهترین وجه در دانشگاه محقق شود. فراهم کردن امکانات وشرایط تحصیل در دانشگاه برای فرزندان شاهد و ایثارگر می تواند شاخص مناسبی برای تداوم ارزش های انقلاب اسلامی باشد.
بیان مسئله
این عقیده که گسترش آموزش و پرورش می تواند فرصتهای برابری را افزایش دهد مدتها در کانون اعتقاد و باور جامعه بوده است به عبارت دیگر باور بر این بوده که آموزش و پرورش رسمی نقش اساسی در ایجاد جامعه شایسته سالار دارد جامعه ایی که در آن امتیاز ارثی نقشی اندک و استعداد و تلاش نقش اصلی و عمده را دارند از مدتها قبل به آموزش و پرورش رسمی به عنوان ابزاری برای کاهش امتیازات دانش آموزان طبقه ممتاز و افزایش شانس برای محصلین و دانشجویان طبقه فقیر جهت یافتن موقعیت عادلانه در جامعه نگریسته می شد . به عبارت دیگر فرض بر این بوده که ابتدا آموزش و پرورش و بدنبال آن آموزش عالی می تواند به ایجاد جامعه‌ای مبتنی بر استعداد کمک کند و فرصت بیشتری برای دستیابی به مشاغل بالا را ارائه نماید.
اما گزارشهای مربوط به برابری فرصت آموزشی در چند دهه اخیر نشان داده که در تبیین پیشرفت و موفقیت تحصیلی ، تفاوتهای موجود بین شرایط خانوادگی و خاستگاه های طبقانی آنها بمراتب مهمتر از تفاوتهای موجود بین مدارس یا دانشگاه آنهاست این بدان معنا نیست که امکانات و منابع موجود در مدرسه و دانشگاه هیچ تأثیری ندارند بلکه به این معناست که این دو هر کیفیتی که داشته باشند دارای تأثیر بیشتر بر دانش آموزانی است که از محیط خانوادگی بهتری برخوردارند. منابع و امکاناتی که خانواده برای تعلیم و تربیت فرزند خود فراهم می نماید با منابع و امکانات موجود در مدرسه و دانشگاه ارتباط می یابد . مسئله افت تحصیلی در نظام آموزش و پرورش در بسیاری از کشورهای جهان به صورتی حاد مطرح و منابع و امکانات اغلب کشورها هم محدود میباشد و از طرفی صرفه جویی در مصرف و تخصیص این منابع به بخش های مختلف اقتصادی_اجتماعی نیز الزامی است .
در کشور ماهم افت تحصیلی یکی از مهمترین مسائل و مشکلات کنونی نظام آموزشی است، متناسب نبودن محتوای آموزشی بسیاری از
کتب درسی با نیازها و استعداد دانش آموزان و ابراز نارضایتی معلمان از وضعیت معیشتی از عوامل درون بخشی و مؤثر بر افت تحصیلی است.
یکی از پدیده های مهم که گریبان‌گیر جامعه می شود وقوع جنگ است که می تواند بر جامعه و خانواده تأثیرات عمیقی بر جای گذارد در شرایط عادی فوت یا طلاق والدین می‌تواند باعث غییبت یکی از والدین در خانواده شود در این موقعیت خانواده کامل تبدیل به یک خانواده ناقص میشود، وقوع این حالت در شرایط جنگی می تواند با کشته شدن، اسارت یا مصدوم و معلول شدن یکی از والدین رخ دهد بدیهی است این وضعیت موجب تضعیف حمایت خانواده از فرزندان خود شده و عدم موفقیت تحصیلی از پیامدهای آن است . در این رابطه تحقیق کلمن به این نتیجه رسید که تأثیر مستقل مدرسه بر موفقیت تحصیلی چندان زیاد نیست بلکه عامل مهم همانا محیط خانواده و دوستان دانش آموز است این نتیجه گیری دلالت بر این داشت که بین شرایط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی خانواده و موفقیت تحصیلی رابطه قوی وجود دارد(شارع پور، 1387 ، صفحه 247 )
گزارش برنامه عمران سازمان ملل در سال 2001 حاکی از آن است که آموزش و پرورش ایران در جهت نیل به اهداف توسعه علمی – فرهنگی و انسانی موفقیت مورد انتظار را نداشته است و از زمره کشورهایی به شمار آمده که نتوانسته درآمد خود را به درستی در راه توسعه انسانی به کارگیرد(سلبیلی 1384 به نقل از اکرمی 1388 ).
در کنار ناکامی نظام آموزشی مشکل افت تحصیلی در مدارس و عملکرد ضعیف دانش آموزان در فرایند دوره های آموزشی عمومی و عالی مشکلات را دو چندان کرده و هر ساله موجب هدر رفتن میلیاردها ریال بودجه کشور می شود و سرمایه انسانی جامعه را از آموزش وپرورش خارج می کند.
بر اساس آخرین آمار مجموعه هزینه های برآورد شده ناشی از شکست تحصیلی بر دولت و خانواده ها حدود 2335 میلیارد تومان در بین سال های 1370 تا 1383 بوده است و در سال 1383 به حدود 111 میلیارد تومان در دوره آموزش عمومی و در سال 1384 مجموع هزینه های تحمیل شده بر دولت ناشی از ترک تحصیل 4/126 میلیارد تومان و حدود 169 میلیارد تومان هزینه ناشی از تکرار پایه در همین سال که درمجموع به 4/295 میلیارد تومان بوده است . نرخ افت تحصیلی از سال 1380 تا سال 1386 در دوره ابتدایی 4/46 درصد و در کل دوره راهنمایی2/44درصد است(سرابی.به نقل ازاکرمی1388 صفحه 5).
ویلام گلاسر معتقد است که اگر یک دانش آموز صرف نظر از سابقه زندگیش، بتواند در مدرسه موفق شود برای موفقیت در زندگی نیز شانس فوق العاده ای دارد و در صورتی که در یکی از مراحل آموزشی خود با شکست مواجه شود ، مدرسه ابتدایی _ دبیرستان یا دانشگاه شانس او برای موفقیت در زندگی به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند(ویلیام گلاسر ، به نقل از علی اکبر سیف 1388 صفحه 13 ).
درباره تأثیر خاستگاه اجتماعی والدین بر موفقیت تحصیلی در کشورهای مختلف روندهای متفاوتی مشاهده شده است. برای بررسی تأثیر خاستگاه خانواده بر فرزندان باید هم منابع مالی و هم به منابع فرهنگی توجه داشت. درکشور ما جنگ تحمیلی موجب خسارات بی شمار اقتصادی، اجتماعی و نظامی به کشور عزیزمان جمهوری اسلامی گردید و از همه مهمتر صدمات و لطماتی بود که به نیروی انسانی وارد شد. بیش از 700 هزاز مجروح و جانباز و 350 هزار شهید و در حدود 70 هزار آزاده از پیامدهای این جنگ بود . در این شرایط تأسیس نهادی برای ارائه خدمات حمایتی به خانواده ایثارگران ضرورت پیدا کرد به همین دلیل حضرت امام فرمان تأسیس بنیاد شهید را صادر کردند . از جمله برنامه های حمایتی بنیاد شهید و امور ایثارگران ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به جامعه ایثارگران است از اهداف آموزشی این نهاد تقویت بنیه علمی و روحیه خود اتکایی و اعتماد به نفس دانشجویان ایثارگر است .اگر از دیدگاه جامعه شناسی آموزش وپرورش به موضوع نگاه کنیم دانش آموزان و دانشجویان ایثارگر به خاطر از دست دادن سرپرست خانواده بیشتر در معرض شکست تحصیلی قرار دارند ، لذا ارائه کمک های آموزشی و فرهنگی برای این قشر در اولویت قرار می گیرد .
بنابراین برقراری رابطه ایی کارآمد و مستمر با دانشجویان ایثارگر می تواند عاملی مهم در کاهش افت تحصیلی آنها باشد. زیرا شهادت ویا اسارت والدین باعث اختلال در کانون امن خانواده آنها شده است. و یا اینکه پدر خانواده در اثر مجروح شدن در جبهه و روند طولانی مدت درمان نتوانسته است پیگیر مسائل ومشکلات تحصیلی فرزندان خود باشد. همچنین احتمالاً کم سوادی والدین، مشکلات اقتصادی، ازدواج مجدد و ناموفق و برخی ناهماهنگیهای درون خانواده از عوامل دیگری هستند که مزید بر علت شده اند. هریک ازاین عوامل می تواند زمینه ساز افت تحصیلی دانشجویان ایثارگر باشد.
همچنین توزیع سرمایه فرهنگی نیز در جامعه یکسان و برابر بین گروه های اجتماعی مختلف صورت نگرفته است(بوردیو ، 1973 به نقل از شارع پور1388صفحه84 ).
میزان سرمایه فرهنگی که دانش آموز از خانواده خود به دست می آورد به پایگاه اقتصادی_اجتماعی خانواده او بستگی دارد، سرمایه فرهنگی به همراه سرمایه اقتصادی و اجتماعی به اعضاء طبقه بالای جامعه امکان میدهد تا موقعیت خود را در جامعه باز تولید کنند( بوردیو، 1997 ).
بخشی از تأثیر خانواده بر موفقیت تحصیلی ناشی از برخورداری برخی از دانشجویان از منابع فرهنگی بیشتر است، منظور از منابع فرهنگی آشنایی دانشجو با قواعد حاکم بر فرهنگ و تجلیات هنری یا فرهنگ متعالی است و فرهنگ متعالی یعنی تمایز اجتماعی از طریق انجام دادن فعالیت‌هایی که با درجه بالایی از تفکر همراه است. این دسته از افراد می‌توانند از آمادگی فرهنگی خود در خدمت اهداف آموزشی استفاده کنند. پژوهشگران اجتماعی می دانند که ارتباط داشتن با سایر افراد هم از نظر سودمندی و هم از نظر احساسات اجتماعی حائز اهمیت است. هر چه رابطه ما با شخصی نزدیک تر و قوی تر باشد، بیشتر از حمایت های آنها بهره مند می شویم و احتمال کمک های مهم در بحران های زندگی از سوی آنها بیشتر می شود( هالی‌برت، هانیس‌‌ویگر،2000 ).
و هدف:
اولین مدارک استفاده از گیاهان در جهت بهبودی و درمان بیماری ها به دوران نئاندرتال[1] باز می‌گردد. در قرن شانزدهم، باغ های گیاهی به منظور کشت دارو در مدارس پزشکی به وجود آمد؛ تا اینکه در سال 1950 میلادی گزارش شد که 30 درصد از داروهای جدید نیزاز گیاهان مشتق می شوند. تمدن های چینی، ژاپنی، هندی و بومیان آمریکا همه سیستم سنتی طب گیاهی را دارند در ایران نیز در دوران باستان، استفاده از گیاهان دارویی مد نظر بوده و در دوران پس از اسلام نیز طب سنتی شکوفایی خاصی‌یافته است (2، 3، 4، 6، 42، 76).
خارخاسک نوعی گیاه دارویی‌یک ساله است که در بسیاری از نواحی گرمسیری و معتدل جهان یافت میشود که برای درمان بیماری های مختلف از جمله افزایش فشار خون، سنگ های مثانه و عفونت های اداری، ادم و آسیت و … استفاده میشود. همچنین این گیاه به واسطه‌ی وجود ساپونین های استروئیدی[2] در آن موجب افزایش تستوسترون[3] و افزایش فعالیت های جنسی میشود(10، 12، 31، 48).
تحقیقات ثابت کرده اند که تأثیر حرارت بر روی بیضه ها فقط به مرگ سلول ها در داخل بیضه و متعاقب آن کاهش تعداداسپرم ها محدود نمی‌شود، بلکه اسپرم های تولید شده ممکن است تواناییشان در بارور کردن و تولد جنین های طبیعی نیز کاهش‌یابد(66).
در pestanداران برای انجام روند طبیعی اسپرماتوژنز[4] دمای بیضه ها بایستی 7-2 درجه سانتی گراد پایین تر از درجه حرارت بقیه بدن نگهداری شود و در واقع هر فاکتوری که باعث افزایش دمای بیضه ها شود، بمانند دمای محیطی بالا و استرس حرارتی موضعی به ساختار کروماتینی اسپرم در اپیدیدیم آسیب می‌رساند و در نهایت باعث کاهش غلظت اسپرم ها و تعداد اسپرم های متحرک میشود. نشان داده شده که یک حرارت خفیف به طور موقت باعث کاهش تعداد اسپرم بعد از دو تا سه هفته می‌گردد(23، 36، 50، 73، 74).
لذا با توجه به اثرات عصاره‌ی خارخاسک در روند اسپرماتوژنز و افزایش میزان باروری در جنس نر هدف اصلی از مطالعه‌ی حاضر ایجاد آسیب به بیضه ها و روند اسپرناتوژنز در اثر استرس حرارت موضعی و بررسی اثرات تجویز عصاره‌ی خارخاسک بر روی کیفیت اسپرم ها میباشد.
فصل دوم
کلیات و بررسی منابع موجود
فصل دوم
کلیات:
1-2- بررسی کلی گیاه خارخاسک و‌یافته های قبلی در مورد این گیاه دارویی:
1-1-2- طبقه بندی علمی[5] گیاه:
رده : دو لپه ای[6]
زیر رده : جداگلبرگان[7]
سری : تالامی فلور[8]
راسته : سداب[9]
تیره : اسپند
جنس : تری بولوس[10]
گونه : تریس تریس[11] (تصویر شماره‌ی 1-2) (36).
2-1-2- نام های مختلف این گیاه در جهان و مشخصات ظاهری آن:
نام لاتین و دو جمله ای خار خاسک تری بولوس ترستریس به معنی caltrop بوته‌ی خار‌یا سلاح میخ مانند است. این گیاه همچنین با نام puncture vine شناخته میشود. نام های دیگر آن شامل: دمیر تیکانی، حمص الامیر، کوهک، سه کوهه، خسک، حسک، خنجک، خارخلتان، شکرحنج، سه کو هک، خار سه گوش، هرواء میباشد(9، 25).
خارخاسک گیاهی است علفی،یکساله، دارای ساقه های خوابیده‌یا انشعابات گسترده بر سطح خاک و پوشیده از تار که برگ و ساقه های جوان آن را تارهای ظریف می‌پوشاند. قسمت های مورد استفاده این گیاه شامل ریشه، میوه، دانه و گاهی کلیه اعضاء گیاه است ولی بیشتر از میوه آن استفاده میشود. میوه های آن گرد، پهن و خاردار به رنگ سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم نامشخص هستند و در اواخر تابستان و اوایل پاییز جمع آوری می‌شوند که دارای پنج برچه گره مانند هستند و هر برچه دارای سطحی ناصاف است که بر روی آن تعداد
چهار خار بلند و سخت دیده میشود (تصویر شماره‌ی 1-2) (2، 4، 14 ).
تصویر 1-2: شکل ظاهری خارخاسک و میوه‌ی آن
3-1-2- دامنه‌ی جغرافیایی رویش گیاه خار خاسک در ایران و جهان:
این گیاه در بسیاری از نواحی گرمسیری و معتدل جهان از جمله ایالات متحده و مکزیک، نواحی مدیترانه ای و اسپانیا،هند ، چین و سراسر آسیا‌یافت میشود. در ایران محل رویش این گیاه سراسر ایران از جمله غالب نواحی خشک شمال در ایران، اطراف تهران، کرج، قم، خراسان، بین دامغان، سبزوار، فارس و بخش مرکزی اصفهان، سیستان بلوچستان، بندرعباس و کر مان میباشد(2، 10 ).
4-1-2- محتویات شیمیایی گیاه خارخاسک:
ترکیبات شیمیایی این گیاه شامل مواد معدنی از قبیل سدیم، پتانسیم، گوگرد، کلسیم، فسفر، ازت و کلر و موادی از قبیل تاتن، رزین، روغن ثابت، آکالوئید، پلی فنل ها است. علاوه بر این دارای پنج نوع گلکوزید میباشد که همگی دارای گلوکز هستند و علاوه بر گلوکز، قندهای رامنوز و آرابینوز نیز دارا می‌باشند (8، 55، 56، 72، 77، 78).
میوه خارخاسک شامل فلاووئید، ساپونین فوروستانول و آلکالوئیدهای هارمین[12] و هارمان[13] وترکیبات پرتودیوسینی[14] و پروتوگر اسیلینی[15] میباشد. در ریشه خارخاسک علاوه بر 22 اسید آمینه‌ی شناخته شده، آگلیکون[16] های روسکوژننین[17]، هکوژنین[18] و نئوتیگوژنین[19] نیز وجود دارد. برگ و ساقه‌ی این گیاه علاوه بر مواد رزینی حاوی ساپونین های استروئیدی با آگلیکون های دایوزژ نین، روسکوژنین و هکوژنین است (2، 22، ،39، 61).
5-1-2- ساپونین های موجود در گیاه:
عمده ترین ساپونین موجود در میوه‌ی این گیاه، ساپونین دایوزژنین[20] و تری استروزید [21]Fهستند. اجزای تشکیل دهنده‌ی ساپونین شامل، آگلیکون‌یا ساپوژنین به همراه‌یک‌یا دو بخش قند میباشد (شکل شماره‌ی 2-2)(44، 45).
ساپونین ها به طور وسیع در بین گیاهان پراکنده اند و شکل خاصی از گلیکوزیدها هستند. این ترکیبات باعث همولیز خون می‌شوند و هنگامی که در جریان خون تزریق شوند بسیار سمی هستند ولی مصرف خوراکی آنها تقریبا بی ضرر است و به دو نوع تری پنوئید[22] و استروئیدال[23] تقسیم می‌شوند (6).
شکل 2-2: ساپونین که از اجزای مهم خارخاسک است(سمت راست) و ساختار شیمیایی پروتودیوسین(سمت چپ).
6-1-2- خواص دارویی و استفاد ه های درمانی خارخاسک:
در طب سنتی از میوه های این گیاه برای درمان دیابت استفاده میشود. همچنین تجویز عصاره‌ی این گیاه در موش های دیابتی کاهش معنی داری در میزان فاکتورهایی مثل تری گلیسریدهای[24] سرم، کلسترول[25] و [26]LDL را نشان میدهد و در ضمن عصاره‌ی متانولی آن باعث کاهش معنی دار گلوکز خون[27] در موش های دیابتی میشود(11).
از این گیاه در درمان بزرگی پروستات و هیپرکلسترولمی و دیگر التهاب ها هم استفاده میشود. در‌یک تحقیق مشخص شده که عصاره‌ی خارخاسک می‌تواند باعث کاهش چربی خون خرگوش‌هایی شود که با جیره‌ی مملو از چربی تغذیه شده اند و همچنین مشخص شد که این عصاره‌ی باعث کاهش آسیب به سطح سلول های اندوتلیوم و پاره شدن آنها میشود. از قدیم این گیاه به عنوان مدر، تسهیل عمل تصفیه خون و اعمال کبدی و درمان سنگ کلیه و عفونت های چشم و لکوره کاربرد داشته است (2، 14، 26، 63).
در طب بومی عراق به منظور افزایش قوه باء و به عنوان درد نشان[1]، قابض، اشتهاآور، ضد فشار خون بالا، حلال سنگ های مثانه و ضد عفونت های ادراری مورد استفاده قرار می گیرد. از سایر موارد مصرف آن می توان به مواردی مثل تقویت معده، بینایی، سوزاک، مشکلات مخاط دهان و ورم لثه و جوش های دهانی، کولیت،یبوست و اثر زیاد کنندگی حافظه، افزایش دهنده‌ی شیر مادر، قاعده آور، به عنوان آنتی بیوتیک طبیعی در درمان بیماری های عفونی، تسکین درد مفاصل و خاصیت ضد انگلی آن اشاره کرد. به خصوص دو ماده به نام های فریبولوسین[2] و بتا–سیتوسترول–دی–گلوکوزید[3] که از عصاره‌ی این گیاه استخراج می شوند دارای اثرات ضد انگلی هستند(1، 9، 11، 27).
در طب چینی از میوه‌ی گیاه جهت رفع سرفه، سیلان منی، رفع خارش و جرب، کم خونی و به عنوان ماده‌ی بندآورنده‌ی خون استفاده میشود. در ضمن برای رفع ناراحتی های پوستی، بواسیر و آسم نیز مفید است (2، 5، 13).
عصاره‌ی این گیاه دارای فعالیت آنتی‌بیوتیکی و ضد میکروبی علیه باکتری های گرم مثبت مثل استافیلوکوکوس آرئوس[4] و گرم منفی مثل سودوموناس[5]، ای.کلای[6] و کلبسیلا[7]، میباشد. مطالعه بر روی خارخاسک مربوط به نواحی مختلف(بلغارستان، چین، هند) و مربوط به قسمت‌های مختلف گیاه شامل میوه و ساقه نشان میدهد که در زمینه‌ی عملکرد سمیّت سلولی خارخاسک، تنها ترکیبات اسپیرو[8] فعالیّت قابل توجهی را نشان می‌دهند (11).
یکی از مهمترین اثرات این گیاه افزایش قوه‌ی جنسی و باروری میباشد و اکثر این خواص به علّت وجود ترکیبات استروئیدی مثل ساپونین[9] و پروتودیوسین در عصاره‌ی این گیاه است. عقیده بر این است که این گیاه از طریق افزایش تستوسترون‌یا پیش سازهای آن باعث افزایش میزان تحریک جنسی میشود. تجویز عصاره‌ی خارخاسک در موش های نر موجب تحریک اسپرماتوژنز میشود که این عمل به واسطه‌ی افزایش میزان هورمون [10]LH که توسط غده‌ی هیپوفیز[11] ترشح میشود، انجام می‌گیرد که به موجب آن کیفیت و کمیت مایع منی افزایش می‌یابد (11، 36).
از این گیاه به عنوان تقویت قوه‌ی جنسی برای اولین بار در شرق اروپا در سال 1970 میلادی استفاده شد. مطالعه بر روی رت Rat و خرگوش و pestanداران نشان میدهد که عصاره‌ی این گیاه موجب افزایش هورمون های دی هیدروتستوسترون[12] ، و دی هیدرو اپی اندروسترون[13] نیز میشود (32).
7-1-2- محصولات دارویی خارخاسک موجود در بازار:
ترکیبات مختلفی از این گیاه دارویی موجود میباشد که به صورت تنها ویا مخلوط با سایر گیاهان دارویی با نسبت های متفاوت در بازار داروی ایران و جهان عرضه میشود. از جمله آفرودیت که‌یک داروی ترکیبی میباشد که قطره‌ی آن دارای %65 خارخاسک و قرص آن شامل 40mg خارخاسک می‌باشدو برای افزایش قوه‌ی جنسی کاربرد دارد. از دیگر محصولات می‌توان به Tribestan , Tonki ali , Speman , SA1 و قطره‌ی سنکل اشاره کرد که سبب تحریک هورمون LH و افزایش تستوسترون می‌شوند و در درمان آزواسپرومی و بزرگی پروستات استفاده می‌شوند (51، 62، 67، 69).
8-1-2- عوارض جانبی :
زنان باردار مجاز به مصرف خارخاسک نمی‌باشند زیرا این دارو ممکن است موجب سقط جنین گردد. در ضمن ذکر شده که در زنان شیرده و بچه های کوچک نیز نباید مصرف شود، همچنین زیاده روی در مصرف خارخاسک مضر بوده و موجب سر درد میشود (9).
گزارشاتی مبنی بر مسمومیت با خارخاسک در گوسفند و بز تحت عنوان گلدیک کوپ[14] وجود دارد. در مناطقی که خارخاسک زیاد است این حیوانات با خوردن این گیاه دچار حساسیت به نورکبدی می‌شوند (18، 19، 49).
و هدف ……………………………………………………………………………………………….0
فصل دوم: کلیات و بر منابع موجود
1-2- کلیاتی در مورد سویه های تولید کننده شیگاتوکسین ((STEC اشریشیاکلی………………….5
1-1-2- وروتوكسین ها یا توكسین های شبیه شیگا …………………………………………………………..5
2-1-2- ژنتیک وروتوكسین ………………………………………………………………………………………7
3-1-2- ساختمان وروتوكسین ها ………………………………………………………………………………….8
4-1-2- ناهمگونی سویه های تولید کننده شیگاتوکسین ………………………………………………….10
5-1-2- نامگذاری سویه های تولید کننده شیگاتوکسین …………………………………………………..11
6-1-2- اپیدمیولوژی پاتوتیپ تولید کننده شیگاتوکسین…………………………………………………..12
7-1-2- منابع انتشار سویه های تولید کننده شیگاتوکسین ………………………………………………….
15 2-2- کلیاتی در مورد بلدرچین ………………………………………………………………………..16
1-2-2- تاریخچه ……………………………………………………………………………………………………..17
2-2-2- شروع پرورش در جهان ……………………………………………………………………………….17
3-2-2- شروع پرورش در ایران ………………………………………………………………………………….18
4-2-2- جانور شناسی ……………………………………………………………………………………………….19
5-2-2- نژادهای بلدرچین ………………………………………………………………………………………….19
6-2-2- ویژگیهای عمومی بلدرچین …………………………………………………………………………….21
7-2-2- جنبه های اقتصادی………………………………………………………………………………………….24
8-2-2- نکاتی در مورد شروع صنعتی پرورش ……………………………………………………………….25
9-2-2- وسایل مورد نیاز برای نگهداری جوجه های بلدرچین …………………………………………28
10-2-2- تغذیه بلدرچین …………………………………………………………………………………………..30
11-2-2- فراوری و بسته بندی گوشت و تخم بلدرچین ها ……………………………………………..32
3-2- کلیاتی در مورد بیماری های بلدرچین ………………………………………………………………….34
1-3-2- کلی باسیلوز در بلدرچین و طیور ……………………………………………………………………..35
2-3-2- اشکال دیگر کلی باسیلوز در طیور …………………………………………………………………..41
3-3-2- بیماری نیوکاسل …………………………………………………………………………………………..42
4-3-2 -آنفلوانزا ……………………………………………………………………………………………………….45
5-3-2- برونشیت بلدرچین ………………………………………………………………………………………….46
6-3-2- بیماری آسپرژیلوز ………………………………………………………………………………………….50
فصل سوم: مواد و روش کار
1-3- مواد و وسایل مورد استفاده …………………………………………………………………………………54
2-3- روش‌کار ………………………………………………………………………………………………………..55
1-2-3- جمع آوری و تقسیم بندی نمونه‌ها ……………………………………………………………………55
2-2-3- كشت نمونه‌ها و جدا سازی اشریشیاکلی ……………………………………………………………55
3-2-3- تأیید نمونه‌های اشریشیاکلی …………………………………………………………………………..56
4-2-3- ذخیره نمونه‌ها ………………………………………………………………………………………………56
5-2-3- آزمایش PCR …………………………………………………………………………………………….57
1-5-2-3- استخراج DNA ………………………………………………………………………………………57
2-5-2-3- آزمایش PCR جهت شناسایی ژنهای کد کننده شیگا توکسین و انتیمین ……………57
3-5-2-3- آزمایش PCR جهت تعیین گروه و تحت گروه فیلوژنی …………………………………59
4-5-2-3- شناسایی و آنالیز محصولات PCR ……………………………………………………………..61
1-4-5-2-3- مراحل انجام الکتروفورز …………………………………………………………………………61
3-3- تعیین حساسیت آنتی‌بیوتیكی ………………………………………………………………………………64
فصل چهارم: نتایج
1-4- تعیین درصد جدایه های اشریشیاکلی در گروه های فیلوژنی …………………………………….67
2-4- انتشار جدایه ها از مدفوع بلدرچین در تحت گروه های فیلوژنی …………………………………68
3-4- نتیجه آزمایش PCR جهت شناسایی ژن های eae ، stx1 وstx2 ……………………………70
4-4- انتشار فیلوژنی جدایه های اشریشیاکلی مثبت از نظر stx1 ،eae و stx2 ……………………71
5-4- تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی جدایه ها …………………………………………………………………73
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………….. 76
پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………..
منابع …………………………………………………………………………………………………………………….83
خلاصه انگلیسی …………………………………………………………………………………………………..90
باکتری اشریشیاکلی بطور معمول در دستگاه گوارش pestanداران و پرندگان وجود دارد.سویه های بیماریزا، در شرایط استرس محیطی و تضعیف سیستم ایمنی باعث ایجاد کلی‌باسیلوز[1] در طیور می‌شوند. سویه های بیماریزا همچنین باعث ایجاد بیماریهای گوارشی و عفونت دستگاه ادراری در انسان می شوند. سویه‌های بیماریزای اشریشیاکلی طیور[2] (APEC) بصورت عادی جزء میكروفلور طبیعی دستگاه گوارش طیور می‌باشند و ممكن است در سطوح مخاطی حیوانات اهلی و وحشی نیز یافت شوند. حدود 10 تا 15 درصد از کلی‌فرم[3]های روده، مربوط به سروتیپ‌های بیماریزا[4] میباشد. می‌توان سروتیپ‌های بیماریزا را همراه با سروتیپ‌های غیر بیماریزا[5] از محیط اطراف
طیور جدا كرد. عفونت با سویه‌های APEC غالباً با عفونت‌های خارج گوارشی به ویژه عفونت‌های تنفسی و یا سیستمیک همراه است.
در بلدرچین سویه های اشریشیاکلی بیماریزا غالبا متعلق به گروه های سرمی O15,O4,O9,O38,O42,O88 و برخی سروگروه های دیگر می باشند. سروگروه های مذکور از موارد سپتی سمی کلی باسیلی، سلولیت و موارد مرگ جنینی جدا شده اند (10). بلدرچین به عنوان یک میزبان برای کلی باسیلوز شناخته می شود و پرورش دهندگان آن از این بابت خسارات زیادی را متحمل می شوند.
در کشور ما بعد از انقلاب، برای اولین بار پرورش بلدرچین[6] در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحدهای مادر، گوشتی، بسته بندی و جوجه کشی اداره می‌گردد. وجود ویژگیهای مناسب همچون رشد سریع، بلوغ زودرس، تولید تخم بالا، کوتاهی فاصله میان نسل‌ها، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماریهای طیور، قیمت بالای تولیدات که شامل گوشت و تخم میباشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا بلدرچین به عنوان یک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقی شده و علاقمندان زیادی به پرورش صنعتی این پرنده روی آورند. بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کم میباشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید میباشد.
پاتوتیپ تولید کننده شیگاتوکسین (STEC) اشریشیاکلی عامل بروز کولیت هموراژیک با منشا مواد غذائی در انسان است. امروزه سویه های STEC به عنوان گروهی از عوامل مسبب بیماریهای مشترک انسان و دام شناخته شده و خصوصا در کشورهای در حال توسعه بیماری های قابل توجهی در انسان ایجاد می کنند که شامل کولیت های هموراژیک و سندرم اورمی
می باشند. اخیرا مشخص شده که این سویه ها ممکن است در دامها و طیور سالم هم حضور داشته باشند. مهمترین عامل بیماریزایی این سویه ها، تولید شیگاتوکسین است که از مدفوع طیور و حیوانات سالم به محیط ،آب و غذا منتقل شده و باعث بیماری در انسان می گردد. سویه های STEC قادرند دو نوع شیگاتوکسین Stx1 و Stx2 را تولید نمایند. مطالعات اندکی در زمینه سویه های STEC جدا شده از طیور ، انجام شده است. از طرف دیگر آنالیز فیلوژنتیکی باکتری اشریشیاکلی نشان داده است که سویه های مختلف این باکتری در 4 گروه فیلوژنتیکی شامل A ,B1 B2 , وD قرار دارند.
از آنجائیکه تاکنون مطالعه فیلوژنتیکی بر روی سویه های اشریشیاکلی STEC جدا شده از بلدرچین وجود ندارد، لذا هدف از انجام این پایان نامه جدا سازی اشریشیاکلی از مدفوع
بلدرچین های سالم و شناسائی سویه های واجد ژن های کد کننده شیگا توکسین و انتیمین
(Stx1 و (eae, Stx2 و تعیین گروه فیلوژنتیکی اشریشیاکلی به روش PCR می باشد.
1-2 کلیاتی در مورد سویه های تولید کننده شیگاتوکسین ((STEC اشریشیاکلی
کشف پاتوتیپ اشریشیاکلی های تولید کننده شیگا توکسین (STEC) از زمانی آغاز شد که گروهی از دانشمندان گزارش کردند که مایع فیلتر شده ی کشت تعدادی از سویه های مختلف اشریشیاکلی برای سلولهای ورو[8] سایتوتوکسیک کشنده بوده و این فعالیت کشندگی سلول با آنتی سرم انتروتوکسین [9] اشریشیاکلی های شبه کلرای کلاسیک خنثی نمی شد. متعاقباً آنالیز 136 سویه اشریشیاکلی آشکار ساخت که 10 مورد از این سویه ها قادر به تولید این سیتوتوکسین سلول های ورو [10]هستند. بعد از اخذ این نتایج، اهمیت حضور سویه های اشریشیاکلی O26 تولید کننده سیتوتوکسین درارتباط با اسهال خونی مشخص شد در سال 1983 ارتباطی بین یک سروتیپ نادر از اشریشیاکلی (O157:H7) والتهاب کولون خونریزی دهنده [11] گزارش شد. در همان سال گروهی از محققین ارتباط بین حضور شیگاتوکسین تولید شده توسط اشریشیاکلی و بروز سندرم یورمی انسان را مطرح کردند. این مشاهدات باعث توجه قابل ملاحظه ای به پاتوتیپ STEC شد و از آن زمان تاکنون بیش از 200 تیپ مختلف اشریشیاکلی گزارش شده اند که شیگاتوکسین تولید می کنند و تعداد زیادی از آنها با بیماری های انسان ارتباط دارند(4)
1-1-2 وروتوكسین ها یا توكسین های شبیه شیگا
از نظر تاریخچه در سال 1977 كنوالجوك[12] ، كلمه وروتوكسین را برای سیتوتوكسین اشریشیاكلی بكار برد در یک مطالعه كه برروی 136 سویه اشریشیاكلی انجام گرفت، 7 مورد از 10 سویه ای كه وروتوكسین تولید می كردند با بیماری اسهال انسانی و یک مورد از آنها با اسهال خوكها ارتباط داشتند. در یک مطالعه مقدماتی در سال 1977 و مورد كامل آن در سال 1982، گزارش گردید كه سویه های خاصی از ETEC، سیتوتوكسینی را تولید می كنند كه برای سلولهای هلا[13] كشنده است همانند توكسین شیگا این سیتوتوكسین نیز از سنتز پروتئینی در سلول های هلا ممانعت می كند و از طرف دیگر در روده خرگوش اثرات آنتروتوكسیک داشته و برای موش نیز كشنده است، به همین دلیل این سیتوتوكسین را توكسین شبیه شیگا نام نهادند. در سال 1983 SLT خالص گردید و نشان دادند كه توكسین شیگا تولید شده بوسیله شیگلادیسانتریه و SLT تولید شده بوسیله اشریشیاكلی ازنظر خصوصیات فیزیكوشیمیایی و فعالیت های بیولوژی مشابهند (22).
در سال 1977 طی مطالعه ای مشخص گردید كه وروتوكسین تولید شده بوسیله یک سویه خوكی و یک سویه انسانی، بوسیله آنتی سرم خاص وروتوكسین سویه دیگر خنثی نمی شود و بدنبال آن، دو گروه آنتی ژنی وروتوكسین كشف گردید و آنها را VT2 , VT1 یا SLT-I و SLT-II نامیدند و متعاقب آن انواع SLT كه با SLT-II مرتبط بودند شناسایی گردید مطالعات بعدی نشان داد كه SLTها متعلق به دو گروه هستند که گروه اول از نظر پادگنی فقط یک نوع داشته و تحت عنوان VT-1 یا SLT-1 نامیده می شود و فعالیت آن بوسیله آنتی سرم توكسین شیگا خنثی می گردد و گروه دوم SLT، شامل سایر وروتوكسین هاست كه شامل گروهی است كه از نظر آنتی ژنی، با هم ارتباط نزدیكی دارند و فعالیت سیتوتوكسیک این گروه بوسیله آنتی سرم ضد SLT-I و آنتی بادیهای ضدتوكسین شیگا خنثی نمی شود. در اعضاء‌گروه دوم واریانتی از SLT-II كه آن را با SLT-II یا VTe نشان می دهند وجود دارد كه در بیماری ادمی خوك دخالت دارد. SLT-II به این دلیل واریانتی از SLT-II نامیده می شود كه، برخلاف SLT-II برروی سلول های هلا اثر نداشته یا تاثیر كمتری دارد (37). البته SLT-IIa نیز واریانت دیگری است كه از موارد اسهال نوزادان جدا شده است این توكسین بوسیله اشریشیاكلی O128 تولید می گردد (34 و 22).
2-1-2 ژنتیک وروتوكسین
در ابتدا مشخص گردید كه ژنهای وروتوكسین ها مربوط به باكتریوفاژهای معتدل[14] بوده و متعاقب آن ژنهای SLT-I این باكتریوفاژها كلون گردید و توالی نوكلئوتیدهای آن تعیین شد اپرن SLT-I، دوچارچوب خواندن[15] را شامل می شود كه یكی برای كد كردن تحت واحد A و دیگری برای تحت واحد كوچك B بكار می رود.
مقایسه توالی نوكلئوتیدی SLT-II نیز در اشریشیاكلی با SLT-I نشان می دهد كه در مشابهت توالی نوكلئوتیدها ژنهای ساختمانی برای دوتوكسین در تحت واحد A 57% و در تحت واحد B، 60% می باشد (34).
همچنان كه قبلا گفته شد در گروه دوم SLT چندین نوع SLT-II وجود دارد و ژنهای هر كدام از آنها نیز مطالعه شده و با سایر SLTها مقایسه گردیده است ولی برای جلوگیری از طولانی شدن مبحث از توضیح آنها خودداری می گردد.
3-1-2 ساختمان وروتوكسین ها
ساختمان تحت واحدهای SLT بخاطر مشابهت آن با توكسین شیگا براحتی مطالعه شده و ساختار آن كاملا مشخص شده است كه به كمك اطلاعات بدست آمده از توالی نوكلئوتیدها و همچنین خالص سازی توكسین این امر میسر گردیده است. SLTها از دو تحت واحد تشكیل شده اند كه تحت واحد A تقریبا 33 كیلودالتون و تحت واحدB حدود 5/7 كیلودالتون وزن دارد. تعداد تحت واحد B مشابه توكسین شیگا 5 تا بوده و در اتصالSLT به رسپتور گلیكولیپیدی نقش دارد.
از نظر فعالیت بیولوژی، تمامی وروتوكسین ها برای سلول های ورو (Vero) سمی بوده و برای موش كشنده اند همچنین برای خرگوش آنتروتوكسیک اند این توكسین مانع از سنتز پروتئین شده و كمتر از یک ساعت بعد از در معرض قرار گرفتن سلول، قابل تشخیص است. وروتوكسین ها برای سلول های اندوتلیال عروقی نیز سمی بوده و علائمی كه در بیماری بروز می كند مربوط به تاثیر توكسین برروی این بافت ها است.
موشی كه مورد تزریق این توكسین قرار گیرد قبل از مرگ، دچار فلجی اندام خلفی می شود كه این حالت احتمالا بعلت آسیب به سیستم اعصاب مركزی است كه بعدا منجر به مرگ حیوان می گردد. در خرگوش و خوك نیز كانون های گسترده هموراژی در عروق وادم مغزی دیده می شود كه در اثر SLT ایجاد شده و ضایعات مغزی منجر به مرگ حیوان می شود (20).
از نظر مكانیسم عمل،هر دو توكسین SLT-I و SLT-II در نتیجه فعالیت N-RNA گلیكوزیدازی مانع از سنتز پروتئین در سلول های اكاریوت می گردند. وروتوكسین ها باعث شكستن پیوند خاص N- گلیكوزیدی در RNA ریبوزمی s28 شده و در نتیجه آن یک باقیمانده آدنینی آزاد می شود و در نهایت سنتز پروتئینی صورت نمی گیرد.
از نظر اثرات بیماریزایی، سویه های تولید كننده این توكسین كه تحت عنوان VTEC [16] نامیده می شوند در انسان سه سندرم ایجاد می كنند كه عبارتند از اسهال، كولیت هموراژیک و سندرم اورمی همولیتیك(HUS)[17] (28)
اورمی همولیتیک با علائمی نظیر ناتوانی حاد كلیوی[18] ، ترمبوسیتوپنی[19] و آنمی همولیتیك[20] و اسهال توام است.
كوكسیدیوز یكی از مشكلات بهداشتی دامپروری هاست كه از نظر اقتصادی بسیار با اهمیت است. كوكسیدیوز از نظر بهداشت دام در اكثر سیستم های پرورشی جهان وایران مطرح است و اغلب دامهای اهلی در طول حیات اقتصادی مبتلا می شوند(46).به نظر میرسد در شرایط دامداری های متراكم رطوبت زیاد، عدم زهشكی محل پرورش فراوانی آلودگی را بالا ببرد. بیماری كوكسیدیوز توسط تك یاخته آیمریا ایجاد می شود. آیمریا اولین بار در سال 1674 توسط آنتونی وان لیون هوك از صفرای خرگوش جدا شد(7). كوكسیدیوز در بز به ویژه بزغاله ها یک بیماری واگیر در سراسر دنیا می باشد. بیماری به وسیله یكی از دوازده گونه مختلف تك یاخته آیمریا ایجاد می شود كه با آلوده نمودن و تخریب سلول های روده در بز انجام می شود. از بین این دوازده گونه، دو گونه خطر ناك به نام، آیمریا آرلوئینگی[1] و آیمریا نینا كهلی كیموه[2] برای بز بیماری زا می باشند. هر بز آلوده روزانه در مدفوع خود هزاران ااوسیست دفع می كند. در زمان دفع ااوسیست ها برای بزهای دیگر آلوده كننده نیستند. با این وجود تحت شرایط مناسب از نظر درجه حرارت و رطوبت بیماری زا می شوند. اگر بزغاله های جوان ااوسیست اسپور دار موجود در محیط را بلع كنند، اسپوروزوئیت ها در روده آزادشده و به سلول های روده هجوم می برند. حیوانات، معمولأ آلودگی را با خوردن آب و غذای آلوده كسب می كنند بزغاله ها ممكن است از طریق pestan آلوده یا وسایل آلوده، آلوده شوند(20). بزغاله های جوان ممكن است در اثر كوكسیدیوز حاد به سرعت بمیرند. دركوكسیدیوز مزمن بزغاله ها هضم غذا را به خوبی انجام نمی دهند زیرا روده به شدت آسیب دیده است. اسهال از مهمترین علائم بیماری است. اغلب بزهای بالغ زمانی كه تحت استرس قرار می گیرند یا با گونه جدیدی آلوده می شوند معمولأ اسهال موقتی در آنها ایجاد میشود، این اتفاق زمانی دیده می شود كه حیوان به دامداری دیگری منتقل می شود. ممكن است در مدفوع بزهای بالغ و سالم هم تعداد زیادی ااوسیست دیده شود. شدت و حدت بیماری به تعداد ااوسیست های بلع شده، سن دام
(بزغاله های جوان بسیار حساسند) و تغذیه بستگی دارد.كوكسیدیوز را در تعدادی از بزهای سالم نیز می توان یافت به همین جهت در دامپزشكی كمتر به این بیماری بعنوان یک عارضه خطرناك توجه می نمایند ولی هم اكنون گزارشاتی در مجلات ارائه شده كه نشانگر این مسأله است كه در بعضی موارد خطرات زیادی در دام بوجود آورده و در این رابطه خسارت زیادی متوجه صنعت دامداری نموده است(4). تشخیص بر پایه علائم درمانگاهی، آزمایش میكروسكوپی مدفوع، تاریخچه مدیریت و علائم كالبد گشایی می باشد. پیشگیری در گله های بسیار بزرگ مهم است. درمان بیماران، جداسازی حیوانات بالغ از بزغاله ها، نظافت و خشك كردن بستر، شستن pestan ها قبل از شیر دادن، مدیریت خوب در پیشگیری از بیماری بسیار مهم می باشد(4). تحقیقات بسیاری در زمینه آلوگی بز به آیمریا در ایران انجام شده است، همچنین گونه های بیماری زای آیمریا درنمونه مدفوع آنها در ایران یافت شده است. هدف ما در این تحقیق بررسی فراوانی و شیوع آلودگی با آیمریاهای بز و تعیین گونه های آیمریا در بزهای کشتار شده در شهرستان كرمان میباشد.
1-2- طبقه بندی
شاخه اپی کمپلکسا یک گروه منحصر به فرد هستند زیرا تمام اعضای آن انگل می باشند. همه اعضای آن، انگل داخلی سلولی و چرخه زندگی پیچیده ای دارند. آنها در یک یا مراحل بیشتری از چرخه زندگیشان دارای ساختمان پیچیده ای به نام ساختمان رأسی هستند که مهمترین عمل آن، نفوذ به داخل سلول میزبان است. ساختمان رأسی در مرحله اسپوروزوئیت تمام جنس های پلاسمودیوم، پیروپلاسما و کوکسیدیا دیده می شود.
در شاخه اپی کمپلکسا، رده اسپوروزوآ وجود دارد که توانایی تولید اسپور دارند. تولید مثل آنها در بدن میزبان نهایی به دو طریق جنسی و غیرجنسی صورت می گیرد. تکثیر غیرجنسی شامل تقسیم دوتایی یا شیزوگونی و تکثیر جنسی از طریق لقاح بین گامت نر و ماده و ایجاد زیگوت انجام می شود که نهایتاً زیگوت اسپروله شده و به فرم مقاوم اسپور تبدیل می شود.
این رده، به دو زیر رده کوکسیدیا و زیر رده پیروپلاسما تقسیم می شود. تک یاخته های زیر رده کوکسیدیا دارای دو نوع تولید مثل جنسی و غیرجنسی می باشند. زیر رده کوکسیدیا، در راسته کوکسیدیاهای حقیقی یا یوکوکسیدیا قرار دارند، که در این راسته، دو زیر راسته آیمرینا و هموسپورینا وجود دارد. معمولاً در کوکسیدیاها اختصاصی بودن انگل به میزبان مشخص و ناحیه آلوده، شناخته شده است. این وضع به خوبی در اعضا جنس ایمریا صدق می کند. بعضی گونه ها به طور استثناء در انواع نزدیک بهم گاهی دیده می شوند.
در زیر راسته آیمرینا 3 خانواده: آیمریده، کریپتوسپوریده و سارکوسیستیده قرار دارند که آیمریا و ایزوسپورا دو جنس مهم خانواده آیمریده هستند که ایجاد بیماری کوکسیدیوزیس می کنند(1،4 ).
2-2- چرخه زندگی:
ااوسیست بدون هاگ که حاوی یک سلول به نام اسپرونت است، توسط مدفوع از بدن میزبان به محیط خارج راه پیدا می کند و تحت شرایط مناسب وجود اکسیژن، رطوبت بالا، حرارت حدود C˙ 27 هسته آن یکسری تقسیمات انجام داده و ااوسیست هاگدار را تشکیل می دهد.
زمان لازم برای این تقسیمات، بسته به درجه حرارت، متفاوت است ولی در شرایط مناسب معمولاً 4-2 روز طول می کشد. هر ااوسیست دارای 4 اسپوروسیست و هر اسپوروسیست دارای 2 اسپوروزوئیت می باشد. این ااوسیست هاگدار و آلوده کننده می باشد(1).
وقتی این ااوسیست توسط میزبان خورده می شود، اسپوروزوئیت ها خارج شده و به سلول های روده ای نفوذ کرده، مدور شده و تروفوزوئیت نامیده می شوند که پس از تغذیه و رشد شروع به تقسیم غیرجنسی می نمایند. نتیجه این تقسیم تولید مروزوئیت هاست که پس از پاره کردن سلول های آلوده، به سلول های سالم دیگر هجوم می آورند که نسل بعدی شیزونت را به وجود می آورند. تعداد نسل های شیزوگونی بستگی به گونه انگل دارد. تعدادی از مروزوئیت ها وارد مرحله تکثیر جنسی شده و میکروگامت و ماکروگامت را بوجود می آورند. با لقاح گامت های نر و ماده، زیگوت (ااوسیست) در سلول میزبان بوجود می آید. سپس ااوسیست ها از سلول های میزبان خارج شده و به داخل روده می آیند و توسط مدفوع دفع می شوند. دفع ااوسیست ها تا چند روز ادامه می یابد(4).
3-2- عوامل موثر بر بیماریزایی کوکسیدیا:
بیماریزایی به درجه آلودگی و تخریب سلول های روده ای، وضعیت میزبان، گونه انگل و محل آلودگی بستگی دارد. همچنین به تعداد ااوسیست های بلع شده و عمقی که کوکسیدیا به درون مخاط روده ای راه یافته، مرتبط می باشد(2،45).
4-2- کوکسیدیوزیس در اسب:
کوکسیدیوز تک سمی ها نادر است و اهمیت زیادی از نظر بیماریزایی ندارد. آیمریا لوکارتی[3]، مترادف آن گلوبیدیوم لوکارتی[4] در روده کوچک اسب ها و الاغ ها عامل ایجاد اسهال متناوب است. دوره پیش آشکاری 15 روز بوده و ااوسیست ها تخم مرغی شکل با پوسته ضخیم و به رنگ سیاه مایل به قهوه ای، دارای دریچه مشخص و یک میکروپیل می باشند. اندازه ااوسیست 88-75×59-50 میکرون است. در بیماریزایی اسب با آیمریا لوکارتی تردید وجود دارد. با این وجود در کره اسب ها و اسب های جوان اسهال و خونریزی شدید روده ای و مرگ گزارش شده است. این انگل در شمال غرب ایران گزارش شده است(1،7).
5-2- کوکسیدیوزیس در گاو:
کوکسیدیوز گاوسانان در سراسر جهان وجود دارد و در همه نژادها دیده می شود. برای اولین بار زورن[5] در مقطع روده یک گوساله که از اسهال تلف شده مراحل درون سلولی کوکسیدیوز را مشاهده کرد(7). هم اکنون بیست و یک گونه آیمریا در گاو گزارش شده که فقط دو گونه آیمریا زورنئی[6] و آیمریا بوویس[7] برای گاو ایجاد بیماری می کنند. آیمریازورنئی، شدیداً بیماریزا بوده و به سکوم و کولون هجوم آورده در آلودگی های سنگین، اسهال خونی همراه با دل پیچه ایجاد می کند. آیمریا بوویس نیز سکوم و کولون را آلوده کرده، در آلودگی سنگین، تورم روده ای شدید و اسهال را سبب می شود. انتقال حیوانات از مراتع به اصطبل های کوچک و نگهداری متراکم آنها، موجب افزایش بیماری می شود. در اکثر این موارد گونه آیمریا زورنئی مسئول ایجاد بیماری است. دام های آلوده ااوسیست ها را با مدفوع دفع کرده و گوساله ها با لیسیدن بستر و دیواره آبشخور ها به انگل آلوده می شوند. تشخیص مبتنی بر تاریخچه بیماری و نشانی های بالینی و در آلودگی های با علائم بالینی، بر پایه وجود ااوسیست های گونه های بیماریزا در مدفوع است(1،4).
6-2- کوکسیدیوزیس در سگ و گربه:
بر خلاف بقیه حیوانات کوکسیدیوزیس در سگ و گربه توسط ایزوسپورا ایجاد می شود که بیماری حاصل از این کوکسیدیا ها بسیار خفیف می باشد. ایزوسپورا کنیس[8] در سگ و ایزوسپورا فلیس[9] در گربه ایجاد بیماری می کنند. این ایزوسپوراها در سگ و گربه، بویژه در توله سگ ها و بچه گربه ها ایجاد اسهال می کنند. چرخه زندگی در این گونه ها با آیمریا فرق می کند و سیکل زندگی را در یک میزبان کامل می کنند. چرخه زندگی این کوکسیدیاها پیچیده بوده و از دو مرحله جنسی و غیرجنسی در سلول های اپلی تلیال روده تشکیل می گردد. انتقال آنها از طریق آب و غذای آلوده به ااوسیست اسپروله انجام می شود. ااوسیست اسپروله شدۀ ایزوسپورا حاوی دو اسپوروسیست است که هر کدام از این اسپوروسیست ها دارای چهار اسپوروزوئیت می باشد. سگ ها و گربه ها معمولاً قبل از یک سالگی آلوده می شوند. آنها ممکن است برای مدت طولانی به ناقلین بدون علامت تبدیل شوند. تراکم بالا، وضعیت نامناسب بهداشتی، ضعف سیستم ایمنی، آلودگی با بیش از یک گونه انگل و سایر موارد استرس زا باعث بروز کوکسیدیوزیس با علائم بالینی می شود علائم درمانگاهی شامل: اسهال متناوب به مدت چند روز و وجود خون در مدفوع می باشد. اسهال خونی معمولاً دیده نمی شود. آسیب های بافتی اغلب در نتیجه تهاجم اسپوروزوئیت ها به سلول های اپی تلیال روده حاصل می شود(8).
7-2- کوکسیدیوزیس در گوسفند:
گونه های مهم ایجاد کننده کوکسیدیوزیس در گوسفند عبارتند از: آیمریا اوینوایدالیس[10]، آیمریا آهساتا[11]،آیمریااووینا[12]،آیمریاپاروا[13]. البته این گونه ها در نشخوارکنندگان وحشی هم دیده می شوند. در فصل زمستان همه گیری های کوکسیدیوزیس در بره های 6-3 هفته دیده می شود که معمولاً در روزهای اولیه زندگی آلوده شده اند. کوکسیدیوزیس درمانگاهی بیشتر در بره های جوان و در حال رشد دیده می شود. در بره های تازه متولد شده که با تعدادی زیادی انگل آلوده شده اند علائم درمانگاهی دیده می شود و در حیوانات بهبود یافته از بیماری ایمنی ایجاد می شود. کوکسیدیوزیس درمانگاهی با اسهال، بندرت وجود خون در مدفوع همراه است. معمولاً درجه حرارت بدن افزایش نمی یابد. بره های آلوده بیحال و بی اشتها می شوند. آلودگی های شدید ممکن است به مرگ حیوان منجر شود. بره های مبتلا به کوکسیدیوزیس معمولاً به پنومونی نیز دچار می شوند. پرولاپس رکتوم نیز دیده می شود و ناحیه خلفی بدن آغشته به مدفوع است. معمولاً در عرض دو تا سه هفته پس از آلودگی اسهال متوقف شده و ایمنی حاصل می گردد(4،12،13،49).
8-2- کوکسیدیوزیس در طیور:
آیمریا تنلا[14]، آیمریا نکاتریکس[15]، آیمریا آسروولینا[16]، آیمریا برونتی[17]و آیمریا ماگزیما[18] پنج گونه بیماری زا در ماکیان می باشند. گونه های بیماری زای بوقلمون شامل آیمریاآدنوایدس[19] و آیمریا مله آگریمیتیس[20] می باشند. کوکسیدیاها تقریباً به طور عمومی هر جایی که مرغ و خروس پرورش داده می‌شوند، یافت
می شوند. بنابراین کوکسیدیوزیس در تمام کشورها وجود دارد.
گرمای بالا و همچنین خشکی اثر زیان آوری روی ااوسیست های فعال دارد. ولی ااوسیست ها در برابر بیشتر مواد ضد عفونی کننده مقاوم هستند. در جاهایی که پرندگان در مکان های کوچک و محدود نگهداری می شوند، کوکسیدیوز واجد اهمیت بیشتری است و در تراکم بالا و عدم رعایت بهداشت، بروز بیماری با شدت بیشتری دیده خواهد شد. مرغ ها در تمام سنین و از هر نژادی نسبت به عفونت حساس می باشند. با توجه به اختصاصی بودن میزبان کوکسیدیاها بیشترین واسطه انتشار دهنده، عوامل مکانیکی می باشند که بوسیله اشخاصی که در بین مزارع پرورشی، سالن ها و محدوده های حیوانی حرکت می کنند صورت می گیرد. شدت بیماری به گونه آیمریا، تعداد ااوسیست بلع شده و به وضعیت ایمنی پرنده بستگی دارد. بلع ااوسیست عفونت زا تنها راه طبیعی انتقال آلودگی می باشد. علائم بالینی به دو فرم بالینی و تحت بالینی بروز می کند. عامل ایجاد کننده فرم بالینی معمولاً آیمریا تنلا و آیمریا نکاتریکس و به میزان کمتری سایر گونه ها می باشند. علائم بالینی بصورت مدفوع خونی، ژولیدگی پرها، کم خونی، کاهش اشتها، کاهش رشد بویژه در جوجه های گوشتی، افت تولید تخم مرغ در مرغ های تخمگذار، اسهال، پژمردگی و بی حالی، ضعف و لاغری بروز می کند. شکل تحت بالینی کوکسیدیوز، اغلب در اثر آیمریا آسروولینا و آیمریا مگنا[21] ایجاد می شود که بدون نشانه است(4).
…………………………………………………………………………………………………… 132
5-1- نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………. 133
5-1-1- سوال اول: رابطه بین رفتار دینی والدین با روابط عاطفی موجود در خانواده ….. 133
5-1-2- سوال دوم: رابطه بین رفتار دینی والدین با خودشکوفایی دانش‌آموزان…………. 133
5-1-3- سوال سوم: رابطه بین روابط عاطفی موجود در خانواده با خودشکوفایی
دانش‌آموزان…………………………………………………………………………………………. 133
5-1-4- سوال چهارم: رابطه بین عوامل شخصی و آموزشی با روابط عاطفی موجود درخانواده دانش‌آموزان. 134
5-1-5- سوال پنجم: رابطه بین عوامل شخصی و آموزشی با خودشکوفایی دانش‌آموزان…….. ..134
5-1-6- سوال ششم: رابطه بین رفتار دینی والدین و روابط عاطفی موجود درخانواده دانش‌آموزان با دخالت جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی دانش‌آموزان………………………………………………………………………………. 134
5-1-7- سوال هفتم: رابطه بین رفتار دینی والدین و خودشکوفایی دانش‌آموزان با دخالت جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی دانش‌آموزان………………………………………………………………………………………….. 135
5-1-8- سوال هشتم: رابطه بین روابط عاطفی موجود در خانواده و خودشکوفایی دانش‌آموزان با دخالت جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی دانش‌آموزان………………………………………………………………………………. 135
5-1-9- سوال نهم: رابطه بین رفتار دینی والدین و روابط عاطفی موجود درخانواده با خودشکوفایی دانش‌آموزان با دخالت جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی دانش‌آموزان……………………………………………………………… 136
5-2- بحث و بررسی……………………………………………………………………………….. 137
5-3- پیشنهادها………………………………………………………………………………………. 141
5-4- محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………. 142
منابع……………………………………………………………………………………………………. 143
مقد مه :
خانواده یکی ازبنیادهای اصیل وبسیاردرخورستایش واحترام دردین مبین اسلام وبه تبع آن درجامعه ماست . خانواده اولین وابتدایی ترین نهادی است که درجامعه ما شکل می گیرد ورشد می کند و جایگاه بسیارمقدسی است که هرکدام ازاجزا آن ازپدرومادروفرزندان جایگاهی خاص وحقوقی فردی وجمعی دارند که افراد آن طبیعتاً در ارتباط با هم به آن احترام گذاشته ورعایت می کنند. خانواده درپی ریزی سعادت فرزندان سهم بزرگ ومسئولیتی عظیم دارد وبه ویژه آنکه بخش اعظم پرورش جسم و روان پایه گذاری حیات اجتماعی و فرهنگی طفل مربوط به این دوره ( سالهای ابتدایی تولد) است. دامان خانواده را محیطی مقدس دانسته اند که درآن خوشبختی پدید می آید. وپدران ومادران پاک دل وبا ایمان درطول تاریخ توانسته اند نسلهای ارزنده وشایسته ای بپرورانند وبه جامعه تحویل دهند. خانواده ازدیدی یک موسسه حقوقی است که افراد آن درسایه پیوند خونی وزناشویی با هم ارتباط می یابند. زندگیشان براساس تفاهم وهمزیستی وصلح وتعاون است. عامل والدین می توانند مهمترین عامل وعلت پایه گذاری وضع اصلی طفل باشد واو را به پاکی وناپاکی سوق می دهد
(قائمی ،1370: 253)
تأثیرخانه وخانواده درفرد نامحدود است ومی توان گفت که پایه های تربیتی فرد درخانه نهاده شده است چون محیط خانه به اقتضایی که ایجاد استقرارروانی در کودک می نماید و با وسایلی که نیازمندیهای روانی او را تأمین می کند وفرصتی که برای ارضاء تمایلات وغرایزکودک فراهم می‌سازد، همگی آنها درطرز رشد او موثراست. چنانکه خانه صحت اخلاقی کودک را بنیان گذاری میکند زیرا او ارزشهای اخلاقی ، علاقه به راستی ودرستی وتنفرازدروغ ونادرستی ومیل به تعاون وهمکاری و علاقه به همنوع و بالاخره دوست داشتن فضایل ومبارزه با رذایل وامثال آنها را ازمحیط خانه فرا می گیرد. ( حجتی ، 1358: 38)
همانطور که بیان شد درخانواده روابط وتعاملات زیادی وجود دارد اما روابط عاطفی ونقشی که روی والدین وخصوصاً فرزندان می گذارد حائز اهمیت است عواطف واحساسات چه مثبت وچه منفی از زمان قبل ازتولد، کودک را متأثرمی کند این انسان آگاه کوچگ نیازش را به محبت وعاطفه را درابتدا به صورت یک لبخند یا گریه وکم کم با حروف وکلمات بیان می کند وهمانطورکه مراحل بعدی رشد را طی میکند محبتی که در کودکی توسط خانواده گرفته و تأثیراتی که از عواطف موجود در پیرامونش بوده و اخذ کرده به صورت رفتارکلامی وغیرکلامی بروز می دهد. انواع هیجانهای مثبت مثل احساس رضایت شاد بودن، موفقیتهای درسی واخلاقی ، خلاقیت، مهارت حل مسأله و… و یا هیجانهای منفی مانند عدم کنترل خشم، حسادت ، تنفرو… همه ناشی ازرفتارواحساساتی بوده که والدین به صورتهای گوناگون به کودک خود واین امانت الهی آموزش داده اند.
1-1- عنوان تحقیق :
بررسی رابطه رفتاردینی والدین با روابط عاطفی موجود درخانواده وخود شکوفایی دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه وپسرانه ناحیه 2 شهرستان کرمان .
1-2- بیان مسأله :
تربیت خانوادگی عاملی برای تعدیل انسان، وسیله ای برای ارضای عواطف وموجبی برای جلوگیری از پدید آمدن نابسامانیهاست. کودکان الگوازوالدین خود می‌گیرند.وبه رشد ونمو خویش ادامه می دهند. همچنین خانواده منتقل کننده فرهنگ خاص به کودکان است.فرهنگی که در آن صفا و صمیمیت، صداقت ومحبت است واین امردراماکن دیگربدست نمی آید.کودکان پرورشگاهی ممکن است در سایه اعمال نظرها درمواردی به درجاتی وسیع رسیده باشند. ولی هیچکدام از آنها نتوانسته اند به مانند اکثریت آنهایی که در خانواده تربیت یافته اند ادامه زندگی دهند. معنویت واخلاق درخانه کار سازندگی را درکودکان نافذ می سازد. ( قائمی ، 1370: 254)
ازمسائل مهمی که در تربیت اولیه دارای نقش و اهمیتی فوق العاده است مسأله الگوهای خانوادگی است .
کودک از همان روز های اولیه تولد همه حرکات، رفتاروعملکردهای ما را می بیند وبه تدریج آنها را فرا گرفته وتحت تأثیرش قرارمی گیرد. چه بسیارند عاداتی که درسایه تجربه وعمل ازروزگاران اولیه حیات برای آن کودک حاصل شده و تا پایان عمر برای انسان می ماند.
والدین نخستین الگوی کودکانند، شجاعت یا ترس ، درستکاری یا خیانت ، صداقت یا دروغ ، خود نگهداری یا خود باختگی را به فرزندان منتقل می‌کنند. والدین می‌توانند سرمشقهای خوب ویا ناشایسته ای برای فرزندان باشند. وبراین اساس افرادی خوشبخت ویابدبخت ، با واکنشهای عادی ویا غیرعادی پدید آورند. (همان :149)
از مسائل مهمی که در تربیت مطرح است مسأله سازندگی عاطفی است امرعاطفه در افراد کمتر از دیگر امور و ابعاد نیست، نیازبه جامعه واجتماعی بودن ایجاب میکند که در آن قانون حکومت کند وازاین دید چرخ حیات بگردد واجتماع به پیش رود. اما عاطفه همانند روغنی است که درلای چرخها ودربین پیچ و مهره‌ها ریخته میشود وموجبات عدم فرسایش و خرابی و عدم‌سروصدا وفریادهای جانخراش را فراهم می سازد. اینکه درتربیت توجه به تغذیه طفل از شیر مادر می‌شده یک بعدش این است که طفل به هنگام تغذیه، از رشد عاطفی برخوردار شود آنها که تمایلاتی مربوط به محبت‌شان ارضاء نمی شود افرادی خواهند شد خیانتکارولجوج ،سخت دل وخشن که حتی ممکن است در مواردی شرافت و حیثیت انسانی خود را نیز نادیده گیرند به هنگامی که والدین به خصوص مادران فرزندان خود را می بوسند و می بویند به حقیقت موجی ازنشاط وشادی از اعماق روحشان برخاسته و کودک را سیراب می سازد و مراتب نشاط ورضایتمندی آنا ن را فراهم می آورد.( همان : 250)
همانطورکه بیان شد پدرومادرالگویی تمام برای فرزندان خود درمحیط خانواده می باشند وتربیت والدین واثرپذیری کودک ازرفتاروگفتاروالدین نه ازهنگام تولد که قبل ازآن شروع وشخصیت کودک شکل می گیرد. با نگاهی حتی سطحی به خانواده معتقد ومقید به دین ومذهب که به دنبال آن روابط متقابل از جمله روابط عاطفی درخورستایشی دارند ملاحظه می گردد که فرزندان اینگونه خانواده ها چنان تربیت عمیق و خوبی دارند که کمترتحت تأثیرعوامل بیرون ازخانه قرارمی گیرند و موفقیت بیشتری نسبت به افراد دیگردارند.
برخوردی که والدین با هم دارند اگرهمراه با مهروعطوفت و صمیمیت باشد باعث آرامش و شادی کودک می گردد وکودکی که دراین محیط زیبا وآرام رشد کند انسانی سالم وخود شکوفا است.
دردامن والدین تربیت شده انسانهایی رشد می‌کنند که دردنیایی از خود آگاهی زندگی می کنند مرتباً خود زبیایشان را باورمی کنند و در نتیجه درخود شخصیت می سازند وهرلحظه خوداحساس شایستگی می کنند. ( آزمندیان ،1384: 135)
مسائل ومشکلات درزندگی ما انسانها واقعیت هایی هستند که ما را از مواجهه با آنها گریزی نیست … باید با مسائل زندگی مواجه شد وآنها را مقتدرانه حل کرد وازلحظه های زندگی خود لذت برد به گونه‌ای که مسائل نتوانند آسیبی به روح وروان انسان بگذارند وفرد علیرغم تمامی این واقعیتهای زندگی بتواند در دنیایی ازشوروهیجان ونشاط وآرامش وروحیه بسیارعالی، زیبا زندگی کند وازلحظه لحظه های زندگی خود لذت برد. ( همان : 203)
واین میسرنمی شود مگراینکه انسان درمحیط خانه الگوهایی داشته باشد با رفتاروگفتارهایی شایسته و روابط عاطفی نیکوکودکان به مرورزمان خیلی ازمفاهیم ورفتارها را ازپدرومادرمی آموزند تأثیر رفتار بیش از گفتار است و در بیشتر مواقع فرزندان همان می شوند که پدر و مادرشان هستند نه آنکه پدر و مادرشان می‌خواهند بشوند واین نکته تکرارمکررات است که والدین قبل از تربیت فرزند باید اقدام به تربیت خود کنند آیا صحیح است که کودک به حدی از رشد و تکامل رسید از او انتظار تمام موفقیتهایی که همه کـودکـان اطـراف (دوستـان- اقـوام و…) دارند داشـت و یا به همه آروزها و آمال و موفـقـیتـهایـی که از خود انتظار داشته و نرسیده (به دلایل مختلف ازجمله نداشتن استعداد و توانایی ویا کاهلی وسهل انگاری و…) ازفرزندمان خواسته شده که به آنها برسد و پدر و مادر را سربلند بکند در بین دوستان وفامیل و…؟ وآیا این ممکن است و عاقلانه که فرزندانمان نقاط ضعف و محرومیتهای والدین را بپوشانند ؟ نیرومندترین عاملی که می‌تواند هرگو نه اضطراب و نا بسامانی درون انسان را به آرامش و اطمینان مبدل سازد، مناجات با خداوند و ذکر پروردگار است «الَّذین آمَنوا وَتطمِئنُ قَلوبُهُم بِذکِرالله اَلاّ بِذکِرالله تطمَئِنُ القُلوبِ» (رعد:28).
والدین در تربیت فرزندان و همه آن مولفه هایی که انتظار دارند از فرزندانشان سربزند ابتدا باید خود واجد آنها باشند. در عصر حاضر و زندگی امروز مهمترین تشویش و اضطرابی که برخی از والدین درگیر آن هستند رفتار دینی است، که پدر و مادر علاقمندند وتعهد دارند فرزندانشان مقید به آن باشند واین بروز رفتار دینی به سختی ازکودکانی سر می‌زند که والدینشان نسبت به مسائل دینی تقیدی ندارند تحقیقات علمی نشان میدهد که نوجوانان با پشت سرنهادن دوران کودکی در همه آنچه که ازقبل وباخوش بینی کامل از خانواده آموخته اند دستخوش شک وتردید می شود آنها با دست یافتن به رشد فکری، قدرت تفکر در مسائل، موضوعات اساسی زندگی خود را پیدا می کنند وبرای رسیدن به این نظام فکری وعقیدتی که بتواند پاسخگوی نیازهای فکری وعاطفی آنها باشد، و از سوی دیگر در دوران بلوغ همزمان با بیدار شدن سایرغریزه ها ونیازهای روانی، وجدان دینی واخلاقی نیزدردرون نوجوان بیداروفعال می شود. او را به تفکردرباره معنویات وحقایق دینی وا می دارد… دراین سنین نوجوان با کنجکاوی وخواست درونی به دنبال دست یافتن به هویت عقیدتی است به نحوی که بتواند درپرتوآن به « فلسفه زندگی » روشنی دست یابد و خانواده نباید فرزندان خود را در حل و فصل مسائل فکری و یافتن پاسخ به پرسشهای اساسی تنها بگذارند بلکه باید به روش منطقی او را درحل مسائل خود یاری رساند… درهرحال، شرایط خاصی که نوجوان درآن قراردارد اقتضاء می کند که به تربیت اعتقادی دینی او اهمیتی بیشترداده شود تا او بتواند از بلاتکلیفی ، ابهام وسردرگمی دوران نوجوانی نجات یافته فلسفه روشنی برای زندگی خود پیدا کند .دین به عنوان نظامی همه جانبه فلسفه‌ای روشن برای زندگی ارائه می کند که درآن می توان پاسخ همه سئوالهای اساسی را یافت و به جهت‌گیری مشخص در ارتباط با نیازهای فکری و عاطفی که دردوره نوجوانی ازعمق وگستردگی بی نظیری برخوردارند رسید.
علاوه براین دست یافتن به ایمان دینی، نوجوان را دررسیدن به آرامش روانی که ازنیازها وضرورتهای مهم این دوران است کمک می کند واضطرابهای او را فرومی نشاند این آرامش به چند دلیل به وجود می آید: اول آنکه جوان ازحالت بلاتکلیفی وسردرگمی خارج شده خط سیرفکری وعلمی روشنی می‌یابد. دوم اینکه اعتقاد به خدا افق دید او را ازسطح این دنیای مادی فراترمی برد، بنابراین ناکامی در زمینه‌های مادی ودست یافتن به همه خواسته‌های خود ویا وجود کمبودهای احتمالی او را ازپا درنمی آورد وگرفتاریأس وناآرامی نمی کند. سوم اینکه نیازانسان به توجه به خدا وداشتن ارتباط قلبی با اونیازی فطری است که اگر برآورده نشود، انسان را با ناآرامی پنهان وآشکارروبه رومی سازد. (سادات ، 1372: 126-123).
یکی از بهترین هدایای که والدین می توانند تقدیم فرزندان خود بکنند کمک به فرزند درجهت خودشکوفایی است خود شکوفایی مولفه های زیادی دارد به طورمختصر خود شکوفایی یعنی رسیدن به لذت وشادی در زندگی، رسیدن به آرامش و امنیت داشتن احساس رضایت از عملکرد خود و شکوفا کردن توانایی های خود .انسان کاملترین موجود در جهان هستی است آمده که خلیفة الله باشد و به عبارتی هدف از خلقت متجلی شدن به اسماء الهی است واین محقق نمی شود مگراینکه ظرفیتهای خود را به بالاترین حد وجود برساند ویکی ازچیزهایی که انسان را درمسیرکمال وخود شکوفایی می رساند وراه را مقداری بر او آسان می سازد روابط بین فردی می باشند دیگران به انسان کمک می کنند تجارب و طرز فکرهای جدیدی بیابد ، افق دید در مورد خود وارزشها ، روابط و… گسترش یابد و در نتیجه به رشد وکمال بیشتری خواهد یافت، خودشکوفایی هدفی عالی است .که اگرانسان در مسیرآن قرار بگیرد هدفهای متوسط پایین را هم ناخواسته به دست می‌آورد «چون صد آمد نود هم پیش ماست» تمام روابط و رفتارهای والدین باید به خود شکوفایی فرزند منجرشود که در این امانت الهی خیانت نشود بنابراین توجه به موارد مذکور،این تحقیق درپی پاسخگویی به این سئوال اساسی است که آیا بین رفتار دینی والدین با روابط عاطفـی موجود درخانواده و خود شکوفایی دانش آموزرابطه وجود ندارد یا خیر.
1-3- هدفهای تحقیق :
هدف کلی:
– تعیین رابطه بین رفتار دینی والدین با روابط عاطفی موجود در خانواده و خودشکوفایی دانش‌آموزان
اهداف جزئی:
– تعیین وضعیت خودشکوفایی دانش‌آموزان
– تعیین وضعیت روابط عاطفی موجود در خانواده دانش‌آموزان
– تعیین وضعیت رفتار دینی والدین دانش‌آموزان
– تعیین رابطه بین رفتار دینی والدین با روابط عاطفی موجود در خانواده دانش‌آموزان
– تعیین رابطه بین رفتار دینی والدین با خودشکوفایی دانش‌آموزان
– تعیین رابطه بین روابط عاطفی موجود در خانواده با خودشکوفایی دانش‌آموزان
– تعیین رابطه بین عوامل شخصی و آموزشی (جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی) با روابط عاطفی موجود در خانواده دانش‌آموزان
– تعیین رابطه بین عوامل شخصی و آموزشی (جنس، نوع مدرسه و پایه تحصیلی) با خودشکوفایی دانش‌آموزان
1-4- اهمیت وضرورت انجام تحقیق :
متأسفانه امروزه با بعضی دانش آموزان وکودکان روبه روهستیم که نه تنها خود را باورندارند بلکه علاقه چندانی به خود وزندگی هم ندارد وبه همین لحاظ زندگیشان بدون هدف است و روزها را به گونه ای باطل سپری می‌کنند ومنطقشان درزندگی «هرچه پیش آید خوش آید» می باشد و این جای بسی نگرانی و ناراحتی دارد به راستی چرا نوجوانان ما در خانه و مدرسه با توجه به اینکه به نسبت گذشته امکانات زیادی در زندگی دارند وبسیارهم مورد توجه والدین ومدرسه هستند اما دچاراین بی علاقگی ها می باشند. واقعیت شاید این باشد که بعضی از ما (والدین ومربیان ) الگوهای تربیتی خوبی برای فرزندانمان نبوده ایم. درمدرسه با دانش آموزانی برخورد می کنیم که با توجه به اینکه محاسن زیادی دارند اما بخاطریک امتحان ساده وکلاسی ویا یک برخورد کوچک با همکلاسی و… دچار چنان اضطراب و نا آرامی می شوندکه طبیعتاً جسمشان را هم تحت تأثیرقرارداده وحتی دربعضی موارد قادر به کنترل گفتارورفتارخود هم نیستند چرا این قبیل امتحانات کوچک و بزرگ ما و فرزندانمان را تا این حد تحت الشعاع قرار میدهد آیا تمام روزها و ساعات زندگیمان آکنده از این امتحانات نیست و آیا با همه این ناآرامیها و تشویش خاطرهایی که به ما دست میدهد آیا جانی برای تلاش ما و فرزندانمان باقی می ماند و آیا حیف نیست که این انرژیهای ارزشمند اینگونه هدر روند این تشویش خاطر و نا آرامی از کی وبرای چه به وجود آمده است آیا رفتاروگفتار والدین نبود که ما و فرزندمان را اینگونه ساخته است .
رابطه قوی و مثبت با والدین به فرزند کمک می کند تا ارزشهای مناسب را درونی کند. یکی از این ارزشها، چگونگی وارد شدن به روابط محبت‌آمیزاست انسان موجودی اجتماعی است وبه دیگران نیازدارد رابطه با والدین به فرزند کمک می کند تا به عنوان یک انسان، احساس ارزشمند بودن را در خود به وجود آورد. به فرزند ارزشهایی می دهد که با آنها می‌تواند زندگیش را هدایت کند به او کمک می کند تا یاد بگیرد که چگونه با دیگران باشد و به افرادی غیر از خانواده دلبستگی مثبت پیدا کند این عامل قطعاً در ایجاد روابط عاشقانه، عمیق و خانوادگی تعیین کننده است(جی.الیاس، موریس، ای توبیاس، استیون واس فریدلندر، برایان،1387: 46)
