در عهد صفویه و با توجه به اقبال پادشاهان صفوی به مذهب تشیع، ادبیات مذهبی مورد استقبال بیشتر قرار گرفت. از لحاظ سبک شعری، اگر چه شاعران به خاطر گرایش به تقلید در حالت رکود به سر می‌برند اما برخی شاعران مضامین جدیدی در شعر پدید آورده‌اند که در نوع خود بی نظیر است. این تحقیق با هدف بررسی تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در عهد صفوی و در شعر شاعران منتخب این دوره انجام شده است، این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و توصیفی و با هدف بررسی عناصر و تصاویر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده سبک هندی صورت گرفته است که فصل اول شامل کلیات، فصل دوم؛ بررسی شعر قبل و بعد از اسلام و اوضاع سیاسی، مذهبی و ادبی دوره صفوی می‌باشد در فصل سوم به معرفی شاعران برگزیده این عصر پرداخته شده است، در فصل چهارم تصاویر و عناصر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده عهد صفوی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داد عناصر مذهبی رایج در این دوره شامل عبارات قرانی، اسامی شخصیت‌های دینی و مذهبی و پیامبران الهی، واژگان و اصطلاحات دینی رایج در دستورات اسلام و اولیاء، معجزات پیامبران الهی، احادیث نبوی، اماکن مقدس، بهشت، جهنم و … می­باشد که در این بین مشاهده گردید اشعار و ابیات محتشم کاشانی در حوزه‌ی دین و مذهب بسیار بیشتر از سایر شاعران مورد مطالعه در این تحقیق بوده است.

کلید واژگان: عناصر مذهبی، سبک هندی، عرفی شیرازی، طالب آملی، کلیم کاشانی، محتشم کاشانی و صائب تبریزی.

1-1 بیان مسأله

همه پدیده‌های هستی پیوسته در حال تغییر، تحول و دگرگونی هستند و شعر نیز از این قاعده مستثنی نیست، نگاهی به تاریخچه شعر و ادب فارسی موید این تغییر شیوه سبک و طریق است و شاعران و نویسندگان ما در گذر زمان در آثار گران سنگ و ارزشمند خویش این واقعه را به خوبی نمایان ساخته‌اند. بررسی نوع سبک و آنچه آفریده‌اند حقیقت دگرگونی در آن‌ ها را جلوه‌گر می­سازد.

«گاهی انقلاب‌ها و جریانات اجتماعی باعث تغییر سبك‌ها می‌شود؛ سبك هندی كه از اوایل قرن یازدهم تا اواسط قرن دوازدهم به مدت صد و پنجاه سال در ایران و هند و آسیای صغیر معمول بود، در نتیجه همین انقلاب‌های اجتماعی به وجود آمد. «با روی كار آمدن حكومت صفوی و رسمی شدن مذهب شیعه، شاهان صفوی جز شعرهای مذهبی به دیگر انواع شعر درباری، عرفانی و عاشقانه بی‌توجهی كردند و این باعث شد كه شعر دیگر در انحصار طبقه خاصی نباشد و اصناف گوناگون مردم به شعر روی آوردند». (انوشه، 1376: 795).

«به دلیل گستردگی حوزه زمانی و مكانی سبك هندی، تنوعاتی در این سبك پدید آمد كه باعث پیدا شدن تمایزاتی میان شعر شاعران پیرو سبك هندی مقیم ایران و هند شده است. گروهی سبك متداول شاعران ایرانی این دوره را سبك صفوی نامیده‌اند و سبك هندی را درباره پیروان هندی این شیوه به كار برده‌اند؛ و در تقسیمی دیگر سبك شعر این دوره، سبك صفوی نامیده شده كه برای آن، دوشاخه­ سبك صفوی ایرانی یا اصفهانی و سبك هندی قائل شده‌اند. در شاخه­ هندی این سبك به دلیل بومی نبودن زبان فارسی در هند و محیط فرهنگی آن جا، زبان شعر پیچیده‌تر و اغلب با لغزش‌های دستوری و گاه سستی كلام همراه است. این نكته نیز گفتنی است كه اگر چه در ایران در سدۀ دوازدهم هجری در قبال سبك هندی و انحطاطش واكنشی نشان داده شد اما نفوذ این سبك در پاكستان و تاجیكستان و افغانستان تا دوران اخیر ادامه داشته است». (انوشه، 1376: 795).

این پژوهش با هدف بررسی ترکیبات و تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در شعر دوره صفوی مانند شاعران برجسته سبک هندی و عصر صفوی از جمله صائب تبریزی، محتشم کاشانی، حکیم کاشانی، طالب آملی، عرفی شیرازی. انجام می­ شود. با توجه به جایگاه مهم سبک هندی و شعر دورۀ صفوی در فرهنگ و ادب فارسی و همچنین جایگاه عمدۀ اصطلاحات و عناصر دین و مذهبی در ساخت ترکیبات و تصویرهای ادبی را شاعرانه، این پژوهش کاملاً جدید می کند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است