وبلاگ

:

1-1-1 تاریخچه ، تعاریف و همه گیر شناسی:

دیابت در روزگار باستان شناخته شده بود و برخی پزشکان دوران باستان نشانه های آن را به خوبی توصیف و راه هایی برای درمان آن پیشنهاد کرده بودند . اولین سند بدست آمده درباره دیابت پاپیروسی مربوط به 1552 سال پیش از میلاد است که در سال 1862 میلادی در شهر باستانی تیس در مصر بدست آمده است . در این پاپیروس پزشکی مصری به شرح بیماری مرموزی پرداخته است که بیماران مبتلا به آن زیاد آب می نوشند و بیش از حد ادرار می کنند و آب بدنشان کم می‌شود و زودتر از بقیه مردم می میرند. (5) اریتیوس (30-90 پس از میلاد) پزشک یونانی در کنار پر ادراری نشانه های دیگری از این بیماری از جمله تشنگی همیشگی و کاهش وزن را برشمرد . همچنین نام دیابت را که به معنای «گذر کردن» یا «جریان پیدا کردن» است برای این بیماری برگزید.

وی دیابت را پیامد آب شدن گوشت دست و پا و وارد شدن آن به ادرار می دانست . جالینوس (201-131 میلادی) پزشک سرشناس ارتش روم ، بر این باور بود که این بیماری راز آلود از نارسایی کلیه ها پدید می آید تا نزدیک به دو هزار سال همه پزشکان چنین نظری را درست می دانستند . دو پزشک بسیار حاذق و مشهور هندی در قرن پنجم میلادی با چشیدن ادرار بیماران به شیرین بودن آن پی بردند . مشهور است که آنها برای تشخیص بیماران به دستشویی ها توجه می کردند و اگر مورچه ها در آنجا جمع می شدند می فهمیدند که بیماری در ان

 خانه زندگی می کند به دیابت مبتلاست . آنها برای اولین بار تشخیص دادند که بیماران دیابتی دو دسته اند . دسته ای از آنها چاق و دسته ای لاغرند و همچنین دریافتند که کودکان مبتلا به دیابت عموما لاغر هستند . در قانون ابن سینا نیز به شیرین بودن ادرار بیماران دیابتی اشاره شده است . ابن سینا اولین پزشکی بود که به دو عارضه بسیار مشهور بیماری دیابت یعنی ناتوانی جنسی و گانگرن یا قانقاریا اشاره کرده و استفاده از گیاهان مختلف موثر در کاهش شدت بیماری دیابت را پیشنهاد نموده است . نوشته های ابن سینا تا صدها سال بدون تغییر در دانشکده های پزشکی مغرب زمین تدریس می شد . (8)

در قرن شانزدهم پزشکی سوئیسی به نام فون هوهنهایم پس از جوشاندن ادرار بیماران دیابتی متوجه ذرات سفیدی گردید که به احتمال زیاد مواد قندی بود . ولی او آنها را نمک پنداشت و چنین استدلال کرد که پرنوشی و پرادراری بیماران دیابتی ناشی از تجمع نمک در کلیه هاست.

صد سال بعد در قرن هفدهم توماس ولس پزشک انگلیسی دوباره ادرار دیابتی را جوشاند و این بار شیرینی ماده سفید حاصله را تایید کرد و این حقیقت هزار ساله را که ادرار بیماران دیابتی شیرین است مجددا اثبات نمود. در قرن هفدهم پزشکی به نام توماس سیدنهایم برای اولین بار به این حقیقت اشاره کرد که دیابت یک بیماری عمومی در تمام اعضای بدن است در قرن 18 پزشک و فیلسوف انگلیسی به نام متیو دایسون برای اولین بار شرح داد که علاوه بر ادرار سرم بیماران دیابتی نیز شیرین است. در همین زمان جان روله لغت ملیتوس را که در زبان یونانی به معنای عسل است به نام دیابت افزود . آسیب شناسی (پاتولوژی) دقیق دیابت تا قرن نوزدهم میلادی به درستی روشن نبود . در سال 1875 کلود برنارد فیزیولوژیست شهیر گلیکوژن را به عنوان فراورده سوخت و ساز گلوکز در کبد معرفی و این مفهوم را عرضه کرد که اختلال در سوخت و ساز گلوکز باعث بروز دیابت می شود . در سال 1869 پل لانگرهانس دانشمند بیست و دو ساله آلمانی جزایر لانگرهانس را کشف کرد . پژوهشگران دیگر ناهنجاری جزایر لانگرهانس را در کالبد شکافی بیماران دیابتی که جان باخته بودند مشاهده نمودند

سپس در سال 1889 اسکار مینورسکی و جوزف ون مرینگ پژوهشگران فرانسوی نشان دادند که اگر لوزالمعده سگی را از بدنش بیرون آوردند نشانه های دیابت پدیدار شده و سگ به زودی می میرد.