وبلاگ

ای بر دولت الكترونیكی:

 

پیشرفت در اینترنت و فناوری های ارتباطی به عنوان شالوده ای برای رشد نرم افزارهای تجارت الکترونیک[4] و كسب و كار الکترونیک[5] در نظر گرفته شده اند. توسعه در بخش تجاری باعث ایجاد فشار بر بخش دولتی برای باقی ماندن در عرصه رقابت خواهد شد. نهادهای دولتی، نوسازی فرایندهای اداری خود را به منظور تسهیل در تعامل با شهروندان با بهره گرفتن از اینترنت و وب ضروری می دانند. این امر از طریق توسعه نرم افزارهای دولت الکترونیکی از جمله نرم افزار اظهارنامه مالیاتی الكترونیكی انجام می شود. ازسایت های ایستا كه اطلاعات ساده ای را ارائه می دهند گرفته تا سایت های كاربردی تعامل گرا[6] كه فرایندهای اداری را اتوماسیون و اجرا می كنند به طوریكه بتوانند با شهروندان تعامل كامل داشته باشند. (Elsas, 2003). پذیرش فن آوری های جدید به دولت ها برای پیاده سازی و ارائه موثرتر خدمات عمومی به شهروندان كمك بسزایی میكند. در نتیجه، ابتكارات جدید دولت الکترونیکی با هدف ایجاد خدماتی كه بر نیازهای شهروندان متمرکز هستند اتخاذ شده تا دسترسی بیشتری به خدمات دولت برای شهروندان فراهم نماید (Papantoniou et al., 2001).

 

با بهره گرفتن از وب سایت های دولت الکترونیکی، شهروندان می توانند خدماتی (از جمله تكمیل اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات) با كیفیت بالاتر و روش ساده تر دریافت كنند كه سریع تر از خدمات چهره به چهره و حضوری است. شهروندان می توانند از هر مكان و در هر زمان به اطلاعات و خدمات دولتی دسترسی داشته باشند. علاوه بر این ، از هزینه های عملیاتی  و مدیریتی دولت برای ارائه تسهیلات به مردم كاسته خواهد شد. (Wangpipatwong et al., 2005). یكی از مهمترین خدماتی كه دولت می تواند به صورت الكترونیكی ارائه نماید، اظهارنامه مالیاتی و پرداخت آنلاین مالیات است . اظهارنامه الكترونیكی یک روش جدید برای پرداخت مالیات از طریق رسانه های الكترونیكی همچون اینترنت میباشد. اگرچه مزایایی همچون راحتی ، سهولت استفاده ، انعطلاف پذیری و دسترس پذیری به صورت 24 ساعته و هفت روز هفته دارد، ولی به نظر می رسد در پذیرش این نوآوری ، موانع و مشكلات متعددی  روبروست که در فصول بعد به تفصیل به آن پرداخته می شود.

 

1-6 تعریف دولت الكترونیكی

 

براساس Schelin (2003) با اینكه یک علاقه جهانی در این مورد وجود دارد، دولت الكترونیكی فاقد یک تعریف سازگار وپذیرفته شده است. اما در اكثر این تعاریف، دولت الكترونیكی اشاره به فعالیت هایی دارد كه به صورت دیجیتالی توسط دولت انجام میشود. دولت الكترونیكی به صورت “استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت برای بهبود كارایی فعالیتهای دولت” نیز تعریف میشود. همچنین از نظر ASPA[7] و UNDPEPA[8] ، دولت الكترونیک به این شكل تعریف میشود: استفاده از اینترنت و تورجهان گستر جهت ارائه اطلاعات و خدمات دولت به شهروندان (Schelin, 2003).

 

به گفته Lavigne (2002)، دولت الکترونیکی را می توان از چهار دیدگاه متمایز بررسی کرد كه عبارتند از : خدمات الکترونیک[9]،تجارت الکترونیک[10]، دموکراسی الکترونیک[11] و مدیریت الکترونیک[12] . دراین پایان نامه، دولت الکترونیک از دیدگاه خدمات الکترونیک و تجارت الکترونیک درنظر گرفته شده است. براساس Burgelman et al. (2005) ، تمرکز فعلی دولت الکترونیکی در مورد استفاده از فن

 آوری اطلاعات برای بدست آوردن بهره وری بهتر وکیفیت بیشتر در خدمات عمومی است. این امر از طریق استفاده از کانال های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات امكانپذیر است. ( Burgelman et al. 2005)

 

Burgelman et al. (2005)  عوامل متعددی را شناسایی كردند كه می تواند منجر به افزایش علاقه و استفاده شهروندان از خدمات دولت الکترونیکی شود كه عبارتند از :

 

• کیفیت و قابلیت استفاده از خدمات

 

• توانایی ارائه سرویس برای رسیدگی به نیازهای واقعی شهروندان

 

• در دسترس بودن کمک و راهنمایی در استفاده از خدمات

 

• سودمندی احساس شده توسط شهروندان از لحاظ صرفه جویی در وقت و انعطاف پذیری

1-7  تجارت الکترونیکی در مقابل دولت الکترونیکی

 

ادبیات تجارت الکترونیک/کسب و کار الکترونیک و دولت الکترونیک هر دو ازنظر اثرات و نتایج  دارای شباهت ها و تفاوت هایی هستند. تکنولوژی اینترنت به منظور تسهیل تبادل کالا، خدمات و اطلاعات بین دو یا چند طرف طراحی شده است. تجارت الکترونیکی و دولت الکترونیکی هر دو براساس استفاده از تکنولوژی اینترنت پایه ریزی شده اند. (Carter & Belanger, 2004)  انتشار نوآوری و قابلیت اعتماد، در پذیرش تجارت الکترونیک و دولت الکترونیکی توسط کاربران و شهروندان موثر هستند(Carter & Belanger, 2005).

 

همانند تجارت الکترونیکی، دولت الکترونیکی در چهار مرحله توسعه می یابد : انتشار[13]، تعامل[14]، تراکنش[15] و یکپارچه سازی[16] (DeBenedictis et al., 2002).

 

تجارت الکترونیک از سه گروه عمده تشکیل میشود :

 

بنگاه به مصرف کننده (B2C)، بنگاه به بنگاه (B2B)، و مصرف کننده به مصرف کننده (‍C2C) (Luarn, 2003). این گروه ها مشابه گروه های  موجود در دولت الکترونیک میباشد که عبارتند از: دولت به شهروندان (G2C)، دولت به بنگاه (G2B)، دولت به دولت (G2G)، و دولت به کارکنان (G2E) (Sawhney, 2001; Carter & Belanger, 2002) دولت الکترونیکی G2C و تجارت الکترونیکی B2C فرصتی را برای شهروندان جهت دسترسی به اطلاعات و خدمات موردنیاز از طریق وب فراهم میکند. برای مثال : شهروندان ازطریق اینترنت می توانند به خدماتی از قبیل پرداخت مالیات، پرداخت صورتحساب ها، مشاهده اسناد و دیگرخدمات دولتی به صورت 24 ساعته دسترسی داشته باشند. (Chang et al., 2005)

 

یکی از تفاوتهای اصلی میان تجارت الکترونیکی و دولت الکترونیکی این است که تجارت الکترونیک مشتریانش را خودش انتخاب میکند اما در دولت الکترونیکی، هر شهروند یک مشتری است وحق انتخاب ندارد. علاوه بر این ، دسترسی به سرویس های دولت نیاز به سفارشی سازی به خصوص برای افراد کم درآمد و یا افراد معلول دارد. (Carter & Belanger, 2005). ماهیت سیاسی سازمان های دولتی و روابط اجباری آن ها، دولت الكترونیكی را از تجارت الکترونیکی متفاوت میسازد (Warkentin et al., 2002) با توجه به شباهت های بین تجارت الکترونیکی و دولت الکترونیکی، مدل های تجارت الکترونیک را می توان برای مطالعه خدمات الکترونیکی در بخش دولتی به کاربرد. (Carter &Belanger, 2004).

 

1-8  مالیات و سیستم مالیات الكترونیكی:

 

امروزه نقش نظام مالیاتی کشور در تامین اهداف عمده اجتماعی- اقتصادی و بودجه ای دولت بر کسی پوشیده نیست. در بعد اجتماعی مهمترین هدف از وضع مالیات،کاهش فاصله طبقاتی و توزیع مجدد درآمدهاست و در بعد اقتصادی هدف از وضع مالیات تثبیت نوسانات اقتصادی، تخصیص بهینه منابع بین بخش های مختلف وکمک به تسریع فرایند توسعه بخشی یا منطقه ای خواهد بود. افزون بر آن هدف بودجه ای وضع مالیات نیز تامین مالی بودجه ای دولت ها بوده که از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. دنیای پیشرفته امروز برای رسیدن به هر هدف بهینه و جامع در فردای پیش رو به ارزش اطلاعات پی برده است و به درستی دریافته که بدون اطلاعات در سامانه برنامه های جامع نمی توان سخن از اجرا و مدیریت حرفه ای زد. (Intamedia 2010)

 

مالیات الكترونیكی و سیستم اظهارنامه مالیاتی الكترونیكی زیر مجموعه ای از دولت الكترونیک است كه در واقع به اظهار و دریافت مالیات به صورت الكترونیكی دلالت دارد كه اگر از آن به شیوه درستی استفاده شود موجب صرفه جویی قابل توجهی در زمان و هزینه دولت و مردم خواهد شد. در شكل ایده آل آن، مودیان مالیاتی بدون حضور به واحد مالیاتی میتوانند اطلاعات مربوط به درآمد و دارایی خود را به صورت الكترونیكی اظهار كرده و بدون حضور به بانك و یا واحد مالیاتی بدهی مالیاتی خود را پرداخت نمایند.