الف – بیان مسئله
از زمان پیدایش دولتهای نخستین تا قرنهای متمادی، تنها به وضع و بیان رفتارهایی که جرم محسوب می شود و مجازات آنها توجه میشد. در جوامع گذشته غالباً مجازات به عنوان تنها راهکار مبارزه علیه جرم و به تعبیر صحیحتر مجرم تلقی میشد و تنها شدت و قاطعیت در اجرای آن را موجب کاهش بزهکاری میدانستند. رفته رفته با رشد جوامع بشری، در اوایل قرن نوزدهم با تغییر نگرش به پدیدة مجرمانه در اروپا، عوامل وقوع جرم مورد توجه قرار گرفت و مکاتب جرم شناختی و دفاع اجتماعی نظریات مربوط به جرم و مجرم را ابراز نمودند و بر این اساس بود که به شیوه های مختلفی از پیشگیری از جرم توجه شد؛ به گونه ای که امروزه، به عقیده بسیاری از حقوقدانان، سیاست جنایی مطلوب، سیاستی است كه هدف آن پیشگیری از جرم و بزهكاری و كنترل مؤثر آن به جهت حفظ نظم و امنیت در جامعه با بكارگیری تدابیر و اقدامهای لازم و اصلاح و درمان فرد مجرم باشد.
برخلاف رویه دولتها که در درجه نخست، مجازات را بهعنوان تنها پاسخ کیفری به جرم میدانستند و بعدها به اهمیت پیشگیری پی برده اند، مکتب اسلام همراستا با توجه به رفتارهای خلاف شرع، به موضوع پیشگیری از آنها نیز نظر داشته است؛ به گونه ای که در قرآن و
اندیشه های معصومین، رگه های توجه به پیشگیری از وقوع اثم و گناه، مشهود بوده و از رویه امامان معصوم نیز ابعاد متعدد پیشگیری قابل استنتاج است. یکی از امامانی که در اندیشه های وی پیشگیری از جرم، قابل مشاهده است، امام علی (ع) میباشد؛ به طوری که با رجوع به نهج البلاغه میتوان اندیشه های پیشگیرانه ایشان را به وضوح مشاهده نمود.
با وجود تاکیدهای بسیاری که در سیره ائمه معصومین (ع)، عالمان حقوق جزا و جامعه شناسان در زمینه پیشگیری از جرم مشاهده می شود در نظام اسلامی ایران، پیشگیری از جرم تاکنون نتوانسته به خوبی محقق شود. در تایید این ادعا میتوان به آمار جرایم ارتکابی در ایران یا به عبارت دیگر، حجم بالای پروندههای کیفری در مراجع قضایی کشورمان استناد نمود. با وجود آنکه قانون اساسی ایران (مانند اصل 156 و اصل 8) به موضوع پیشگیری از جرم، توجه نموده است و در ایران نهادیی (مانند معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضاییه) نیز در این زمینه ایجاد شده است اما مشکل ناکارامدی ساز کارهای پیشگیری از جرم در ایران همچنان باقی است.
به نظر میرسد یکی از علل ناکارامدیهای پیشگیری در نظام حقوقی ایران، عدم بهره گیری کافی از تمام تجارب و اندیشه های پیشیانیان است. از جمله این تجارب و اندیشه ها که می تواند راهی برای رهایی از وضعیت موجود، سیره ائمه بویژه بهره گیری از اندیشه های امام علی (ع) است. حضرت امیر و خطمشی ایشان در تشکیل و نحوه اداره حکومت اسلامی، همواره بهترین الگو برای سیاستمداران و رهبران جوامع اسلامی بوده است. قلمرو گسترده حکومت امام و طیف گسترده مردمی که در این سرزمینها زندگی میکردند و نیز نحوه عملکرد خلفای پیشین، موقعیت خاصی را به وجود آورده بود که ایشان را در معرض اتخاذ سیاستی برای مقابله با ناهنجاریهای اجتماعی و اقتصادی قرار دهد. مطالعه سیاستها و روش مبارزه آن امام با این ناهنجاریها از آن جهت حایز اهمیت است که می تواند ملاک عمل موثری برای سیاست جنایی کشورهایی باشد که داعیه حکومت اسلامی دارند. از آنجایی که نظام جمهوری اسلامی ایران نیز در بیشتر موارد، نظام حکومتی حضرت امیر را الگوی رفتارها، سیاستها و برنامه های خود قرار داده است بیتردید برای حرکت بهتر در زمینه پیشگیری از جرم، بررسی و تحلیل اندیشه ایشان در این زمینه بسیار کارگشا خواهد بود. از این رو، به نظر میرسد با رجوع به نهج البلاغه بتوان اندیشه های این امام را در زمینه پیشگیری از جرم، استخراج نمود و برای پیشگیری از جرم در نظام جمهوری اسلامی ایران بویژه در اجرای اصل 8 قانون اساسی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به کار بست.
این پژوهش که مبتنی بر اندیشه های امام علی (ع) میباشد در صدد آن است که با توجه و تاکید بر سیاست جنایی آن امام که از سیره ایشان قابل استنتاج است پیشگیری از جرم را بویژه در مورد مجرمان یقه سفید تحلیل و بررسی نماید.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
فرم در حال بارگذاری ...