وبلاگ

چاقی یک اختلال در حال رشد سریع در کشورهای صنعتی است که با مقاومت به انسولین ، نقص چربی،دیابت ملیتوس نوع 2 و فشار خون زیاد همراه است ((Seeger & Et al,2008,247-251.

دیابت ملیتوس یک بیماری متابولیکی سیستمیک است و با افزایش  قند خون مشخص می شود                 Et  al,2010,1883-1892) &  Rao) و منجر به نقص در ترشح انسولین  ، مقاومت به انسولین یا  هر دو می شود Zaheer Baquer & Et al , 2011,1-21)).

در سال 2000، 8 /2  درصد جمعیت  در سراسر دنیا از این بیماری رنج می بردند و ممکن است  تا سال  2025   از 4/5 درصد عبور کند ( M.Upendra & Et al ,2010,1883-1892).  بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000، صد و پنجاه  میلیون نفربالای سن 20 سال با دیابت زندگی می کردند و آنها پیش بینی کردند که در سال 2025 ، سیصد میلیون نفر با این شرایط زندگی خواهند کرد. انتظار می رود این افزایش  42 درصد در کشورهای توسعه یافته و70 درصد در کشورهای در حال توسعه باشد. دیابت ملیتوس فقط یک بیماری نیست بلکه به شکل های مختلف نمایان می شود و عوارضی دارد که می تواند هر سیستمی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد. دیابت و عوارض همراه با آن از قبیل تصلب شرائین و بیماری قلبی عروقی دلایل اصلی مرگ و میرهستند134-138)  A.Bawadi & Et al ,2009,). بدلیل اینکه یکی از منابع تامین انرژی بدن گلوکز است ، خون همیشه مقداری گلوکز در داخل خود دارد. اما مقدار زیاد گلوکز در خون برای سلامتی خوب نیست. بدن انسان همیشه بیشتر غذاهایی  را که می خورد به گلوکز تبدیل می کند.خون گلوکز را به سلولها در سراسر بدن منتقل می کند.گلوکز به انسولین برای رفتن به درون سلولهای بدن نیاز دارد.انسولین هورمونی است که در پانکراس ساخته می شود. پانکراس انسولین را به داخل خون آزاد می کند.انسولین کمک می کند که گلوکز از خون به داخل سلولهای بدن برود. اگر بدن انسان به انداره کافی انسولین نسازد یا انسولین به درستی کار نکند،گلوکز نمی تواند به داخل سلولها انتقال یابد،بنابراین در داخل خون باقی می ماند و این باعث می شود که سطح گلوکز خون بالا برود و فرد مبتلا به دیابت شود (Hui, Tang & W Go,2009,1-19). بعضی علایم دیابت شامل: تکرر ادرار ، تشنگی بیش از اندازه ، گرسنگی خیلی زیاد،کاهش وزن غیر عادی ،افزایش خستگی ،تحریک پذیری ، تاربینی و تکرار عفونت ها می باشد,2005,111-134)  Bastaki). اگر دیابت کنترل نشود می تواند منجر به نابینایی، بیماری قلبی ،اختلالات کلیوی، قطع عضو (برای مثال برداشتن پا یا انگشت شصت پا) و آسیب  عصب شود (Hui , Tang & W Go,2009,1-19). از طرف دیگر مشخص شده است که ویسفاتین از انسولین تقلید می کند و در چاقی و دیابت نوع 2 بالا می رود (Sun & Et al,2007,399-404). این هورمون ادیپوکاینی است که به تازگی کشف شده است و در بافت چربی احشایی بیان می شود. گذشته از بیان در بافت چربی ، ویسفاتین همچنین در نوتروفیل های خون محیطی به محض تحریک توسط فاکتورهای التهابی از قبیل فاکتور نکروز تومور- α (α TNF-) بیان می شودEt al , 2009,1)  & Lambert). نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که ویسفاتین ممکن است در متابولیسم چربی در مردان جوان سالم نقش ایفا کند (Sun & Et al,2007,399-404). بنابراین یافتن روش های خوب و ایمن تر برای کاهش این هورمون در افراد چاق و بخصوص افراد دیابتی ضروری می باشد.

همچنین هورمون واسپین به عنوان یک ادیپوکاین جدید درارتباط با چاقی و حساسیت به انسولین شناخته شده است ( Youn & Et al ,2008 ,247-251). در رت هایOLETF، بیان mRNA واسپین دربافت چربی احشایی با افزایش چربی بدن و سطح انسولین افزایش یافت.درمان با انسولین یا عامل حساس به انسولین، پیوگلیتازون ، در رت های OLETF  میتواند سطح واسپین سرم را طبیعی کند. گزارش شده است که  در نمونه های انسانی غلظت   mRNAواسپین  سرم با غلظت گلوکز خون ، حساسیت به انسولین ، و شاخص توده بدنی(BMI) یا درصد چربی بدن همراه است (Yin & Et al ,2009,2530-2533). زنان دیابتی با کنترل قندی خوب سطوح واسپین کمتری نسبت  به  کنترل

 های قندی ضعیف دارند. در رت های [1] OLETF، سطوح واسپین سرم در سنی که چاقی و غلظت های انسولین پلاسما به اوج می رسد ،به اوج رسید. البته ، سطوح واسپین با بدتر شدن  دیابت و از دست دادن وزن بدن کاهش یافت (Nese Ersoz & Et al,2009,16065-70). راه های مختلف برای درمان بیماری دیابت پیشنهاد و توصیه شده است. انواع مختلفی از داروهای کاهنده قند خون وجود دارند.البته،بیشتر این داروها ممکن است عوارض جانبی از قبیل : افت شدید قند خون،اسیدوز لاکتیک، آسیب سلول کبدی ،ناراحتی گوارشی، سردرد، سرگیجه و حتی مرگ ایجاد کند2009 ,1-19)  ,  & Et al Hui).گلی بن کلامید از خانواده سولفونیلوریا است و عوارض جانبی داروهای این خانواده شامل: افت شدید قند خون ، افزایش وزن (4-1کیلوگرم در طول 6 ماه)، واکنش های پوستی، به ندرت هیپوناترمی یا سطح پایین سدیم  در خون است (Bösenberg &- van Zyl,2008,80-88). و علاوه بر این  در طول شش سال 44 درصد کارایی در بیماران از بین می رودGupta &- chakraborty ,2011,74-80)).

متفورمین ،یک بیگوانید، حساسیت به انسولین را افزایش و برون ده گلوکز کبدی را کاهش می دهد و  برای بیماران دیابتی چاق مفید است بدلیل اینکه سطوح زیاد انسولین را کاهش می دهد و  به از دست دادن

وزن کمک می کند)  Albu &- Raja-Khan, 2003, 1-19). اما عوارض جانبی متفورمین شامل

حالت تهوع ، اسهال و اسیدوز لاکتیک است,80-88)2008Bösenberg &- van Zyl). برای جلوگیری از اسیدوز لاکتیک متفورمین نباید  توسط بیماران دیابتی که بیماری شدید کبدی، کلیوی یا قلبی دارند استفاده شود(,2003,1-19  Albu &- Raja-Khan). درمان با انسولین باعث ایجاد افت شدید قند خون و دیستروفی چربی در محل تزریق می شود (Gupta &- chakraborty,2003,74-80  ). یکی از روش های ساده و بی خطر برای درمان دیابت استفاده از داروهای گیاهی است که عوارض اندکی دارد. شنبلیله گیاهی با کاربردهای پزشکی سنتی در دیابت است است ( Vaez Mahdavi & Et al ,2008,59-63). شنبلیله برای کاهش قند خون بعد از صرف غذا موثر است.بخش مناسب شنبلیله دانه است. اجزای فعال شامل تریگونلین ، 4 هیدروکسی ایزولوسین و سوتولن است .  حدود 80 درصد  محتوی کل آمینواسیددر دانه ها به صورت 4 هیدروکسی ایزولوسین موجود است که به نظر می رسد به طور مستقیم انسولین را تحریک می کند . این اثر وابسته به گلوکز است و تنها در حضور غلظت های متوسط تا بالای گلوکز اتفاق می افتد,1-5)  Klemens,2006). شنبلیله گیاهی است که در سرتاسر هند و مناطق  خاصی از چین کشت می شود. دانه های شنبلیله  به عنوان داروی گیاهی  در بسیاری از نقاط دنیا برای اثرات ضد نفخ ، نیروبخشی و به عنوان داروی مقوی غرایز جنسی استفاده می شود. گزارشات مختلف نشان داده اند  که دانه های شنبلیله  می توانند گلوکز خون  و کلسترول را در افراد دیابتی نوع 1 و 2  و در حیوانات دیابتی آزمایشگاهی کاهش دهند& Et al ,2007,422-426) Wan-Li).

اثرات کاهندگی قند خون به مکانیسم های مختلفی نسبت داده شده است. درانسانها ، دانه های شنبلیله اثرات کاهندگی قند خون را با تحریک ترشح انسولین وابسته به گلوکز از سلولهای بتای پانکراس و نیز توسط مهار کردن فعالیت های آلفا-آمیلاز و سوکراز، دو آنزیم روده ای درگیر  در متابولیسم کربوهیدرات ، اعمال می کنند & Et al,2003,20-27) Basch).

دانه های شنبلیله حاوی مقدار زیادی فیبر (30 درصد فیبر محلول و 20 درصد فیبر نامحلول) است. نقش فیبر در کاهش گلوکز خون بیمار دیابتی به طور وسیعی مطالعه و ثابت شده است. بنابراین یکی از مکانیسم های دیگری که دانه های شنبلیله سطح گلوکز خون را کاهش می دهد ناشی از محتوی زیاد فیبر محلول   آن است که تخلیه معده را به تاخیر می اندازد و در جذب گلوکز دخالت می کند (  & Et al ,2009,134-138 A.Bawadi) . دانه های شنبلیله همچنین تری گلیسیرید سرم ، کلسترول کل ، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین را کاهش می دهد. این اثرات شاید ناشی از ساپوجنین ها باشد که دفع کلسترول صفراوی را افزایش می دهد تا منجر به سطوح پایین تر کلسترول سرم شود.

اثر  کاهندگی لیپید شنبلیله شاید مرتبط با قسمت استروژنیک آن باشدکه به طور غیرمستقیم هورمون           تیروکسین تیروئید را افزایش میدهد ,20-27) & Et al ,2003 Basch). گزارش شده است که د انه های شنبلیله  مدر و ضد سرفه نیز می باشند (Et al,2009,49-51 &Zargar ).

یکی دیگر از راه های مناسب کنترل قند خون انجام برنامه های فعالیت بدنی است,1997,339-343)  C. Jimenez). در مطالعاتی که به بررسی  اثرات متابولیکی و اندوکرینولوژی ورزش پرداخته اند، نشان داده شده است که فعالیت جسمانی مصرف گلوکز خون و اسیدهای چرب آزاد را در عضلات افزایش می دهد و سطوح گلوکز خون در بیماران دیابتی که به خوبی کنترل شده اند را کاهش می دهد  Etal,2003,314-320) &  Sato). فواید ورزش منظم برای دیابت شامل : A1Cپایین تر در کودکان و  بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع یک ،کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، افزایش فشار خون، سرطان کولون، چاقی و پوکی استخوان،افزایش امید به زندگی، افزایش استقامت قلبی عروقی،تناسب عضله و انعطاف پذیری و افزایش حساسیت به انسولین کل بدن است (,27-302004 C. Riddell &-, A. Perkins). خطرات ورزش منظم برای دیابت شامل: افزایش قند خون،کاهش قند خون،آسیب عضلانی- اسکلتی،عارضه قلبی عروقی(آنژین صدری، سکته قلبی، بی نظمی قلبی،مرگ ناگهانی)، بدتر شدن اساسی آسیب شبکیه و آسیب کلیه است,2004,27-30)  C. Riddell &- A. Perkins). فعالیت هوازی منظم  پروفایل لیپیدی خون، فشار خون و ضربان قلب استراحت، ترکیب بدنی و کنترل قندی را افزایش می دهد  و کلسترول را نیز کاهش می دهد.به علاوه ، به بیماران کمک می کند تا وزن خود را کاهش دهند (,2007,130-3 Bronwyn). تمرین استقامتی به عنوان مناسب ترین شکل ورزش با بسیاری اثرات متابولیکی مثبت از قبیل افزایش در پروفایل لیپیدی، کاهش چربی بدن و کاهش سطوح گلوکز خون  همراه است . همچنین تمرین استقامتی در بهبود مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی نوع 2  و افراد چاق غیر دیابتی موثر به نظر می آید (Et al,2005,1527-1533 & Cauza). با توجه به موارد یاد شده فوق پژوهشگر در نظر دارد تا به مطالعه استفاده همزمان از دو عامل فعالیت ورزشی استقامتی و مصرف خوراکی عصاره شنبلیله بر سطوح ویسفاتین و واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین بپردازد.