1-1- کلیات
اقیانوسها و دریاها سرمایه های عظیم جهان هستی بشمار میآیند و اثرات مهمی بر معیشت مردم، اقتصاد، توریسم و حمل و نقل میگذارند. دراین محیط های آبی بیکران،
پدیدههای گوناگونی روی میدهد؛ یکی از آشکارترین این پدیده ها که پیوندی ناگسستنی با دریاها و اقیانوسها دارد؛ امواج ناشی از باد است. شناخت و پیش بینی این امواج برای بهرهبرداری صحیح و ایمن از اقیانوسها و دریاها امری ضروری است. در تحقیق حاضر این امواج مورد بررسی قرارگرفتهاند و مدلی ریاضی برای شبیهسازی آنها ارائهشدهاست.
1-2- معرفی تحقیق حاضر
بیش از 75% از کرهی زمین از آب پوشیدهشدهاست. این موضوع خود بیانگر اهمیت شناخت و بررسی پدیدههایی است که در این بخش وسیع از کرهی زمین رخ میدهند. امواج از مهمترین پدیدههای موجود در محیطهای آبی بشمار میآیند. بنابراین پیش بینی و شبیهسازی آنها نقش بسزایی در بخدمت گرفتن و کنترل دریاها و اقیانوسها دارد. بطور مثال، ساخت سازههای ساحلی برای ایمنی ساحل و کنترل حریم دریا، طراحی سازههای فرا ساحلی به منظور بهره برداری از نفت و گاز، مطالعات زیست محیطی، طراحی کشتیها و حمل و نقل ایمن آنها و انتقال رسوب همگی نیازمند اطلاعاتی دقیق و کامل از امواج آب هستند.
الف) (
(ب)
(ج)
شکل1- 1-تصاویری از تاثیر امواج بر پیرامون
دستیابی به اطلاعات امواج و ویژگیهای آنها به دو روش امکان پذیر است. روش نخست، تخمین امواج بوسیله ابزارهای اندازهگیری، نظیر شناورهای اندازهگیری موج[1] یا ماهوارهها است. و روش دوم مدلسازی امواج است که می تواند توسط مدلهای ریاضی یا فیزیکی
انجامپذیرد. ازآنجایی که اندازهگیریهایی که توسط شناورهای اندازهگیری موج انجام میشوند؛ نقطهای هستند و تصاویر ماهوارهای نیز از دقت کافی برخوردار نیستند؛ شبیهسازی توسط مدلهای ریاضی و فیزیکی اهمیت فراوانی دارد. از سوی دیگر تهیه مدلهای فیزیکی مشکل، و مستلزم صرف زمان و هزینه زیادی میباشد؛ ازاینروست که با پیشرفت کامپیوترها مدلهای ریاضی جایگاه مهمی در شبیهسازیها و مدلسازیهای مسائل مهندسی پیدا کرده اند. در سالهای اخیر مدلهای عددی برای شبیهسازی امواج نیز مورد استفاده
قرارگرفتهاند.
امواج تحت اثر عوامل گوناگون ایجاد میشوند. باد، اغتشاشات بستر دریا و نیروی گرانش خورشید و ماه سه عامل اصلی تولید موجاند. امواج ناشی از باد کوتاهاند و پریود کوچکتری دارند. درمقابل امواج ناشی از اغتشاشات بستر (سونامی) و امواج ناشی از گرانش (جزرومدی) قرار دارند که در گروه امواج بلند جای میگیرند. طبقه بندی امواج و انرژی نظیر هرنوع براساس پریود در شکل (1-2) نشان دادهشدهاست.
شکل1- 2-طبقه بندی امواج (Reeve و همکاران، 2004)
در این پژوهش به بررسی امواج کوتاه ناشی از باد پرداختهشدهاست. پس از ایجاد امواج توسط باد، حرکت آنها آغاز می شود. در مدت زمان حرکت، امواج از یکدیگر جدا شده و ارتفاعشان کاهش مییابد اما طول موج و پریودشان حفظ می شود. به این فرایند جداسازی امواج گفته می شود. امواجی که در ناحیهی تولید قرار دارند، نامنظم، کوتاه و تیز[2] اند (Reeve و همکاران، 2004) اما با دور شدن از این ناحیه فرم تقریبا منظم و کوتاه پیدا می کنند و در نهایت به امواج دورا تبدیل میشوند (شکل (1-3)).
شکل 1- 3-پدیده ی جداسازی امواج (Dispersion) (Reeve و همکاران، 2004)
در مدلسازی امواج کوتاه ناشی از باد، معادلات و قواعد حاکم، میتوانند بسته به شرایط و کاربرد مدل، خطی و یا غیرخطی درنظرگرفتهشوند. بطور مثال فرایند شکست موج در آبهای عمیق (کلاهک سفید[3]) بصورت محلی شدیدا غیرخطی است. اما بطور متوسط استهلاک انرژی نظیر با آن در مقیاس بزرگ ضعیف است. مثال دیگر سازههای در معرض امواج هستند. مثلا در اندازه گیری نیروهای وارد بر یک سازهی دریایی، در مواردی میبایست امواج را غیرخطی مدل کرد. بطورکلی برای مدلسازی امواج خیلی تیز یا امواج در آبهای کم عمق یا در
مقیاسهای کوچک، مدلهای خطی پاسخگو نیستند و میبایست از مدلهای غیرخطی استفاده کرد (Holthuijsen، 2007). هدف از این تحقیق بررسی و شبیهسازی امواج غیرخطی است.
تاکنون محققین پژوهشهای بسیاری در زمینه مدلسازی امواج غیرخطی ناشی از باد انجام دادهاند تئوریهای اولیه، تئوریهای تحلیلی هستند. اما تئوریهای جدید برمبنای معادلات دیفرانسیل جزئی[4] میباشند و حل آنها با روشهای عددی میسر است (Holthuijsen، 2007)). روشهای المان محدود[5] و تفاضل محدود[6] روشهایی هستند که در این زمینه مورد استفاده قرارگرفتهاند. بعنوان مثال Mei (1978) از روش المان محدود و Chan و Street (1970) از تفاضل محدود استفاده کردند. یکی از پرکاربردترین روشها در حل معادلات غیرخطی موج، روش المان مرزی[7] است که توسط محققین زیادی مانند Cokelet و Longuet-Higgings (1976) بکارگرفتهشدهاست. روشهای ذکر شده نیازمند شبکهبندی دامنه محاسباتی هستند. این شبکهبندی باید مطابق با معیارهای خاص انجام گیرد. چراکه شکل و نحوه اتصال المانها که کیفیت شبکه را کنترل مینمایند؛ دقت نتایج را مستقیما تحت تاثیر قرار میدهند. ضمن اینكه در بیشتر مسائل به دلیل انحراف المانها میبایست شبكهبندی در همهی گامهای زمانی و یا برخی از آنها مجدداً انجام شود و این شبكهبندیهاخود بهاندازه شبكهی اولیه هزینهبر و زمانبر هستند. به همین دلیل روش های عددی بدون شبكه[8] در مدلسازی امواج غیرخطی نیز مانند سایر زمینه های مهندسی مورد توجه قرارگرفتند. یکی از روشهای عددی بدون شبکه ای که در سالهای اخیر مورد استفاده محققین قرارگرفته، روش RBF-DQ است. که در آن برای تخمین مشتق از روش DQ بهرهگرفته می شود. بهکمک روش متکی بر شبکهی[9] DQ میتوان باوجود گرههای اندک در دامنه به نتایج خوبی دستیافت. ولی نمیتوان این متد را در دامنههای نامنظم بکارگرفت (Hashemi و Hatam، 2011)؛ چراکه مشتق تابع بوسیله DQ در هر راستا بصورت مجموع خطی وزندار مقادیر تابع در همان راستا بیان می شود و در دامنههای نامنظم امکان فراهم کردن گرههای منظم در یک راستای خاص مقدور نیست. اما با بهره گرفتن از توابع پایه شعاعی[10] بعنوان تابع شکل در DQ میتوان از این مشکل اجتناب کرد. ضمن آنکه بکارگیری توابع شعاعی در روش DQ آنرا به یک متد بدون شبکه تبدیل خواهد کرد که معایب ذکر شده روشهای متکی بر شبکه را ندارد.
از میان انواع مختلف توابع شعاعی، در این تحقیق بدلیل عملکرد خوب تابع MQ از این نوع تابع در حل مسائل استفادهشدهاست. این تابع دارای پارامتری بنام پارامتر شکل[11] است که دقت نتایج را تاحد زیادی تحت تاثیر قرار میدهد. تاکنون پژوهشهای فراوانی برای محاسبهی مقدار بهینه این پارامتر ارائه شده اند. اما هیچیک روشی تئوری و جامع ارائه ندادهاند. بهمین دلیل تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
[1] Wave bouy
[2] Steep
[3] White capping
[4] Partial differential equations
[5] Finite element
[6] Finite difference
[7] Boundary element
[8] Mesh-less
[9] Mesh-based
[10] Radial basis functions
[11] Shape parameter
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
فرم در حال بارگذاری ...