از سال 1970 یکی از سازههای مهم در روانشناسی، علوم اجتماعی و رفتاری مفهوم “خود”[1] بوده است. اگرچه برای خود جنبه های متعددی چون خودکارآمدی، عزت نفس و … بیان شده است، یکی از مهمترین جنبه های خود مفهوم “هویت”[2] است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفانی چون جیمز[3]، کولی[4] و مید[5] بوده است و پس از آن به عنوان یک سازهی مهم در روانشناسی مطرح شده است (لری و تانجنی[6]، 2012). هویت به عنوان پاسخی که افراد به سئوال من کیستم؟ می دهند و ارائه تعریفی از خود، اساساً از کارهای اریکسون[7] اقتباس شده است (فیرون[8]،1999). او رویکردی روانشناختی جهت فهم هویت اتخاذ کرد و هویت را به عنوان سازمان پویای انگیزهها، تواناییها، اعتقادات و تاریخ در شکلدهی خودمستقل و یکپارچه تعریف کرده است که مسیر زندگی فرد را روشن میسازد (اریکسون، 1968). اما نظریهپردازان پس از اریکسون هویت را در قالب رویکردهای مختلفی مفهوم پردازی کرده اند و چنانچه به صورت رویکردی به هویت نظر افکنیم، در این راستا میتوان از سه رویکرد عمدهی وضعیتنگر، فرایندنگر و محتوانگرسخن گفت (برزونسکی[9]، 2003).
علیرغم آنکه در دو رویکرد وضعیتنگر و فرایندنگر وضعیت و سبک هویت بررسی می شود، در رویکرد محتوانگر محتوای خودپنداره و موضوعی که افراد بر اساس آن خودشان را تعریف می کنند اهمیت مییابد. بنابراین، از این منظر بر اساس محتوا و موضوعی که افراد در
تعریف “خود” بدان اشاره می کنند هویت دارای جنبهها و ابعاد مختلفی است.
اقبال و توجه به بررسی هویت با توجه به محتوای خاص آن و در نظر گرفتن ابعاد مختلفی برای آن، در سالهای اخیر سبب بروز و ظهور ابعاد گوناگونی برای هویت، از جمله هویت قومی، هویت ملّی، هویت دینی و مذهبی، هویت سیاسی و هویت اخلاقی شده است (هادی[10]،2001). اما با در نظرگرفتن انسان به عنوان وجودی معنوی و قائل شدن بعد معنویت در کنار سایر ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی برای او و با توجه به اهمیت معنویت به عنوان بخش مهمی از زندگی افراد، در سالهای اخیر بعد جدیدی از هویت، تحت عنوان “هویت معنوی”[11] در ادبیات روانشناسی مطرح گشته است (مکدونالد[12]، 2009). بر اساس نظریهی هویت اجتماعی، در هویت معنوی، افراد در تعریف خود به معنویت و تجارب معنوی خویش اشاره می کنند. در حقیقت، معنویت در احساس “خود” آنان دارای چنان اهمیت و برجستگی است که در پاسخ به سئوال من کیستم؟ خود را به عنوان فردی معنوی میشناسند.
با توجه به جدید بودن این حوزه از هویت، در این پژوهش نقش دلبستگی به والدین و همسالان[13] به عنوان پیشایند هویت معنوی و فاصلهی روانشناختی[14] به عنوان پیامد آن مد نظر قرار گرفت. پیش از پرداختن به مسئله پژوهش ضروری است تا سازههای مورد نظر مورد مداقه و بحث قرار گیرند. لذا، در ادامه هر یک از سازهها در سطح نظری تشریح خواهند شد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
فرم در حال بارگذاری ...