اساساً انسان موجودی برنامهدار است. او خودآگاه یا ناخودآگاه برای فعالیتها و تعاملات فردی و اجتماعی خود پیشنگری می کند. شاید بهتوان گفت قسمت قابل توجهی از این رفتارها به طور ناخودآگاه برنامه ریزی می شود. لکن وقتیکه درتعاملات و مناسبات با دیگران اعم از خانواده، مدرسه، سازمان، دانشگاه گام مینهیم؛ برای برقراری یک ارتباط مؤثر به افکار و پیش نگریهای خود نظم و انسجام میبخشیم، این ساده ترین و ابتداییترین نمود برنامه ریزی در زندگی است.
وقوع تغییرات مداوم و اغلب غیر قابل پیش بینی در سازمانها، و محدودیت امكانات و منابع، امكان اقدام و فعالیت در عرصه های مختلف زندگی را بسیار مشكل نموده ونیاز به برنامه ریزیهای دقیق و كارشناسانه را تا سطح یک نیاز حیاتی بالا برده است. این امر مستلزم شناخت وضعیت فعلی ، نگاهی جامع و در عین حال كاربردی از اهداف بلندمدت و كوتاه مدت است. به دلیل ماهیت متغیر و پویایی حركت های طبیعی و اجتماعی، بدون آشنائی به گذشته افراد، سازمانها، جوامع و ترسیم روند تغییرات را،غیرممكنمینماید. فرمایش گهربار امام علی)ع([1]، لزوم و اهمیت شناخت مبداء حركت، در كنار وضعیت فعلی و مقصد نهائی به خوبی تبیین شده است، آنجا كه می فرماید: خدا رحمت كندآن كس را كه می داند از كجاست، در كجاست و به کجا می رود.
در قرآن مجید[2] نیز تغییر وضعیت موجود و رهائی از نواقص، موانع و انواع تاریكیها، و ارتقاء انسان و ورود او به عوالم نورانی و در یک كلام، هدایت انسان، بهعنوان رسالت عظیم انبیاء عظام، تحت برنامهای مدون و در قالب كتاب مطرح شده است: كتاب انزلناه الیک لتخرج الناس من الظلمات الی النور باذن ربهم الی صراط العزیز الحمید.
زمانی که با پدیدهای به نام سازمان(دانشگاه) با رسالت و اهداف خاصی روبرو هستیم،برنامه ریزی نمودی عینیتر، با ارزشتر و حساستر پیدا می کند، تحقق اهداف سازمانی مستلزم به کارگیری منابع لازم اعم از مادی،مالی، انسانی و اجتماعی است.انجام بهینه به کارگیریاین منابع و در نتیجه حصول اهداف سازمان در سایه برنامه ریزی امکان پذیر میگردد. با گسترش و پیچیدگی سازمانهای بشری، برنامه ریزی نیز به تدریج شکل های مختلفی به خود گرفت، به عبارت دیگردر توسعه مناسبات اجتماعی و بروز نیازهای متعدد بشر،سازمانها خود را در پیش بینی آینده اجتناب ناپذیر دیدند. لذا به تدریج شکلی از برنامه ریزی به نام برنامه ریزی استراتژیک یا جامع بوجود آمد. از دلائل روی آوردن به برنامه ریزی استراتژیک،تحولات ،دگرگونیها و تغییرات پرشتاب محیط سازمانهاست و در گذشته تغییرات و تحولات به گستردگی الان نبوده و مدیران می توانستند هدفهای آینده را بر اساس گذشته تنظیم نمایند. اما اکنون، تجربه گذشته لزوماً راه مطمئنی برای آینده نیست و مدیران باید با مدد گرفتن از برنامه ریزی استراتژیک، استراتژی های آینده سازمان را طوری طراحی کنند که متناسب با موقعیت و شرایط آینده باشد. توجه به این مهم به مدیران کمک می کند تا در مقابل تغییرات و تحولات فردا مجهز باشند و تصویری روشن از سازمان و هدفهای آن داشته باشند و فعالیتهای سازمان را در لوای استراتژی واحدی هماهنگ نمایند.
بدون تردید آینده متعلق به کسانی است که بر روی چالشها و مسائل جاری وآتی مجموعه سازمانی خود با همه توان، همت و تلاش خستگی‌ناپذیر کار می‌کنند و کلیه منابع و امکانات بالقوه و بالفعل را برای رویارویی با چالشهای جدید به خدمت می‌گیرند. اقدام برای تدوین برنامه‌ریزی راهبردی شرایطی را فراهم می‌سازد که سازمان می‌تواند در جهت افزایش اعتبار، امکان بقاء، رشد و بالندگی دراز‌مدت خود از یک سوء و کاهش مخاطرات و تهدیدات محیطی از سوی دیگر، اهتمام ورزد.
در این راستا پژوهش پیش رو درصدد است با بهره گیری از روشها و مدلهای علمی، طراحی برنامه ریزی استراتژیک با بهره گرفتن از تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات، حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه ارومیه را با انتخاب استراتژی مناسب در جهت رشد و بالندگی در عرصه های داخلی و بین المللی یاری نماید.
در این تحقیق، بطور ویژه اسناد بالا دستی(سند چشمانداز، نقشه جامع علمی، سند تحول راهبردی علم وفناوری)، مطالعات تطبیقی و بهرهمندی ازنظرات نخبگان وخبرگان دانشگاه مد نظر قرار گرفته است. رسالت اصلی دانشگاه تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز جامعه، ترویج و ارتقاء دانش، گسترش تحقیق و فراهم نمودن زمینه مساعد برای توسعه كشور است. یكی ازعلل بسیار مهم رشد، تعالیو پیشرفت جوامع بشری، فراگیری علوم كاربردی است. از این رو حركتهای عملی در كشور ما باید در جهت ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر خطمشی مراكز آموزش عالی با نیاز و تقاضای جامعه باشد.
امید است، این تحقیق بتواند توجه مدیران حوزه پژوهش و فناوری را به طور اخص و سایران مدیران آموزش عالی را به طور اعم به تشخیص صحیح، تصمیم درست و اقدام به جا در سایه تفکر و برنامه ریزی، جلب نماید.
- 1. نهج البلاغه خطبه154
- 2. سوره ابراهیم آیه 1
فرم در حال بارگذاری ...