ای بر نانوکامپوزیت های گرافنی
1-1-1- تاریخچه:
در گرافیت[1] (یکی دیگر از آلوتروپهای کربن)، هر کدام از اتمهای چهارظرفیتی کربن با سه پیوند کووالانسی به سه اتم کربن دیگر متصل شده اند و یک شبکه گسترده را تشکیل دادهاند. این لایه خود بر روی لایهای کاملا مشابه قرار گرفتهاست و به این ترتیب، چهارمین الکترون ظرفیت نیز یک پیوند واندروالسی که ضعیفتر از کووالانسی هست تشکیل میدهد. به همین دلیل لایه های گرافیت به راحتی روی هم سر میخورند و میتوانند در نوک مداد بهکار بروند. گرافن مادهای است که در آن تنها یکی از این لایه های گرافیت وجود دارد و به عبارتی چهارمین الکترون پیوندی کربن، به عنوان الکترون آزاد باقی مانده است.
هرچند نخستین بار در سال 1947 فیلیپ والاس[2] درباره گرافن[3] نوشت و از آن زمان تلاش های زیادی برای ساخت آن صورت گرفتهبود اما، قضیه مرمین – وانگر[4] در مکانیک آماری و نظریه میدانهای کوانتومی وجود داشت که ساخت یک ماده دوبعدی را غیرممکن و غیرپایدار میدانست. اما به هر حال در سال 2004، آندره گایم[5] و کنستانتین نووسلف[6]، از دانشگاه منچستر موفق به ساخت این ماده شده و نشان دادند که قضیه مرمین – وانگر نمی تواند کاملا درست باشد. جایزه نوبل فیزیک 2010 نیز به خاطر ساخت مادهای دوبعدی به این دو دانشمند تعلق گرفت.
2-1-1- معرفی
گرافن ساختار دو بعدی از یک لایه منفرد شبکه لانه زنبوری کربنی میباشد. در گرافن، هر اتم کربن با سه اتم کربن دیگر پیوند دادهاست. این سه پیوند در یک صفحه قرار دارند و زوایای بین آنها با یکدیگر مساوی و برابر با ˚120 است. در این حالت، اتمهای کربن در وضعیتی قرار میگیرند که شبکه ای از شش ضلعیهای منتظم را ایجاد می کنند (شکل 1-1).
البته این ایدهآلترین حالت یک صفحهی گرافن است. در برخی مواقع، شکل این صفحه به گونه ای تغییر میکند که در آن پنجضلعیها و هفتضلعیهایی نیز ایجاد می شود.
گرافن به علت داشتن خواص فوقالعاده در رسانندگی الکتریکی و رسانندگی گرمایی، چگالی بالا و تحرک پذیری حاملهای بار، رسانندگی اپتیکی [1] و خواص مکانیکی [2] به مادهای منحصربفرد تبدیل شده است. این سامانه جدید حالت جامد به واسطه این خواص فوقالعاده به عنوان کاندید بسیار مناسب برای جایگزینی سیلیکان در نسل بعدی قطعههای فوتونیکی و الکترونیکی در نظر گرفته شده است و از این رو توجه کم سابقهای را در تحقیقات بنیادی و کاربردی به خود جلب کرده است. طول پیوند کربن ـ کربن در گرافن در حدود 0.142 نانومتر است.
ساختار زیربنایی برای ساخت نانو ساختارهای کربنی، تک لایه گرافن است که اگر بر روی هم قرار بگیرند توده سهبعدی گرافیت را تشکیل می دهند که بر هم کنش بین این صفحات از نوع واندروالسی با فاصلهی بین صفحهای 0.335 نانومتر میباشد. اگر تکلایه گرافیتی حول
محوری لوله شود نانولولهکربنی شبهیکبعدی واگر به صورت کروی پیچانده شود فلورین شبه صفربعدی را شکل میدهد. لایههای گرافینی از 5 تا 10 لایه را به نام گرافن کم لایه و بین 20 تا 30 لایه را به نام گرافن چند لایه، گرافن ضخیم و یا نانوبلورهای نازک گرافیتی، مینامند. گرافن خالص تک لایه ازخود خواص شبه فلزی نشان میدهد [3].
3-1-1- روش های ساخت گرافن
امروزه روشهای بسیار متنوعی برای ساخت گرافن بکار برده می شود که از متداولترین آنها میتوان روشهای لایه برداری مکانیکی، لایه برداری شیمیایی، سنتز شیمیایی و رسوب بخار شیمیایی[1] را نام برد. برخی روشهای دیگری همانند شکافتن نانولوله های کربنی [4] و ساخت با امواج ماکرویو [5] نیز اخیرا بکاربرده شده اند. یک نمای کلی از روشهای ساخت گرافن در زیر آمده است:
الف) از پایین به بالا (از اتم کربن به صفحه گرافن)
1- شکاف گرمایی
2- رسوب بخار شیمایی
a) پلاسما
b) گرمایی
ب) از بالا به پایین (از گرافیت به صفحه گرافن)
1- لایه برداری مکانیکی
a) چسب نواری
b) تیزی نوک میکروسکوپ نیروی اتمی
2- لایه برداری شیمایی
3- سنتز شیمیای
a) امواج فراصوتی
b) روش شیمیایی
در سال 1975گروه لانگ[1] [10] برای اولین بار گرافیت کملایه روی سطح بلور پلاتین را با بهره گرفتن از روش رسوب بخار شیمیایی تولید کردند.
در سال 1999 گروه لو[2] [11] با بهره گرفتن از تیزی نوک میکروسکوپ نیروی اتمی، لایه برداری مکانیکی را بر روی یک گرافیت پیرولیتی به منظور تهیه گرافن تک لایه انجام دادند. با این وجود، گرافن تکلایه برای اولین بار در سال2004 توسط گروه نووسلف تولید و گزارش شد. آن ها از چسبنواری برای جدا کردن لایه های گرافن از سطح زیرلایه استفاده کردند. این روش توانایی و قابلیت تولید لایههای متنوع گرافن را دارد و علاوه بر آن، آسان نیز هست. روش لایه برداری مکانیکی توسط قابلیت تولید لایههای گرافیتی کم لایه و چند لایه را دارد اما ضخامت گرافیت بهدست آمده توسط این روش برابر با 10 نانو متر است که تقریبا برابر با 30 لایه گرافن تکلایه است.
در روش لایه برداری شمیایی، فلزات قلیایی بین صفحات گرافیت پراکنده شده در محلول، قرار میگیرند. به طور مشابه روش سنتز شیمیایی شامل اکسید گرافیت پراکنده در محلول بهدست آمده از کاهش هیدروژن است. تولید گرافن توسط این روش یکی از بهترین روشها برای تولید گرافن در ابعاد بزرگ است. در این روش کربنی که بوسیله گرما جدا شده بر روی سطح یک فلز فعال قرار میگیرد و در دمای بالا و تحت فشار اتمسفر یا فشار کم، یک شبکه لانه زنبوری تشکیل میدهد. از آنجایی که این روش در یک کوره گرمایی انجام میگیرد آن را روش رسوب بخار شیمیایی گرمایی مینامند. هنگامیکه این روش شامل رشد به کمک پلاسما باشد، روش رسوب بخار شیمیایی پلاسمای غنی شده نامیده میشود.
هریک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند، به عنوان مثال روش لایه برداری مکانیکی توانایی و قابلیت ساخت گرافن یک لایه تا چند لایه را دارد اما همانندی نمونه های بهدست آمده بسیار پایین است، همچنین ساخت گرافن در ابعاد بزرگ یکی از چالشهای پیش روی این روش است. برای تهیه گرافن تک لایه و چند لایه میتوان از روش چسب نواری استفاده کرد اما تحقیقات گستردهی بیشتری برای توسعه این روش جهت استفاده در قطعههای الکترواپتیکی لازم است. روشهای سنتز شیمیایی از روشهای دمای پایین هستندکه این ویژگی موجب میشود ساخت گرافن بر روی انواع زیر لایههای با دمای محیط، به ویژه زیرلایههای پلیمری آسانتر شود؛ با این حال، همگنی و یکسانی گرافن تولید شده در ابعاد بزرگ، حاصل از این روش، مطلوب نیست. از سوی دیگر ساخت گرافن از اکسیدهای گرافن کاهش یافته اغلب به علت نقص در فرایند کاهش موجب ناکاملی درخواص الکترونی گرافن میشود. برآرایی گرافن وگرافیت سازی گرمایی بر روی سطح کربیدسیلسیوم از دیگر روشهای تولید گرافن هستند اما دمای بالای این فرایندها و عدم توانایی انتقال بر روی سایر زیر لایهها از محدودیتهای این روشها هستند.
[1] Lang
[2] Lu
[1] Chemial vapor deposition (CVD)
[1] Graphite
[2] Philip valas
[3] Graphene
[4] Mermin-Vanger theory
[5] Andre Gaym
[6] Constantin Novolslov
: در بیماری نارسایی انتهایی کلیه لازم است خانواده اقدامات حمایتی را برای بیمار دیالیزیاش چه در منزل و چه در مراکز سرپایی مثل بخشهای دیالیز بیمارستان انجام دهد. مراقبین این بیماران اغلب زمان زیادی را برای مراقبت از ایشان صرف می کنند و خستگی و فشار مراقبتی زیادی را تحمل می کنند.
هدف: این مطالعه به منظورتعیین میزان فشار مراقبتی و عوامل مرتبط با آن در مراقبین بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی رازی شهر رشت در سال 1392 انجام گرفت.
روش کار: دراین مطالعه توصیفی تحلیلی، 154 مراقب بیمار همودیالیزی در مراجعه کننده به مرکزآموزشی درمانی رازی شهر رشت به روش
نمونه گیری تدریجی انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه با تکمیل دو پرسشنامه « فشار مراقبتی زاریت » و « عوامل فردی– اجتماعی بیمار و مراقب » جمعآوری و با بهره گرفتن از نرم افزار آماری 22 spss و آزمونهای آماری توصیفی و استنباطی (تی مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و مدل رگرسیون لوجستیک رتبهای ) تجزیه و تحلیل شد.
نتایج: 7/74 درصد واحدهای موردپژوهش دارای فشار مراقبتی شدید هستند. بین میزان فشار مراقبتی با سن مراقب ( 005/0p =)، مدت مراقبت از بیمار (009/0p =)، تأهل مراقب (001/0 P =)، ابتلای مراقب به بیماری (003/0 P =)، نوع مسکن (048/0 P =)، زندگی با بیمار ( 001/0 P =)، تحصیلات مراقب (001/0 P =)، وضعیت درآمد (008/0p=)، نسبت با بیمار (017/0p=)، توان بیمار (0001/0p=)، نیاز مراقبتی بیمار (0001/0p=) وعضو انجمن دیالیز بودن (003/0p=) ارتباط معنیدار آماری مشاهده شد. جهت مشخص نمودن اثر پیشگویی کننده متغیرهای فردی-اجتماعی بیمار و مراقب از مدل رگرسیون لوجستیک استفاده گردید و نتایج نشان داد که متغیرهای تاهل مراقب، زندگی با بیمار، توان بیمار و مدت مراقبت از بیمار با فشار مراقبتی مراقبین ارتباط معناداری دارد. بطوریکه مراقبینی که متاهل بودند،با بیمار زندگی می کردند فشار مراقبتی بیشتری داشتند همچنین با کاهش میزان توان بیمار در انجام کارها و افزایش مدت مراقبت از بیمار میزان فشار مراقبتی مراقب افزایش می یافت.
نتیجه گیری: در این مطالعه یافته ها نشان داد برخی عوامل فردی- اجتماعی مانند تاهل مراقب، زندگی با بیمار، توان بیمار و مدت مراقبت از بیمار با فشار مراقبتی مراقبین ارتباط معنی دار داشته و پیشگویی کننده فشار مراقبتی می باشند. توصیه می شود به مراقبینی که دارای این شرایط می باشند توجه بیشتری از نظر بررسی فشار مراقبتی و اقدامات مورد نیاز جهت کاهش فشارها، صورت گیرد.
کلیدواژه ها : فشار مراقبتی، مراقب، همودیالیز
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
فصل اول:کلیات
1-1 زمینه و اهمیت پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2-1 هدف کلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 7
3-1 اهداف ویژه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
4-1هدف کاربردی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
5-1سوالات پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . 8
6-1تعریف واژه ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
7-1پیش فرض ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
8-1محدودیت های پژوهش:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . 12
فصل دوم: زمینه و پیشینه تحقیق
1-2 چهارچوب پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 14
2-2 بر مطالعات انجام شده. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
فصل سوم:روش پژوهش
1-3 نوع پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
2-3 جامعه پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3-3 نمونه پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
4-3 مشخصات واحدهای مورد پژوهش و معیارهای ورود و خروج. . . . . . . . . . . . . 45
5-3 روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
6-3 محیط پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . 46
7-3 ابزار گردآوری داده ها. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
8-3 اعتبار علمی یا روایی ابزار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
9-3 اعتماد علمی یا پایایی ابزار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
10-3 روش کاربرد ابزارها و گردآوری داده ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
11-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . 50
12-3 ملاحضات اخلاقی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 52
فصل چهارم:
1-4 یافته های پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 55
فصل پنجم:
1-5 تجزیه و تحلیل یافته ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
2-5 نتیجه گیری نهایی یافته ها براساس سؤالات پژوهش. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . 103
3-5 کاربرد یافته های پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
4-5 پیشنهادات . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .106
منابع و ماخذ:
-فهرست منابع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
پیوست ها:
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول شماره 1- شاخص های پراکندگی و مرکزی متغیرهای کمی بیماران تحت همودیالیز. . . . . ..56
جدول شماره 2- توزیع بیماران تحت همودیالیز بر حسب مشخصات فردی-اجتماعی. . . . . . . . 57
جدول شماره 3- شاخص های پراکندگی و مرکزی متغیرهای کمی مراقبین بیماران تحت همودیالیز..60
جدول شماره 4- توزیع مراقبین بیماران تحت همودیالیز بر حسب مشخصات فردی-اجتماعی. . 61
جدول شماره 5- توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب شدت فشار مراقبتی. . . . . . . . . . . . . . 65
جدول شماره 6- توزیع فراوانی مطلق و نسبی واحدهای مورد پژوهش برحسب پاسخ به عبارات ابزار فشار مراقبتی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
جدول شاره 7- مقایسه توزیع فراوانی مطلق و نسبی واحدهای مورد پژوهش بر حسب وجود و عدم وجود فشار مراقبتی به تفکیک عبارات پرسشنامه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
جدول شماره8- همبستگی نمره کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش با متغیرهای کمی فردی- اجتماعی مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75
جدول شماره 9- مقایسه میانگین نمره کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب جنس مراقب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 76
جدول شماره 10- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب تأهل مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
جدول شماره 11- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب مراقبت مراقب از بیمار دیگر. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 77
جدول شماره 12- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب ابتلای مراقب به بیماری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77
جدول شماره 13- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب محل سکونت مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78
جدول شماره 14- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب نوع مسکن مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
جدول شماره 15- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب منبع درآمد بودن مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 79
جدول شماره 16 -مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب زندگی با بیمار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
جدول شماره 17- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب میزان تحصیلات مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
جدول شماره 18- مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب وضعیت شغل مراقب. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81
جدول شماره 19 – مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب درآمد متوسط خانواده (ماه) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82
جدول شماره 20 – مقایسه میانگین نمرهی کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش برحسب نسبت با بیمار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . 83
جدول شماره 21- همبستگی نمره کل فشار مراقبتی واحدهای مورد پژوهش با متغیرهای کمی فردی-اجتماعی بیمار . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 84
جدول شماره22- مقایسه میانگین نمرهی فشار مراقبتی برحسب متغیرهای کیفی فردی- اجتماعی مرتبط با بیمار. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
جدول شماره23- ضریب رگرسیونی عوامل مرتبط با فشار مراقبتی در واحدهای مورد پژوهش. . . 86
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار شماره 1- توزیع واحدهای مورد پژوهش برحسب شدت فشار مراقبتی. . . . . . . . . . .. . . . . . 66
زمینه پژوهش:
بیماری از جمله چالش هایی است كه بر سر راه بسیاری از افراد قرار می گیرد و آنان را از فعالیت ها و زندگی روزمره خود باز می دارد. برطرف کردن بیماری، به دلیل تاثیری که بر ابعاد فردی، اجتماعی و اقتصادی می گذارد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است (). در بین بیماری ها، بیماری های مزمن که دارای شیوعی فزاینده در جهان هستند، به دلیل گسترش روش های درمانی و در نتیجه کاهش میرایی با فرایندی طولانی، بیماران را نیازمند مراقبت، سرپرستی و بازتوانی می سازند. در میان بیماری های مزمن، بیماری مزمن کلیوی از جمله مشکلات عمده ایست که در آن بیش تر سیستم های بدن تحت تأثیر اورمی ناشی از بیماری قرار می گیرند (). میزان شیوع نارسایی مزمن كلیه در جهان 242 مورد در یك میلیون جمعیت است و سالیانه حدود 8 درصد به این میزان اضافه می شود (). بیماری های مزمن کلیه هشتمین علت مرگ و میر در ایالات متحده محسوب می شود. تخمین زده می شود که بالغ بر 31 میلیون امریکایی (10% کل جمعیت) به بیماری مزمن کلیه مبتلا باشند (). براساس آمار موجود در ایران سالیانه حدود 1200 تا 1600 نفر به این بیماری مبتلا میشوند (). استان گیلان نیز با تعداد فزاینده ای از بیماران کلیوی روبرو است، به طوری که در سال 1391 آمار آن 3000 نفر اعلام شده است (). بیمارانی که به مرحله انتهایی بیماری کلیوی می رسند، برای زنده ماندن نیاز به انجام درمان های جایگزین کلیه (RRT)، شامل همودیالیز و پیوند کلیه دارند. با توجه به افزایش چشمگیر نیاز بهRRT در دهه های اخیر و روند صعودی آن و نیز با توجه به کمبود کلیه برای پیوند، دیالیز رایج ترین روش مورد استفاده در این بیماران است (). نیاز به همودیالیز در ایران به طور چشمگیری در حال افزایش است، به طوری که تعداد بیماران همودیالیزی استان گیلان از 502 بیمار در 11 مرکز در سال 1385 به 807 بیمار (با افزایش 60 درصدی) در 13 مرکز در سال 1390 افزایش یافته و براساس آخرین آمار منتشر شده از تعداد بیماران همودیالیزی در سال 1391 این تعداد به 924 نفر رسیده است (). درمان های جایگزینی کلیه، بیماران را در معرض طیف وسیعی از مشکلات جسمی، روانی، اقتصادی و اجتماعی قرار می دهد و در مجموع کیفیت زندگی آنان تحت تأثیر قرار می گیرد (). این بیماری منجر به تغییرات مهمی در شیوه زندگی فرد می گردد وکاهش سطح انرژی، نیاز مکرر به همودیالیز و مشکلات سلامتی همراه با آن، احساس افسردگی، عدم توانایی در انجام کارها و فعالیت های عادی روزمره و سایر مواردی که همگی زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار داده و زندگی عادی او را مختل می سازد (). علوی و همکاران نیز در پژوهش خود که به بررسی وضعیت سلامتی و فعالیتهای روزانه زندگی در بیماران همودیالیزی و پیوند کلیه پرداخته اند، گزارش کردند که بیماران دیالیزی از وضعیت سلامت عمومی و جسمی مناسبی برخوردار نبوده و در انجام فعالیت های روزمره زندگی خود با مشکل روبرو هستند. (). مطالعات بسیاری نشان می دهند که بیماران همودیالیزی از خستگی شدیدی رنج میبرند (, ) و سطح بالایی از ناتوانی را در حیطه های مختلف زندگی تجربه می کنند که در نهایت به کاهش سطح کیفیت زندگی آنها منجر می شود (). علاوه بر این، عوارض شایع دیالیز شامل برنامه غذایی محدود، کاهش فعالیتهای اجتماعی، عوارض دارویی، فشار اقتصادی، مشکلات زناشویی، استرس های عاطفی و اضطراب، بیمار و مراقب او را تحت فشار بیشتری قرار می دهد. ().
بیماری و ناتوانی مزمن در فرایند زندگی و سازگاری های مربوطه اخلال ایجاد میكند و به علت تأثیر بیماری بر مددجو و خانواده، پویایی خانواده اغلب تغییر می كند (). در نگاه سیستمی به خانواده، یک مشکل برای هر یک از اعضای خانواده روی اعضای دیگر خانواده نیز تأثیر خواهد گذاشت، () و به طور کلی بیماری مزمن، روی تمام خانواده اثر می گذارد (). به علت ماهیت مزمن و درمان طولانی مدت بیماری نارسایی مزمن پیشروندهی كلیه، بروز تغییراتی در عملكرد خانواده غیرقابل اجتناب می باشد (). نارسایی انتهایی کلیه یک بیماری مزمن است که خانواده باید عملکردهای حمایتی را برای بیمار دیالیزی اش چه در منزل و چه در مراکز سرپایی مثل بخش های دیالیز بیمارستان انجام دهد. مراقبین این بیماران اغلب زمان زیادی را برای مراقبت از این بیماران صرف می کنند و خستگی و فشار مراقبتی فراوانی را متحمل می شوند (). مراقبین بیماران همودیالیزی ممكن است احساس بار سنگینی بر دوش خود داشته باشند، زیرا آن ها مجبورند نقش مهمی در حمایت از این بیماران ایفا نمایند(). بهداشت شخصی، تهیه داروها، منتقل كردن به مركز دیالیز، كمك در خوردن وعده های غذایی، حمایت عاطفی و روانی از وظایف مراقبین این بیماران می باشد. این مراقبین معمولا” یکی از افراد خانواده و یا دوستان و آشنایان بیمار می باشند که باید با بیمار جهت مراقبت از وی در تماس باشند (). چنانچه تخمین زده می شود در انگلستان 9 نفر از 10 نفری که از بیماران با ناتوانی فیزیکی یا روانی مراقبت می کنند ، خویشاوندان نزدیک آنها هستند (). درمطالعه هاسیالی اوقلو و همکاران (2010) نیز تقریباً نیمی ازاعضای مراقبت دهنده خانواده، فرزندان بیماران بودند ().
و هدف
اعضای جنس استافیلوكوكوس میكروارگانیسمهایی هستند كه گونه های مختلفی را شامل میشوند. هریک از این گونه ها میتوانند عامل ایجاد كننده بسیاری از عفونتهای شناخته شده باشند. استافیلوكوكوسها میتوانند از طریق محیط روی پوست، غشاهای مخاطی و دیگر اعضای بدن انسان و حیوان ساكن شوند (گان، 1989). این میكروارگانیسمها را میتوان به 2 دسته کواگولاز مثبت و کواگولاز منفی تقسیم كرد. کواگولاز منفیها میكروارگانیسمهای فرصت طلبی هستند كه در شرایط خاصی در بدن انسان و حیوان عفونتهای شدیدی را ایجاد می کنند و اغلب عامل اولیه بیماری در انسان و دامها محسوب میشوند و بیماریهایی از قبیل عفونتهای مجاری ادراری، رودهای، گوش، ورم pestan، استئومیلیت، اندوكاردیت، مننژیت، ذات الریه، ضایعات سطحی مانند فورونكولوز و بسیاری بیماریهای دیگر را ایجاد می کنند (گان، 1989 و ترکیالماز، 2005).
استافیلوکوکوس اورئوس[1]یكی از عوامل مهم عفونت pestan در گاو بوده و به عنوان پاتوژن مهم انسانی نیز شناخته می شود (ایسمون و ادلام، 1983 و آرستراپ، 1995). استافیلوکوکوس اورئوس تركیبات مختلفی را تولید میكند که با قدرت بیماریزایی آن در ارتباط هستند،
که یكی از مهمترین آنها همولیزین است. همولیزین استافیلوكوكوسها به عنوان یكی از مهمترین عوامل حدت باكتری شناخته شده است كه در تهاجم باكتری و فرار باكتری از دسترسی سیستم دفاعی بدن شركت میكند (اندرسون، 1976 و ایندولو، 1989).
استافیلوکوکوس اورئوس چهار نوع همولیزین آلفا (α)، بتا (β)، گاما (γ) و دلتا (δ) را تولید میكند كه بررسی نقش این همولیزینها به عنوان عوامل حدت در مطالعات مختلفی نشان داده شده است (ویسمان، 1975 و آربوثنوت، 1981).
توكسین آلفا به دلیل اثرات همولیتیك، درمونكروتیک و نوروتوكسیک به عنوان فاكتور اصلی بیماریزایی استافیلوكوكوس شناخته می شود. توكسین بتا (همولیزین بتا) حاوی اسفنگومیلیناز بوده كه علیه گلبولهای قرمز گوسفند و گاو فعال است، اما برخلاف توكسین آلفا نقش توكسین بتا در قدرت بیماریزایی این میكروارگانیسم كمتر به اثبات رسیده است (داسیلوا و همکاران، 2005).
با توجه به اینكه مطالعات مختلفی نشان داده است كه همولیزینهای استافیلوکوکوس اورئوس ارتباط خاصی با ایجاد تورم pestan دارند، اما در ارتباط با سایر جدایههای دامی و انسانی اطلاعات دقیقی در مورد نقش همولیزین دربیماریزایی در دست نیست، لذا هدف از این مطالعه بررسی انواع همولیزین درگونه های مختلف استافیلوكوكوس جدا شده از منابع انسانی وحیوانی بر اساس خصوصیات فنوتیپی و ژنوتیپی است.
کلیات
استافیلوکوکوس یک باکتری کروی شکل گرم مثبت است که در زیر میکروسکوپ بهصورت خوشه های نامنظم شکل میگیرد. این میکروارگانیسم در قسمت فوقانی دستگاه تنفس و سطوح پوششی بینی، نوک pestan، واژن حیوانات خونگرم وجود دارد. تاکنون 50 گونه و زیرگونه استافیلوکوکوس شناسایی شده است. استافیلوکوکوسها بر اساس تواناییشان در لخته کردن پلاسما به دو دسته کوآگولاز مثبت و کوآگولاز منفی تقسیم می شوند (پیورالا و تاپونن، 2009).
استافیلوکوکوس عامل ایجادکننده بسیاری از عفونتهای فرصت طلب در انسان و حیوان شناخته شده است و در آزمایشگاه میکروب شناسی بالینی مهم ترین پاتوژن جدا شده از عفونتها محسوب می شود (یوگروس و همکاران، 2000).
:
ابداع ایده انرژی در اواخر قرن نوزدهم سرمنشاء تحولی شگرف در دنیای علم و فن شد؛ به طوری که تاثیر آن بر محیط تاکنون روز به روز آشکار شده است. مهمترین منبع تولید انرژی برای انسان همواره خورشید بوده که تاثیر اعجاب انگیز آن بر زندگی موجودات زنده از دیرباز مشهود گردیده است. اما دستیابی بشر به سوختهای فسیلی، توانایی و قدرت وی را در یک قرن اخیر به شدت افزایش داده و شرایط زندگی وی را عمیقا” متحول نموده است. ترکیب سوختهای فسیلی با هوای اطراف کره مسکون، قوایی در اختیار بشر قرار داده است که به سرعت تبدیل به هیولای تکنولوژی شده است. سرعتها افزایش یافته، کارها آسان شده و دستیابی به نایافتنی های بسیاری میسر گشته است. این نعمت عظیم، در عین حال گرفتاری بزرگی نیز به همراه داشته است. به علت نقش اساسی هوای اطراف کره در زندگی موجودات جاندار و از جمله انسان، تغییر در ترکیب شیمیایی هوا به علت مصرف بی رویه اکسیژن، افزایش محصولات گازی سوختهای فسیلی و ورود گازهای گلخانه ای همچون کلر به اتمسفر، زندگی موجودات زنده را شدیدا” تحت تاثیر قرار داده و سلامت و سعادت بشر را به مخاطره افکنده است.
زندگی فعلی بشر هم از نظر نیاز شدید وی به انرژی ذخیره شده ارزان و قابل تبدیل به کار و هم برای انجام فعل و انفعالات شیمیایی و تولید فلزات، به شدت به منابع سوخت و انرژی وابسته است.یكی از كاربردهای موثركامپیوتردر صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی،شبیه سازی واحدهای تولیدی به وسیله نرم افزارهای خاص است . این زمینه با توجه به جو رقابتی بازارهای جهانی ونبز حركتهایی كه در زمینه افزایش بهره وری تولید ، استفاده هر چه بهتر از منابع و كاهش هزینه ها مشاهده می شود ،طی سالهای اخیر رشد چشمگیری یافته ، اما هنوز بسیاری از مزایای این كار شناخته نشده است.در این قسمت ، برخی زمینه های كاربرد نرم افزارهای شبیه سازی با هدف بازخوانی مهمترین مزایای این نرم افزارها بطور خلاصه توضیح داده شده است.
1-1- مدلسازی و شبیه سازی
منظور از مدلسازی فرایند، توصیف ماهیت سیستم تولید (یعنی موازنه های جرم و انرژی)در قالب معادلات ریاضی است. خصوصیات اصلی مدلهای خوب ، دقیق بودن، كمی بودن و مختصر بودن است .البته مدلهای كم دقت،كیفی،یا مفصل نیز كاربردهای ویژه ای دارند كه از بحث عمومی این نوشتار خارج است .این معادلات عموما غیر خطی و به شكل معادلات جبری ، دیفرانسیل یا مخلوطی از این دو هستند كه از كنار
هم قراردادن آنها ،مدلی از فرایند ساخته میشود .
شبیه سازی ،یعنی بدست آوردن اطلاعات خروجی(به طور مثال مشخصات محصول) از طریق حل مدل های فوق بر اساس اطلاعات ورودی (به طور مثال مشخصات خوراك)، در این میان،اطلاعات مربوط به مشخصات دستگاه هاجزیی از مدل به شمار می روند و قسمتی از آنها توسط كاربر به نرم افزار داده می شود .
2-1- کاربردهای شبیه سازی
1-3- به رغم تعریف ساده فوق ،كاربردهای شبیه سازی بسیار متنوع و گوناگون است. در اینجا ، این كاربردها در سه قسمت مرور می شوند:
1-3-1- كاربردهای شبیه سازی در پژوهش و توسعه فرایندها
به طور سنتی،پژوهش درباره روشها یا سیستمهای جدید تولید به كمك واحدهای پیشتاز انجام می شده است .اما نظر به هزینه زیاد ساخت و نگهداری این واحدها ،از جندین سال پیش،فكر استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی برای كاستن از این هزینه ها مطرح شده است .بابه كارگیری این نرم افزارها می توان گزینه های مختلف خط تولید را بررسی كرد ، افزایش ظرفیت واحد را مورد مطالعه قرارداد و در نهایت ، واحد پیشتاز را بهینه طراحی كرد و ساخت .از طرف دیگر، بخشهایی از فرایند را كه با شبیه سازی آنها اطلاعات كافی برای طراحی واحد بدست می آید ، می توان از واحد پیشتازحذف كرد .همجنین از اشتباهات پر خرج در طراحی و ساخت واحدهای پیشتازپیشگیری كرد.
2-3-1كاربردهای شبیه سازی درطراحی فرایند
امروزه به نحو گسترده ای از نرم افزارهای شبیه سازی در طراحی فرایند استفاده می شود. كاربردهای این نرم افزارها در این حوزه از حیث گستردگی كار از محاسبه ساده خصوصیات ترموفیزیكی جریانها یا حتی مواد خالص شروع شده و به طراحی كارخانجات كامل با در نظر گرفتن تاسیسات جانبی ،خطوط لوله تامین خوراك ،یا انتقال محصول و بررسی سیستمهای كنترل می رسد . از انجا كه این روش از محاسبات دستی ساده تر ، سریعتر و دقیقتر است ،با تكرار آن در شرایط مختلف به سهولت و با صرف زمان بسیار كمتری می توان مجموعه كاملی از عملكرد فرایند در حالتهای مختلف را پیش بینی كرده و ار این طریق، ضمن كاهش هزینه های اضافی سرمایه گذاری ثابت (دستگاه های اضافی)و كاستن از هزینه های عملیاتی (مصرف آب، انرژی و…)،قابلیت انعطاف بیشتری رادر طرح فرایند به وجود آورده ونقطه بهینه از لحاظ هزینه ها،روانی عملیات ، ایمنی ،محیط زیست و غیره را بدست آورد.
افزون بر این ،از انجا كه طراحی فرایند از طراحی دستگاه ها و تجهیزات مكانیكی ،پایپینگ،ابزار دقیق ،سیستمهای برقی و سازه و ساختمان جدا نیست فاز اطلاعات حاصل از شبیه سازی در حالتهای مختلف میتوان برای كمك به طراحی این سیستمها نیز بهره گرفت .نرم افزارهای جدید شبیه سازی از قابلیت اتصال به نرم افزارهای طراحی این سیستمها و انتقال اطلاعات به آنها بهره مندند.
3-3-1- كاربردهای شبیه سازی در بهره برداری مطلوب از تاسیسات موجود:
دركارخانجات موجودبا كمك نرم افزارهای شبیه سازی می توان فرایند تولید رامورد بررسی و ارزیابی موشكافانه قرارداده و از این طریق،بطور كلی عملیات را بهبود بخشید.در صورتی كه از نرم افزارهای پیشرفته تر استفاده شود امكان بهینه سازی در جا بر اساس شرایط تولید (مانند دمای خوراك و شرایط اقلیمی ) نیز وجود دارد .
كاستن از مواد و انرژی مصرفی نیز از جمله مطالعاتی است كه می توان به كمك این نرم افزارها انجام داد . اما یكی از كاربردهای بسیار مهم استفاده از نرم افزارهای شبیه سازی كشف حد اكثر ظرفیتهای تولیدی موجود و قابل استفاده در خط تولید است كه گاه بهره گیری از آنها هزینه ای بسیار كم ودرآمدی قابل توجه دارد.در همین زمینه می توان تنگناهای فرایند را نیز شناسایی كرد و به رفع آنها همت گماشت .
یكی از كاربردهای جدید نرم افزارهای شبیه سازی ، بررسی صحت عملكرد سیستمهای كنترل موجود و تنظیم مجدد آنهااست . این كار به كمك نرم افزارهای شبیه سازی دینامیک انجام می شود .با ظهور نرم افزارهای یشرفته تر جدید كه امكاناتی از قبیل توسعه پذیری ،اتوماسیون،اتصال به نرم افزارهای دیگر و پایگاه های داده ها ،گنجاندن مدلهای نزدیک به واقعیت ( موسوم به high-fidelity ) در آنها و توانایی های ترسیمی و ارزیابی وسیعی را در اختیار قرارداده اند ،نه تنها این كاربردها گسترش بیشتری یافته بلكه استفاده از منافع این كار با سرعت و بازدهی بیشتری نیز همراه شده است.
کتابخانههای دانشگاهی یکی از عناصر اصلی چرخه تولید دانش و موتورهای محرک در تسریع حرکت این چرخه و پایگاه اصلی ارائه اطلاعات مورد نیاز اعضای هیأت علمی و دانشجویان محسوب می شوند. کتابخانه ها می توانند با بهبود کیفیت خدماتشان، نقش خود را به طور موثری در جامعه ایفا نمایند. کتابخانه های دانشگاهی با دو تهدید اصلی مواجه هستند. نخست محیط دیجیتالی جهانی و دوم افزایش رقابت. بنابراین این کتابخانه ها باید کیفیت خدمات خود را به منظور بقا بهبود بخشند(کالن ،2001). در واقع این سازمان های خدماتی زمانی که ماهیت نیازهای مراجعان خود را بشناسند، خدمات بهتری ارائه می کنند(مارتین، 1976). ارائه کیفیت خدمات مناسب یکی از برنامه های اساسی برای بقاء سازمان می باشد(ریچهلد و ساسر[1]،1990).
ظهور فناوری های نوین، کتابخانه ها را بر آن داشته است که از سیاست مجموعه مداری به سوی کاربر مداری حرکت کنند. زیرا بقا در هزاره سوم مستلزم رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران به بهترین و فراگیرترین شیوه ها و در نتیجه مستلزم آگاهی و شناخت از ذائقه و توقعات کاربران است. در واقع کلید تحقق این امر سنجش کیفیت است. از رهگذر این سنجش ها ، نیاز های کاربران درک می شود و در سایه آن نقاط قوت و ضعف خدمات موجود شناسایی شده و بهبود می یابد. تلاش در جهت سنجش کیفیت خدمات ارائه شده، کتابخانه ها را در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران و تحقق اهداف کتابخانه یاری می رساند. این امر به نوبه خود باعث می شود که کتابخانه در جهت تبدیل شدن به الگویی شاخص برای دیگر کتابخانه ها حرکت کند(اسفندیاری مقدم و باب الحوائجی، 1389).
باید افزود گسترش دامنه رویکردهای مدیریتی در عرصه سازمان های خدماتی موجب شده است موضوع بهبود رضایت مشتری و تلاش برای افزایش سطح کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان بیش از پیش مورد توجه مدیران سازمان ها واقع شود(کاووسی و سقایی،1383). ارزیابی عملكرد به عنوان یكی از وجوه مهم مدیریت كتابخانه ها و مراكز اطلاع رسانی مطرح است. این امر برای مدیران و نیز
استفاده کنندگان اهمیت ویژه ای دارد (زنجیرچی،1388). نحوه پیاده سازی نگرش های برنامهریزی استراتژیک و چگونگی تدوین اصول خط مشی سازمان از جمله چالش هایی است که پیش روی بسیاری از مدیران ارشد سازمان های خدماتی قرار داشته است. عدم آشنایی با تعریف کیفیت در عرصه خدمات و ویژگیهای کیفیتی فرایند عرضه خدمت در کنار نبود شاخص های اثربخشی عملکرد سازمان، پیچیدگی این مسئله را دوچندان ساخته است(کاووسی و سقایی،1383).
كتابخانه ها باید به روشی منطقی نشان دهند كه خدمات ارائه شده از سوی آنها به شكلی موثر نیازهای استفاده كنندگان را برطرف می كند و از طرف دیگر میزان منابع مالی تخصیص داده شده به آن كتابخانه، با میزان برطرف كردن نیاز مراجعان و رضایتمندی آن ها تناسب دارد. رانگاناتان [2]استفاده كنندگان را به منزله هسته مركزی كلیه فعالیت های كتابخانه نگریسته است و پیوسته بر این اصل تاكید می ورزد كه همه تلاش ها باید در راستای برآوردن نیاز استفاده كنندگان صورت گیرد(نقل در ساها،1373). بنابراین مدیران باید تلاش نمایند تا با تمرکز بر نیاز های کاربران و پاسخ گویی صحیح به خواسته های آنان، زمینه های دستیابی به تعالی عملکرد سازمان خود را فراهم سازند(بروکس[3]، لینگ و بتسچن 1999). به همین منظور می توانند از رویکردهای کاربرمدار، به منظور آگاهی از سطح انتظارات کاربران استفاده نمایند. یکی از این رویکردها، مدل لیب کوال است که توسط انجمن کتابخانه های پژوهشی تدوین شده است و به بررسی کیفیت خدمات در کتابخانه ها می پردازد.
کتابخانه های دانشگاهی به عنوان مراکز تامین و اشاعه اطلاعات از ارکان مهم دانشگاه محسوب می شوند و در فرایند رشد و توسعه ی کشور نقش حیاتی دارند. زیرا یکی از پایه های بنیادین تحقیق و توسعه وجود کتابخانه های غنی و با کیفیت است. سنجش کیفیت خدمات در این کتابخانه ها یکی از چالش های فرا روی مدیران در عصر حاضر است و اهمیت ویژه ای دارد؛ چرا که داشتن کتابخانه هایی با کیفیت بالا می تواند فرایند توسعه پایدار در کشورها را تسهیل نماید. بر این اساس هرکتابخانه نیازمند ارزیابی و سنجش کیفیت خدمات خود می باشد تا بتواند خدمات خود را ارتقا دهد. نکته مهم در ارتقای خدمات کتابخانه ها، هماهنگی خدمات ارائه شده براساس انتظارات و نیازهای کاربران از کتابخانه است.
پیمایش نظرات کاربران در کتابخانه های دانشگاهی طی دو دهه گذشته، رایج ترین شیوه بررسی کیفیت خدمات بوده است. در همین راستا ابزارهایی طراحی شده اند که از جمله این ابزارها لیب کوال است که در سطح ملی و بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد(هاشمیان، حسن زاده و آل مختار،1391). هدف از این مدل بررسی کیفیت فعلی خدمات ارائه شده توسط کتابخانه های مورد بررسی، بررسی کیفیت مورد انتظار این خدمات از دیدگاه کاربران و در نهایت سنجش بین این دو وضعیت است. این ابزار بر اساس تحلیل شکاف تهیه شده است و سه بعد تاثیر خدمات، کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان را در بر می گیرد. بعد نخست به مطالعه جنبه های مربوط به کیفیت خدمات نیروی انسانی می پردازد، بعد کنترل اطلاعات جنبه های مربوط به امکانات و تجهیزات کتابخانه برای فراهم آوری و دسترس پذیر کردن اطلاعات را بررسی می کند و بعد آخر جنبه های مربوط به فضا و مکان کتابخانه را در بر می گیرد. بر همین اساس پاسخ دهنده، ادراک خود را از خدمات کتابخانه در سه سطح حداقل خدمات مورد انتظار، حداکثر خدمات مورد انتظار و سطح موجود خدمات یا (سطح دریافت) بیان می کند. این پژوهش سه سطح کیفیت خدمات شامل حداقل سطح انتظارات کاربران، حداکثر سطح انتظارات کاربران و سطح موجود خدمات را در سه بعد تاثیر خدمات، کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان، در کتابخانه های دانشگاه شیراز بررسی می نماید. در نتیجه می تواند شکاف های خدماتی این کتابخانه ها را مطالعه نماید و به ارائه راهکار برای بهبود خدمات بپردازد. در واقع در این پژوهش دو نوع شکاف بررسی می گردد. شکاف اول که به بررسی فاصله میان خدمات ارائه شده (سطح موجود) با سطح مطلوب خدمات از دیدگاه کاربران می پردازد و شکاف دوم، فاصله میان خدمات ارائه شده (سطح موجود) را با حداقل سطح انتظارات کاربران بررسی می کند.