:

خلق یا mood مایة هیجانی یک وضعیت عاطفی پایدار است كه در طول طیفی بهنجار از غم تا شادی تجربه می‌شود. اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می‌شود كه در برخی موارد شدید با خصوصیت پسیكوتیک همراهند. اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می‌شوند. این علایم در برخی گروه های خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی و اجتماعی افراد متفاوت می‌شود.

در این پژوهش افسردگی نه به عنوان یک بیماری، بلكه به عنوان واكنش روانی در مقابل مسائل و مشكلاتی كه امدادگران با آنها گریبانگیر هستند مطرح است.

مقولة استرس – بیماری از جمله نخستین موضوعاتی است كه در پنجاه سال اخیر بطور تجربی مورد كاوش قرار گرفته است و همین امر باعث شده كه تحقیقات مكرر و فراوانی در مورد چگونگی مقابله با آن صورت گیرد. بنظر می‌رسد كه از آغاز این قرن همواره با تحولات چشمگیری كه در حوزه های مختلف مطالعات پزشكی رخ داده است و با كشف بسیاری از واسطه های نور و هورمونی استرس- بیماری، دادو ستد و ویژگیهای روان شناختی و فیزیولوژیایی، وضوح دو چندان یافته است. زیرا توصیفات اطباء و حكماء قدیم از سطح همبستگی استرس – بیماری فراتر نمی‌رفت.

دو مشخصة اصلی افسردگی، ناامیدی و غمگینی است. شخص ركود وحشتناكی را احساس می‌كند و نمی‌تواند تصمیم بگیرد و یا فعالیتی را شروع كند یا به چیزی علاقه مند شود. شخص افسرده در احساس بی كفایتی و بی ارزشی غوطه ور می‌شود، گاه زیر گریه می‌زند و ممكن

 است به فكر خودكشی بیفتد تقریباً همه بیماران افسرده (97درصد) از كاهش انرژی كه منجر به بروز اشكال در تكمیل تكالیف، اختلال در كار تحصیلی و حرفه ای و كاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می‌گردد شكایت می‌كنند.

تقریباً 80 درصد این بیماران از اختلال خواب، به خصوص زود بیدار شدن از خواب (یعنی بی خوابی آخر شب) و بیداری های مكرر شبانه، كه ضمن آن در مورد مسائل خود به نشخوار ذهنی می‌پردازند، رنج می‌برند، بعضی از بیماران دچار بی اشتهایی و كاهش وزن می‌گردند، معهذا بعضی نیز افزایش اشتها، افزایش وزن و پرخوابی دارند. (به نقل از هاشمیان، 1375)

بیان مسئله:

آیا میزان افسردگی در امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند در پژوهش حاضر قصد بر این است كه گروه هایی از امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند و گروه هایی كه كمتر از چهار سال سابقه دارند بررسی شود كه آیا افسردگی در امدادگرانی كه بیش از چهار سال سابقه دارند بیشتر از كسانی است كه كمتر از چهار سال سابقة فعالیت دارند و یا تفاوت معناداری بین میزان افسردگی دو گروه دیده نمی‌شود.

تاكنون تحقیق های متنوعی در داخل و خارج كشور در مورد افسردگی انجام گرفته‌ است. در تحقیق‌حاضر قصد براین‌است‌كه‌پیرو تحقیق‌های‌پیشین‌در مورد میزان افسردگی امدادگران با سابقه آنها در فعالیت امدادی بررسی انجام شود.

البته با این كه تحقیق های فراوانی در مورد افسردگی انجام شده ولی تحقیقی در زمینة افسردگی امدادگران با سابقه فعالیت امدادی آنها انجام نشده است.

در نهایت سعی بر این است كه بررسی شود میزان افسردگی در امدادگرانی كه سابقه فعالیت آنها بیشتر است، بالاتر است یا اینكه تفاوت معناداری بین افسردگی دو گروه امدادگران مرد دیده نمی‌شود.

اهمیت و ضرورت كار

اهمیت و ضرورت كار در این است كه با رد یا قبول فرضیه تحقیق مشخص خواهد شد كه میزان افسردگی در كدام گروه از امدادگران بیشتر است. لذا با ارائه نتیجه این تحقیق به سازمان امور جوانان جمعیت هلال احمر و مسئولین مربوطه می‌توان آنها را در ارائه خدمات رفاهی و تسهیلات بهتر به امدادگران یاری داد و از میزان افسردگی امدادگران كاست.

فرضیه تحقیق

میزان افسردگی در امدادگرانی مردی كه بیش از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند، بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

ریشه‌ی بسیاری از مسائل و مشکلات روانی کودکان و نوجوانان در اضطراب و اختلالات مرتبط با آن است. اضطراب به صورت یک اصطلاح کلی تعریف می‌شود که تنش و برانگیختگی فیزیولوژیکی، درک عقیده و اجتناب رفتاری را دربرمی‌گیرد. (ایسائو و پیترمن، ترجمه براتیان، 1384)

کودکان هم مثل بزرگترهایشان دچار اضطراب می‌شوند ولی اغلب از اینکه اضطراب و‌استرس را تجربه می‌کنند ناآگاهند در حالی که بچه‌ها از اضطراب آسیب می‌بینند- اضطرابی که آنها را بسوی افسردگی هدایت می‌کند. آنها ممکن است این اضطراب را به طرق مختلفی نشان دهند یکی از خطرناکترین کارهایی که ممکن است والدین بکنند چشم پوشی از بحرانهای دوران کودکی فرزندانشان است. مهم نیست که این بحران چقدر کوچک به نظر برسد کی رخ دهد و چه شدتی داشته باشد.

در دوره کودکی بلوکهای ساختمانی کودکان ساخته می‌شود و دوره بزرگسالی آنها را تشکیل می‌دهد اضطرابی که در کودکی شکل می‌گیرد اگر در همان کودکی برطرف نشود در بزرگسالی به سختی برطرف می‌شود (تریسی هیل، 2008) وقتی کودکان در لفافه‌ای از نگرانی گرفتار می‌شوند به نظر ساده می‌رسد که به آنها اطمینان دهیم خوبند و مشکلی ندارند ولی آن وقت آنها در حیرت می‌مانند اگر همه چیز خوب است پس چرا من هنوز می‌ترسم؟!

بیش از آرام کردن می‌باید به کودکان یاد دهیم که چگونه «نگرانی» عمل می‌کند آنها چطور می‌توانند با اضطراب چالش پیدا کرده و از پس آن برآیند. (تامار چانسکی، 2007).

رسالت‌ما این‌است که کیفیت زندگی کودکان مضطرب و والدین آنها را به کمک متخصصین بالا ببریم. چون کودکان معمولا نگرانیهایشان را در تنهایی خود پنهان می‌کنند، هدف ما این است که به بزرگترها کمک کنیم تا به کودکان بیشتر توجه کنند، اضطراب آنها را بشناسند و به آنها کمک کنند. (چانسکی، 2008).

بیان مسئله:

رشد هیجانی برای همه انسانها نوعی چالش است، کودکان در طی دوره‌ای کمتر از یک دهه از درک هیجانی محدود به افرادی با شبکه هیجانی پیچیده تبدیل می‌شوند. با بالا رفتن سن، تعداد و پیچیدگی تجارب هیجانی و همین طور مطالبات برای نحوه ابراز هیجانی همگی افزایش می‌یابند تعجب آور نیست که برخی از کودکان در رویارویی با این چالش‌ها درهم می‌شکنند و دچار اختلال‌های هیجانی می‌شوند اختلال‌های هیجانی سیری مزمن دارد و می‌تواند به شدت مزاحم روند عادی زندگی در دوران بزرگسالی می‌شود. (کلر و همکاران، 1993؛

 راچمن، 1998، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، 1384).

مطالعات اولیه در زمینه بروز ترس‌ها، نگرانی‌ها و اضطراب‌ها در کودکان و نوجوانان آنها را در 3 تا 18 سال گزارش داده‌اند. بل- دولان، لاست و استراوس در سال 1990 شیوع نشانه‌های اضطرابی را در یک نمونه 62 نفری از کودکان و نوجوانانی که هرگز از لحاظ روانی بیمار نبوده‌اند بررسی کرده‌اند. نشانه‌های اضطرابی مختلفی مخصوصا ترس از بلندی‌ها، صحبت کردن در جمع و شکایت‌های بدنی در تقریبا 20 درصد آزمودنی‌ها شناسایی شد. این یافته‌ها بالاتر از برآوردهای قبلی گزارش شده در پیشینه است و بیانگر این هستند که نشانه‌های اضطرابی در سطوح غیر بالینی یا بالینی ممکن است نسبت به آنچه قبلاً انتظار می‌رفت با بسامد بیشتری در نوجوانان بروز کنند. روی هم رفته پژوهشگران ضرورت توجه بیشتری را به بررسی الگوهای بروز نشانه‌های اضطرابی در کودکان و بررسی عوامل رشدی و موقعیتی موثر بر این نشانه‌ها مطرح کرده‌اند. پژوهش‌ها تأثیر‌منفی اضطراب دوران کودکی بر عوامل روانی اجتماعی‌مانند عملکرد تحصیلی‌و کارکرد اجتماعی را تأیید کرده‌اند. اختلال در عملکرد ممکن است به شدت تحت تاثیر همراه بودن حالت‌های مرضی شدید با اختلال‌های اضطرابی و‌اضطراب با اختلال‌هایی نظیر‌ افسردگی و‌اختلال نقص‌توجه باشد، داده‌های تجربی‌پیوسته از این یافته‌ها حمایت کرده‌اند که اختلال‌های اضطرابی در اوایل دوران کودکی و نوجوانی شروع می‌شوند و تا دوران بزرگسالی سیر مزمنی را طی می‌کنند. پژوهش‌ها بیانگر این هستند که نشانه‌های اضطراب ممکن است در طی زمان بدتر شوند، توجه به آسیب شناسی روانی به افزایش شناخت ما از ماهیت و سیر این اختلال‌ها کمک می‌کند. (ماش و بارکلی، ترجمه توزنده جانی، توکلی زاده، کمال پور، 1383).

در‌اواخر دهه 1990 با‌ظهور پژوهش‌ها، شیوه‌های ‌درمانی مختلف‌توصیف شد‌و کارایی درمانی آنها در خصوص اختلال‌های اضطرابی دوران کودکی تائید گردید (اولندایک و همکاران 1994، به نقل از کندال، ترجمه نجاریان، داوودی، 1384). در میان درمان‌های روان‌شناختی شواهد‌پژوهشی کافی مبتنی بر اثر بخشی مداخله‌های رفتاری- شناختی برای اضطراب وجود دارد (بیدل و ترنر، 2005).

برای نمونه برنشتین، لیان، ایگان و تینسون (2005) نشان دادند که بکارگیری شیوه درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب کودکان موثر است. همچنین موثرترین درمان برای اضطراب کودکان را درمان شناختی رفتاری دانسته‌اند. با این‌وجود یکی از‌موضوع‌های مهم‌در درمان‌اختلال‌های اضطرابی کودکان (یا‌هر اختلال دیگر) این است که این کودکان به ندرت خودشان جویای درمان می‌باشند و اغلب، بزرگسالان وجود پریشانی را در کودک شناسایی کرده و درصدد درمان‌او بر می‌آیند. بدین‌ترتیب کودکان انگیزه کمتری برای همکاری در فرایند درمان دارند و ایجاد یک رابطه درمانی با کودک کاری دشوار است (بیدل و ترنر، 2005).

از این نظر به کارگیری و آموزش والدین در برخورد با اضطراب کودکان ضروری به نظر می‌رسد.

یکی از اهداف CBT و درمان شناختی رفتاری این است که اضطراب کودکان را با تغییر دادن باورهایی که اضطراب را گسترش می‌دهند کاهش دهیم در CBT کودک می‌آموزد که «افکار» احساسات و خلق را که بر رفتار تاثیر می‌گذارند ایجاد ‌کند. (هکن سک، 2008).

با این وجود یکی از موضوعهای مهم در درمان اختلال‌های اضطرابی کودکان این است كه به نقش والدین در ایجاد اضطراب در فرزندان توجه شود. ممکن است توجه بیش از اندازه پدر و مادر، واکنشی به اضطراب کودک باشد و علت آن محسوب نشود. بسیاری از عوامل پرورش فرزندان با اضطراب سرو کار دارد یعنی در حالی که می‌دانیم برخی از شیوه‌های مراقبت از فرزندان با اضطراب در بچه‌ها همراه است نمی‌دانیم که آیا نتیجه اضطراب هستند یا مسبب آن. «گلد اگنیند برگ» و «مارگارت شولبرگ»، اساتید دانشکده پزشکی جان هاپکینز نقش والدین در ایجاد اضطراب در كودكان را بررسی كرده‌اند.

والدینی که مدام در کارهای کودکان مداخله می‌کردند، کارهایی را که کودکان می‌توانستند، باید مستقل انجام می‌دادند زیر بنای ناقص را در کودکان خود ایجاد می‌کردند. چنین والدینی در ایجاد و توسعه اضطراب کودکانشان مشارکت دارند. (جفری، 2006).

از این نظر به کارگیری و آموزش والدین در برخورد با اضطراب کودکان ضروری بنظر می‌رسد.

مشاوره گروهی والدین نوعی از تعلیم و تربیت گروهی است که برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای وسیعی را شامل می‌گردد و به والدین کمک می‌کند تا دانش و توانایی های خود را در زمینه پرورش و تربیت کودکان به نحو مطلوبی گسترش دهند.

و مشاوره گروهی مستلزم ایجاد رابطه‌ای عاطفی است برای رسیدن به هدف‌ها و مقاصد گوناگون و متعدد این شیوه یکی از شیوه‌های استفاده شده در درمان کودکان است. (شفیع آبادی، 1375)

عطف به مطالب فوق محقق تصمیم گرفته است که تاثیر مشاوره گروهی به شیوه شناختی رفتاری والدین بر کاهش اضطراب کودکان را بررسی کند. در این پژوهش محقق در پی یافتن این سوال است که آیا مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی رفتاری موجب کاهش اضطراب کودکان 10-7 ساله شهر تهران می‌شود؟

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

مهمترین عاملی كه بر اساس نظریه تحلیل روانی علت تمام بیماریهای روانی محسوب می شود اضطراب است كه جهت كنترل این عارضه باید موارد و یا گزینه هایی را در زندگی وارد كنیم كه در مكتب تحلیل روانی نقش برجسته ای دارد به نظر فروید اضطراب به عنوان یک تكانه من است یعنسی به همان صورت كه اگر بدن دچار زخم و التهاب و بیماری گردد اولین نشانه آن به صورت تب ظاهر می شود اگر فرد از نظر روانی دچار مسئله و مشكل شود اولین نشانه آن به صورت اضطراب جلوه گر می شود و اضطراب هم علت محسوب می شود و هم معلول یعنی علت بیماری از ناراحتیهای روانی اضطراب است ، همچنین هر گاه شخص با یک مسله و مشكل روانی مواجه گردد كه موجب كه موجب به هم خوردن تعادل روانی وی گردد احساس اضطراب می كند فروید اضطراب را به سه نوع تقسیم كرده است الف: اضطراب واقعی و هنگامی كه تجربه می شود و اضطراب نوروتیک زمانی بروز می كند كه تكانه های نهاد موجب تهدید فرد در برابر قطع كنترلهای من و ظهور رفتارهایی كه منجر به تنبیه وی خواهد گردید می شوند و اضطراب اخلاقی وقتی ظاهر می شود كه فرد عملی بر خلاف وجدان اخلاقی یا ارزشهای اخلاقی خویش انجام داده یا حتی در نظر دارد كه انجام بدهد به همین دلیل احساس گناه می كند ساختمان شخصیت هر فرد دارای سه قسمت است كه نهاد قسمتی از شخصیت است كه زیست شناسی فطری را شامل می شود و تابعه اصل لذت جویی است . نهاد همواره به دنبال كسب لذت است و بدون توجه به واقعیت می خواهد به حداكثر لذت برسد كه توجه به ظاهر زندگی و تمایل به موسیقی و زیباییهای زندگی می تواند جزء همین اصل لذت جویی باشد كه خود این مساله باعث كاهش اضطراب در افراد می شود در حالی كه من تابع اصل واقعیت است و كوششهای آن در جهت رسیدن به لذت توجه به واقعیت است به عبارت دیگر نهاد خواهان بی چون و چرای لذت هاست و ارضای فوری خواستها را بدون توجه به واقعیت جست و جو می كند وقتی كه شخص با مسئله ای مواجه می شود در رابطه با من خویش آن را ادراك می كند درباره ان فكر می كند و نسبت به آن عمل می كند به عبارت دیگر من هر فرد داننده، كوشنده، تصمیم گیرنده، مضطرب شونده و انجام دهنده اصلی رفتارهای فرد محسوب می شود. كه اساس عملكردهای من پیش فرضهای است كه فرد درباره خود و دنیای خود می سازد (حسین آزاد – انتشارات بعثت). 

بیان مساله

ممكن است اضطراب را نوعی درد داخلی دانست كه سبب ایجاد هیجان و به هم ریختن تعادل موجود می شود و چون بشر دائماً به منظور

 برقراری تعادل كوشش می كند بنابراین می توان گفت ه اضطراب یک محرك بسیار قوی است امكان دارد این محرك مضر باشد و این خودبستگی به درجه شخصیت افراد كه متوجه فرد است اضطراب متعادل یا نرمال آن است كه به شدت عكس العمل متناسب باشد با مقدار خطر و این خود مفیداست زیرا شخص را وادار می سازد كه با موفقیت ، خطرات را از خود دفع كند و بنابراین مقدار معتدل اضطراب برای رشد و تكامل صحیح شخصیت لازم است و در واقع هیچ فرد بشری نیست كه مقداری اضطراب نداشته باشد كه توجه به تفریحها و علائق آدمی باشد موسیقی و نقاشی گاهی اوقات می تواند تاثیر مثبت جهت كاهش عوامل روانی و مشكلات روحی در افراد باشد كه در تحقیق حاضر به نوع علاقه به موسیقی پاپ و تاثیر آن در كاهش اضطراب به همین موضوع پرداخته و اگر با این عملكرد ها بتوان مقدار اضطراب را كاهش داده و فرد را به سلامت روانی سوق دهیم (سید سعید محمدی – 1382).

سوال مسئله

آیا موسیقی پاپ می تواند تاثیر مثبتی در كاهش اضطراب داشته باشد.

اهداف تحقیق

هدف از تحقیق حاضر این است كه آیا تمایل به موسیقی و نواختن آن می تواند از اضطراب و دلهره كاهش بدهد یا مخصوصاً اگر موسیقی، موسیقی پاپ باشد و نوع نواختن وسایل موسیقی مانند گیتار و… در اضطراب نقش موثری دارد یا نه.

اهمیت و ضرورت تحقیق

اضطراب بهایی است كه بشر كنونی برای تمدن می پردازد به نظر میرسد كه در این عصر به اصطلاح تمدن، مشكلات انسان را همواره رو به تزایر بوده است كه جنگها زندگی شخصی و خانوادگی بشر را در مخاطره انداخته او را در اندوه و ناآرامی اجتماعی رها كرده است امروزه موقعیتهای شغلی و فقر و تنگدستی برای میلیونها تن از افراد بشر نمایان است و به همین دلیل و جهت كاهش اضطراب باید راهكارهایی را به كاربرد تا بتوان دلهره و لرزش و اضطراب را كم و كمتر كنیم كه موسیقی و نواختن آن می تواند عامل موثری در كاهش اضطراب به حساب نیاید و گاهی اوقات همین نواختن باعث بالا رفتن اضطراب در افراد می شود كه تمام این موارد می تواند به افراد و خصوصیات اخلاقی و شخصیتی آنها مرتبط باشد.

فرضیه تحقیق

موسیقی پاپ در كاهش اضطراب تاثیر مثبت دارد.

متغیرهای تحقیق

موسیقی پاپ                             متغیر مستقل

كاهش اضطراب و اضطراب             متغیر وابسته

تعاریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم

اضطراب در مفهوم به معنای یک درد روانی است كه فرد زمانی تجربه می كند كه با خطرات یا تهدیدهای بیرونی مواجه باشد اضطراب عبارتند از تنش های بدنی و روحی در برابر موقعیتهای مختلف و لرزش دست وپا و تپش بالای ضربان قلب و تعرق زیاد و بالاخره عبارتند از غره ای است كه آزمودنی از آزمون اضطراب بدست آورده است.

موسیقی پاپ عبارت است از نواختن یا گوش دادن به موسیقی كه از نوع مدرن و كلاسیک است و نواختن آن با وسایلی مثل گیتار – گیتار باس و ارگ و ساكسیفون – و…. دیگر صورت می گیرد.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

احساس مسئولیت و ایفای وظایف اجتماعی لازمه زندگی و فعالیت های فردی و اجتماعی است. اولیاء و مربیان کودکان استثنایی، لازم است علی رغم نارسایی ها ی جسمی و ذهنی این کودکان، آنان را با مسئولیت های اجتماعی خود آگاه سازند. هدف نهایی از سازگاری اجتماعی کودکان استثنایی، داشتن کفایت و توان زندگی اجتماعی در جامعه است(کوزه گر،1387). لازمه تحقق چنین امری داشتن مهارتهای اجتماعی جهت سازگاری در زندگی و همچنین توان زندگی در جمع است. در کنارنقشی که الگوهای رفتاری مطلوب معلم و سایر دست اندر کاران تعلیم و تربیت و بطور کلی مدرسه و نظام آموزشی در جامعه پذیری دانش آموزان ایفا می کنند، کتاب درسی و سایر منابع آموزشی نیز تاثیری در خور توجه دارند. چرا که بیان و ارائه رفتارهای مطلوب در قالب متن، تصاویر، داستانها و غیره می تواند تسهیل کننده ی این امر خطیر باشد .
هدف اصلی از درس مهارتهای اجتماعی – اقتصادی این است که افراد علاوه برکسب دانش و مهارتهای تخصصی خود، از نظر اجتماعی نیز در وضعیت مطلوب قرار گیرند و رفتار خود را با الگوهای رفتاری و ارزش های متداول و مورد قبول جامعه وفق دهند (پدیدار و همکاران، 1386).
بدیهی است بازنگری، تحلیل، اصلاح و تجدید نظر اصولی و علمی در محتوای کتب درسی، آثار و تبعات مثبت فراوانی در برخواهد داشت که یکی از آنها ایجاد زمینه مناسب جهت رشد و ارتقاء برنامه درسی و به تبع آن، رشد و پیشرفت دانش آموزان است. علی رقم روش های گوناگونی که در تحلیل محتوای کتب درسی وجود دارد، در این پژوهش با بهره گرفتن از تکنیکهای خوانایی، کتاب مهارتهای اجتماعی – اقتصادی سال اول دوره پیش حرفه ای (راهنمایی) گروه کم توان ذهنی مورد تحلیل، تحقیق و بررسی قرار گرفته تا میزان و سطح خوانایی کتاب از منظر (خود آموزی، آموزشی ودشواری)، محتوای کتاب بررسی شود. چرا که سادگی یا دشواری زیاد محتوای کتاب (متن، تصاویر، پرسشها) و عدم تناسب محتوا با ویژگیهای ذهنی و سطح یادگیری دانش آموزان (بالاخص برای این گروه از کودکان) می تواند بر یادگیری آنها تاثیر منفی بجا گذارد. تحقیقات نشان داده است که متن هایی که بهتر سازماندهی شده باشد و متن هایی که ساختار آنها دارای علامت دهی مناسب باشد، امکان فهمیدن، به خاطرسپاری و به کارگیری اطلاعات را افزایش می دهند و تراکم نظریات در یک متن، خواندن متن را مشکل تر می سازد. زیرا خواندن و فهمیدن یک متن بیشتر تابعی از تعداد قضیه های آن، تا تعداد کلمات آن است. یعنی زمان لازم برای خواندن متنهایی که دارای مفاهیم لغوی زیاد هستند، بیشتر و یادآوری آن نیز کمتر می باشد (یارمحمدیان، 1370). بنابرین لازم است در کنار بررسی جنبه های گوناگون محتوای کتاب ها، میزان یا سطح خوانایی آن نیز مورد تحلیل و بررسی علمی قرار گیرد. بدین منظور در این پژوهش، میزان خوانایی کتاب مهارتهای اجتماعی- اقتصادی سال اول پیش حرفه ای گروه کم توان ذهنی مورد بررسی قرار می گیرد، تا میزان تناسب محتوای کتاب(متن، تصاویر و پرسشها) مشخص گرد
بیان مساله
به اعتقاد برخی از صاحبنظران، کتاب درسی یا محتوای آموزشی به ویژه در نظامهای آموزشی متمرکز که محور مکتوب و مدون تعلیم و تربیت محسوب می شود و فعالیت ها و تجارب تربیتی دانش آموزان توسط معلم و حول محور آن سازماندهی می شود، به بررسی و تحلیل علمی نیاز دارد دارد. از جمله روش هایی که برای برنامه ریزان درسی، مولفین و تصمیم گیرندگان برنامه های درسی مفید و ضروری است، تحلیل محتوا است. این نوع تحلیل کمک می کند تا مفاهیم، اصول، نگرش ها، باورها و کلیه اجزاء مطرح شده در قالب دروس کتاب، مورد بررسی علمی قرار گرفته و با اهداف برنامه درسی مقایسه و ارزشیابی شوند (یارمحمدیان،1370).
بطور کلی می توان گفت ویژگیهای متعدد متن کتاب همچون ساختار، به هم پیوستگی و ویژگیهای محتوا بر یادگیری ناشی از خواندن تاثیر می گذارد. نظریه های موجود، یادگیری ازکتاب درسی را تابعی از خصوصیات متن و راهبردهای شناختی مورد استفاده خواننده می دانند و معتقدند که ویژگیهای متعدد متن همچون ساختار، به هم پیوستگی و ویژگیهای محتوا بر یادگیری ناشی از خواندن تاثیر می گذارد(یارمحمدیان ،1370). در پژوهش حاضربر آنیم تامیزان یا سطح خوانایی یعنی سطح دشواری محتوای کتاب که به صورت ضریب یا سطح خوانایی با بهره گرفتن از برخی تکنیکهای تحلیل محتوا (تکنیک کلوز ، روش بررسی تصاویر، روش بررسی پرسشها )مشخص می شود را تعیین نماییم.
آرامبراستر ترجمه فردانش (1372):معتقد است در تحلیل محتوای کتب درسی اغلب دو تکنیک زیر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد
1- استفاده از فرمول های خوانایی که برای تعیین درجه پیچیدگیهای زبانی محتوا بکار می رود. فرمولهای خوانایی به تجزیه و تحلیل محتوای یک نوشته یا متن برای اندازه گیری درجه خوانایی آن می پردازد. این تجزیه و تحلیل بخصوص برکلمات، عبارتها و پاراگرافهای یک نوشته متمرکز می شود و با شمارش کلمات و جمله ها و استفاده از فرمولی خاص، میزان و درجه سختی متن را تعیین می کند. همچنین درجه تناسب نوشته ها با سن و سطح کلاسی یا سطح توانایی خواندن متن را مشخص می کند. این فرمولها انواع متعدد دارد که در ذیل تشریح خواهد شد
2- استفاده از ابزارهای فهرستی که محتوا را متوجه موارد دیگری که توسط فرمولهای خوانایی ا ندازی گیری می شود، نمی کند. پرسشهای این فهرستها نظر خواننده را به مواردی از کتاب درسی مانند به کار بردن وسایل کمک آموزشی، جهت گیریهای فرهنگی، کتاب راهنمای معلم، کیفیت کار، کیفیت مواد، هزینه ها و کیفیت نوشتار جلب می کند.
در تعیین سطح خوانایی هر متن دو نکته حائز اهمیت است:
1- مشخصات ظاهری؛ شامل اندازه، نوع حروف، فاصله خطوط، نقطه گذاری، جداول، تصاویر و نمودارهاو……….
2- سبک نوشته ها؛ به ویژه واژ ه ها، هجاهای هر واژه، طول جمله و تعداد پیامهای موجود در هر جمله ویژگیهای ظاهری موثر در خوانایی به دلیل کمی بودن، کمتر تحت تاثیر زبان و محیط خاص قرار می گیرد. ابزارهای فهرستی نمی تواند بدون آزمایش و تعیین معیارهای آن در زبان دیگر استفاده شود. براین اساس و بعلت نبود معیارهای کمی برای تعیین سطح خوانایی متون فارسی، بررسی هایی توسط پژوهشگران انجام شده تا روش های ارزیابی خوانایی متون انگلیسی برای متون فارسی نیز تطبیق و تعدیل شود. روش هایی که تاکنون در متون فارسی بر اساس تطبیق با نوشته های فارسی مورد استفاده قرار گرفته اند، شامل روش های زیر است.(دیانی، 1369)
1- روش فرای که روشی تصویری و نموداری است و در این روش هر قدر طول جمله کوتاه تر باشد، قدرت خوانایی آن بیشتر است.
2- روش مک لافلین که در این روش با تقسیم کلمات سه هجایی یا بیشتر بر سطح کلاسی و سطح سنی خوانایی میزان تناسب متون را برای سن خاص تعیین می کنند
3- فرمول فلش : این فرمول براساس دو عامل زبانی یعنی طول متوسط جمله و تعداد هجاهای موجود، سادگی و دشواری متون را معین می کند.
4- شاخص سطح خوانایی گانینگ این شاخص بر اساس دو عامل زبانی یعنی طول جمله وطول کلمات، سطح کلاسی متناسب متن را تعیین می کند.
5- روش کلوز: این روش بر کل نگری تاکید دارد و یک روش گشتالتی است با این روش می توان متن کتاب را از نظر آموزش و مستقل (خود آموزی) سطح فشار روانی و سطح آموزشی پی برد .(یاد آور می شویم که این روش را بعلت کاربرد در این پژوهش در ادامه با بهره گرفتن از منابع گوناگون شرح خواهیم داد).
6- روش بررسی سوالات کتاب: در این روش با بهره گرفتن از موقعیت سوال و تداوم سوالات در متن، مشخص می کند که یادگیری موثری بوقوع می پیوندد یا خیر( این روش نیز بعلت کاربرد در پژوهش حاضر بیشتر تشریح خواهد شد).
7- روش بررسی تصاویر و نمودارهای کتاب: در این روش با تحلیل تصاویر مشخص می شود که آیا تصاویر توانایی فکر کردن در فراگیر را افزایش می دهد ودارای اعتبار است یا خیر( این روش نیز تشریح خواهد شد).
8-روش دعوت به پژوهش ویلیام رومی : که در این روش، جمله های درکی را از جمله های لفظی جدا می کند و فعال یا غیر فعال بودن محتوای کتب را تعیین می کند و مشخص می کند که آیا محتوای کتاب فراگیر را به پژوهش دعوت می کند یا خیر.
9- مدل طراحی وطبقه بندی مریل که سطوح عملکردمورد انتظار از شاگرد را در پایان آموزش مشخص میکند و در سه سطح یادآوری، کاربرد و کشف و ابداع و براساس چهار عنصر حقایق، مفاهیم، روش کار و اصول و قوانین مشخص می شود (یارمحمدیان ،1377).از میان روش های فوق الذکر در این پژوهش از روش های کلوز، بررسی تصاویر و بررسی پرسشها استفاده شده همچنین با بهره گرفتن از پرسشنامه ای پژوهشگرساخته به بررسی نظرات دبیران پیرامون سطوح دشواری محتوای(متن، تصاویر و پرسشهای) کتاب مهارتهای اجتماعی-اقتصادی سال اول پیش حرفه ای گروه کم توان ذهنی پرداخته شده است
روش خوانایی کلوز: این روش برای ارزیابی میزان دشواری درک نوشته ها است. تا قبل از اینکه ارزیابی میزان خوانایی متون توسط تیلور (1953 ) با عنوان ارزیابی خوانایی کلوز توسعه داده شود، محققان میزان دشواری درک متون را با ساختن تستهای کامل کردنی یا چند گزینه ای بر روی مجموعه ای از متون انجام می دادند و میانگین و درصد جوابهای درست را تعیین می کردند. بعدها با ابداع روش کلوز، برای ارزیابی دشواری متون روش بهتری ابداع شد. تحقیقات و استدلالهایی که در مورد آزمون خوانایی کلوز انجام شده خیلی از پژوهشگران را به این نتیجه رسانده که روش کلوز موثرترین روش اندازه گیری خوانایی است. این تکنیک به روش های گوناگونی اجراء می شود، اما در همه آنها هدف تعیین میزان دشواری متون است. از جمله این روشها روش وارویک الی است که به شرح ذیل است،
1-انتخاب دو یاسه پاراگراف از متن درسی که حداقل هر کدام 100 کلمه باشد،2- جمله اول را کامل نوشته و بعد از جمله اول هر پنج کلمه یک کلمه حذف می شود، 3- در این متن بجای کلمه حذف شده جاهای خالی با طول یکسان گذاشته می شود تا حدس زدن شانسی را کم کند، 4- این تستها را به افراد می دهیم تا جاهای خالی را با کلمات حذف شده بنویسند، 5- پاسخها بر این اساس نمره داده می شود که فقط کلماتی که کاملا صحیح نوشته شده قبول است، 6- اگر 40 تا 45درصد جوابها صحیح بود نشان دهنده این است که مطالب در حد فهم آنها است، 7-از کلمات حذف شده باید یک پنجم اسم باشد، 8- آزمون باید محدودیت زمانی نداشته باشد(بورموث ،1962).

به عبارتی آزمون خوانایی کلوز عبارت است از حذف پنجمین کلمه از هر جمله (غیر از جمله اول) و جایگزین کردن خطوط یا فاصله، به جای کلمه حذف شده. این آزمون در متونی استفاده می شود که قبلا توسط دانش آموزان خوانده نشده است. دانش آموزان باید فکر کنند که به جای کلمه حذف شده از جمله چه کلمه ای را بنویسند. سطح دشواری متن عبارت است از میانگین درصد جوابهای صحیح دانش آموزان که در جاهای خالی نوشته اند.پنج فرم از این آزمون را می توان ساخت به این شکل که پس از نوشتن جمله اول بدون هیچ تغییر و حذف کلمه در فرم یک کلمات،11، 6 ،1،…….ودرفرم دو کلمات12،7،2 ،……. و به همین ترتیب تا فرم 5 .،حذف می شوند (بورموث،1967) . این آزمون، آزمون معتبری است و همانطور که در فصل 3 مشاهده می نمایید همبستگی بالایی بین آزمونهای استاندارد و سنتی با آزمون خوانایی کلوز مشاهده شده است. سالهاست که این آزمون ساخته و مورد استفاده قرار گرفته است اما در این زمینه در منابع فارسی متاسفانه بنظر می رسد تحقیقات اندکی وجود داشته باشد که باید مد نظر پژوهشگران و علاقمندان قرار گیرد .با این روش می توان به سطوح متن کتابها و نوشته ها از منظر آموزشی، خود آموزی و دشواری (فشار روانی) پی برد.
مراحل این روش عبارت است از :
– انتخاب چند متن از قسمتهای مختلف کتاب(قسمتهایی که فراگیران هنوز آن را نخوانده اند)
– اولین جمله هر متن را بصورت اولیه خودش بدون تغییر می نویسیم
– پنجمین کلمه هر یک از متن ها را حذف می کنیم و جای آن نقطه چین می گذاریم (تعداد جاهای خالی 1ز20،25،50،75،100 کلمه قابل تغییر است اما 50 کلمه مناسب تر است)
-متن های انتخاب شده را به دانش آموزان مورد نظر می دهیم تا مناسب ترین کلمه را در جای خالی بنویسند
– تصحیح جوابها وتبدیل به درصد و قضاوت در مورد آنها بر اساس معیارهای این روش که درصدهای40-0نشان دهنده دشواری متن، 60-40 ، آموزشی بودن متن و100-60 خود آموز بودن متن است .
*تذکر: این روش از کلاس دوم به بالا تر قابل اجراءاست (یارمحمدیان،1377).
روش بررسی خوانایی سوالات کتاب: در این روش در ابتدا نوع سوالات مشخص می شود . بطور کلی دونوع سوال وجود دارد؛
1- سوالاتی که در متن کتاب وجود دارند
2- سوالاتی که در آخر هر فصل یا بخش قرار دارند
درروش بررسی سوالات متن باید به موارد زیر توجه کرد
الف- موقعیت سوالات: منظور از موقعیت سوالات این است که آیا فراوانی سوال بیشتر در آخر پاراگراف، وسط یا اول پاراگراف است .که درصد هر کدام رامشخص می کنند. تحقیقات نشان داده است که اگر بیشتر فراوانی سوالات در آخر پاراگراف باشد یادگیری موثرتری بوقوع می پیوندد. و اولویت به ترتیب آخر، وسط و اول پاراگراف است .
ب- از لحاظ تداوم سوالات متن: فاصله ای که بین دوسوال در متن وجود دارد، مهم است و از نظر تعداد جملات بین سوالات جای بحث است .اگرفاصله بین سوالات به شکل میانی یعنی 5،10،15 جمله باشد یادگیری موثر بوقوع می پیوندد در اینجا نیز اولویت به ترتیب 5جمله 10جمله و15جمله است و اگرفاصله از5جمله کمتریااز15جمله بیشتر باشد یادگیری کمترخواهد بود (یارمحمدیان، 1377 ).
برای بررسی تصاویر مراحل زیر انجام می شود.الف- انتخاب 20 تصویراز قسمتهای مختلف کتاب، ب- تجزیه و تحلیل تصاویر به شکل زیر :aتصاویر ونمودارهایی که فقط به منظور توضیح و نشان دادن مطلب به کار رفته b-تصاویر و نمودارهایی که فراگیر آنرا تعبیر و تفسیر می کند c-تصاویری که جزءهیچکدام از این دو نوع نیست. بعد از تعیین تعداد و نوع تصاویر مقدار iرا که از ، بدست می آوریم اگر مقدار i چیزی نزدیک به 4/0یا بیشتر تا 1 باشد این تصاویر توانایی فکرکردن درفراگیر را افزایش می دهد وخوب است و اگر از4/0کمترباشد تصویرربطی به آموزش نداشته و فاقد اعتبار است(یارمحمدیان، 1370).

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

قیمت : 14700 تومان

—-

پشتیبانی سایت :        *       serderehi@gmail.com

—-

پشتیبانی سایت :       

*         parsavahedi.t@gmail.com